Η πορεία των τιμών του μαύρου χρυσού μάλλον δεν δικαιολογείται από τις τελευταίες διεθνείς γεωπολιτικές εξελίξεις. Με τον πόλεμο να μαίνεται στο Ιράκ και την Συρία, την επαπειλούμενη επέκταση του στην Τουρκία, την προέλαση των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους σε περιοχές που άλλοτε τροφοδοτούσαν σημαντικά την παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου θα έπρεπε να αναμένουμε ραγδαία αύξηση των τιμών.

Ο εμπορικός πόλεμος που έχει στο μεταξύ ξεσπάσει μεταξύ της Ευρώπης και της Ρωσίας επίσης κάθε άλλο παρά θα συνέβαλε στην πτώση των τιμών του μαύρου χρυσού. Σε άλλες εποχές τα παραπάνω γεγονότα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν από μόνα τους μια νέα πετρελαϊκή κρίση με όλες τις αρνητικές επιπτώσεις στις οικονομίες της δύσης. Στην δική μας περίπτωση παρά τις γεωπολιτικές εξελίξεις διαφαίνονται βάσιμοι λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν τις τιμές κάτω από τα 75 δολάρια το βαρέλι. Τι ακριβώς συμβαίνει εδώ;

Πολλοί αναλυτές εστιάζουν στα γεωπολιτικά παιχνίδια που παίζονται στην μέση ανατολή αλλά και εσχάτως στην έρευνα για την παραγωγή καυσίμων από τα πλούσια κοιτάσματα σχιστόλιθου που υπάρχουν στις ΗΠΑ. Όμως η έρευνα και παραγωγή πετρελαίου από σχιστόλιθο έχει ξεκινήσει πολύ πριν από το 2009 και έχει επιδράσει ήδη στις διεθνείς αγορές.

Το γνωστό πρόβλημα με τα πηγάδια σχιστόλιθου είναι ότι εξαντλούνται εξαιρετικά γρήγορα. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της παραγωγής 3 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα στις ΗΠΑ μέχρι το 2020 θα χρειαστεί σημαντική αύξηση των γεωτρήσεων που θα τα εξαντλήσει πλήρως μέχρι το 2030. Σαφώς λοιπόν ο σχιστόλιθος δεν εξηγεί την ραγδαία πτώση των πετρελαϊκών τιμών ξαφνικά τους τελευταίους τέσσερις μήνες.

Οι αναλυτές ξεχνούν ότι οι τιμές του μαύρου χρυσού τείνουν να ανεβαίνουν όταν το δολάριο πέφτει και να πέφτουν όταν ανεβαίνει ως αντιστάθμισμα. Επειδή το πετρέλαιο αποτιμάται σε δολάρια, οποιαδήποτε μεταβολή του δολαρίου σε σχέση με το Ευρώ σαφώς και έχει επίπτωση στις πετρελαϊκές τιμές, όπως έχει επίπτωση και στην ισοτιμία του δολαρίου σε σχέση με άλλα νομίσματα. Αυτό συμβαίνει πιο έντονα τις τελευταίες δεκαετίες που το δολάριο , χάνει σιγά σιγά την πρωτοκαθεδρία του σαν αποθεματικό νόμισμα. Οι νέες τεχνολογίες που κάνουν την εξόρυξη φθηνότερη και πιο προσιτή όπως και η εναλλακτική του σχιστόλιθου αποτελούν παράγοντες που συνέβαλλαν επίσης στην διαμόρφωση των τιμών αλλά όπως εξηγήσαμε και πιο πάνω σε πολύ μικρότερο βαθμό από ότι εικάζουν ορισμένοι αναλυτές.

Οι διεθνείς αγορές είχαν να δουν τις παρούσες χαμηλές τιμές πετρελαίου εδώ και τέσσερα χρόνια. Αυτό οδήγησε σε μία έξαρση και των μη σχιστολιθικών γεωτρήσεων στην Αμερική. Η ραγδαία πτώση των τιμών του μαύρου χρυσού που συντελέστηκε ξαφνικά τους τελευταίους τέσσερις μήνες αναμένεται να φέρει σε δύσκολη θέση τους Αμερικανούς παραγωγούς που ενώ είχαν κάνει τις επενδύσεις τους με ορίζοντα τιμών πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι, τώρα θα δουν ένα μεγάλο μέρος των κερδών τους να εξανεμίζεται. Ενώ ορισμένα πηγάδια πετρελαίου είναι κερδοφόρα ακόμα και με τις τιμές στα 50 δολάρια το βαρέλι, αυτό δεν σημαίνει το ίδιο και για παραγωγικές μονάδες που χρησιμοποιούν τον σχιστόλιθο.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Η Κατρακύλα του Ευρώ ως προς το δολάριο (μπλε) που ξεκίνησε στα μέσα του καλοκαιριού ακολουθήθηκε κατά πόδας από την κατρακύλα των τιμών του μαύρου χρυσού (μαύρο – Εδώ ενδεικτικά σε συμβόλαια διαφοράς).

Τα γεωπολιτικά συμφέροντα

Η Σαουδική Αραβία με τις τελευταίες ανακοινώσεις της άφησε να εννοηθεί ότι δεν θα προβεί σε μείωση της παραγωγής λόγω χαμηλών τιμών. Αυτό έκανε την ραγδαία πτώση των τιμών πιο έντονη καθώς οι επενδυτές σπεκουλάρουν στο γεγονός ότι θα συνέφερε περισσότερο την μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγό χώρα του ΟΠΕΚ να δει τις τιμές ακόμα και στα 75 δολάρια το βαρέλι παρά να απολέσει ένα τόσο μεγάλο κομμάτι της Αμερικάνικης αγοράς.

Γεγονός είναι ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια και με τις τιμές άνω των 100 δολαρίων οι Αμερικάνικες επιχειρήσεις παραγωγής πετρελαίου κατόρθωσαν να αποσπάσουν ένα μεγάλο κομμάτι της αγοράς των ΗΠΑ από την Σαουδική Αραβία. Εάν οι τιμές του μαύρου χρυσού παρέμεναν στα επίπεδα που βρίσκονταν στις αρχές του καλοκαιριού (υπερβαίνοντας σε κάποια φάση τα 110 δολάρια) η παραγωγή πετρελαίου από σχιστολιθικό αέριο θα ήταν προσοδοφόρα για τους επενδυτές. Όμως με την πολιτική της, η Σ. Αραβία γίνεται φανερό ότι στοχεύει ευθέως στους Αμερικανούς παραγωγούς τους οποίους θέλει να φέρει σε οικονομικό αδιέξοδο.  Οι κινήσεις της Σ. Αραβίας προφανώς έγιναν συντονισμένα με την ανατίμηση του δολαρίου προκειμένου να πετύχουν τον σκοπό που αναφέραμε πριν στον μέγιστο βαθμό.

Από την άλλη χώρες όπως το Ιράν και η Ρωσία θα είχαν κάθε λόγο να παραμείνουν οι τιμές στα προηγούμενα υψηλά επίπεδα. Όμως με τις τιμές στα 100-110 δολάρια η Σ. Αραβία θα  χάνει σταθερά μερίδιο από την αγορά της Αμερικής ενώ οι προαναφερθείσες χώρες οι οποίες δεν έχουν μερίδιο σε αυτήν έχουν μόνο να κερδίσουν από τις πωλήσεις σε άλλες αγορές. Οπότε πίσω από τον «πόλεμο τιμών» που κάνει η Σαουδική Αραβία στις υπόλοιπες χώρες του ΟΠΕΚ δεν κρύβεται παρά το αδιέξοδο στο οποίο έχουν οδηγήσει την μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγό χώρα του ΟΠΕΚ οι Αμερικανοί πετρελαιοπαραγωγοί.

Υπό αυτό το πρίσμα δεν είναι τυχαία η προσέγγιση των ΗΠΑ με το Ιράν καθώς ορισμένα ισχυρά λόμπι των ΗΠΑ θέλουν υψηλές πετρελαϊκές τιμές για τους λόγους που αναφέραμε πριν. Με την κυβερνητική απαγόρευση των εξαγωγών πετρελαίου των ΗΠΑ σε ισχύ από το 1970, εάν οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου γίνουν συμφέρουσες θα μπορεί η Αμερική να έχει μερική ενεργειακή αυτάρκεια και να περιορίσει σημαντικά τις εισαγωγές πετρελαίου για μερικά χρόνια εάν οι τιμές ανέβουν. Οπότε τα συμφέροντα του Ιράν και της Ρωσίας ταυτίζονται εδώ με τα συμφέροντα ορισμένων πολύ ισχυρών λόμπι στις ΗΠΑ. Τα παραπάνω καλό είναι να τα γνωρίζουμε γιατί αποτελούν γεωπολιτικές πραγματικότητες όμως τίποτε από όλα αυτά δεν επηρέασε την ραγδαία μεταβολή των πετρελαϊκών τιμών τους τελευταίους τέσσερις μήνες.

Συμπέρασμα

Η ξέφρενη ανοδική πορεία του Δολαρίου που ξεκίνησε μέσα στον Ιούνιο όταν η ΕΚΤ μείωσε ξαφνικά τα βασικά επιτόκια σε επίπεδα ρεκόρ (0,15%), δημιούργησε μια αλληλουχία γεγονότων τα οποία οδήγησαν το πετρέλαιο στις χαμηλές τιμές που βρίσκονται σήμερα. Επίσης οι ανακοινώσεις της FED την περασμένη εβδομάδα οι οποίες μας πέρασαν αισιόδοξα μηνύματα για την πορεία της Αμερικανικής οικονομίας, δημιούργησαν προσδοκίες για άνοδο των βασικών επιτοκίων του Δολαρίου. Κάποιοι μιλούν για μελλοντική ισοτιμία των δύο νομισμάτων στο 1:1 αν και οι προσδοκία αυτή είναι μάλλον υπερβολική…

Υπό τις παρούσες συνθήκες και εάν οι τιμές παραμείνουν στα επίπεδα αυτά επί μακρόν, η παραγωγή πετρελαίου από σχιστόλιθο στις ΗΠΑ δεν είναι πιθανόν να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια – μάλλον θα συμβεί το αντίθετο. Όμως και πάλι θα λειτουργει ως ψυχολογικό εργαλείο για να σπρώξει και αυτή τις τιμές πετρελαίου χαμηλότερα αλλά και τους Αμερικανούς παραγωγούς σχιστόλιθου σε οικονομικό αδιέξοδο. Μπορεί η Αμερική να έχει αποκτήσει αυτήν την νέα δυνατότητα παραγωγής όμως οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι καθορίζονται από τις χώρες του ΟΠΕΚ (κυρίως από την Σ. Αραβία η οποία έχει εξαιρετικά χαμηλό κόστος εξόρυξης) αλλά και… από τους Κεντρικούς τραπεζίτες!

Με τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ εκ νέου μειωμένα στο νέο χαμηλό ρεκόρ του 0,05% (!) τον Σεπτέμβριο προκειμένου να ενισχυθεί η ανάπτυξη και να καταπολεμηθεί ο χαμηλός πληθωρισμός στην Ευρωζώνη, η πτώση του Ευρώ συνεχίστηκε στις διεθνείς αγορές. Εάν τα μέτρα της ΕΚΤ επιδράσουν και η Ευρώπη εμφανίσει καλλίτερα αποτελέσματα ανάπτυξης στους επόμενους μήνες δεν αποκλείεται αυτό να επιφέρει την διόρθωση στην ισοτιμία Ευρώ δολαρίου.

Υπό αυτές τις συνθήκες οι πετρελαϊκές τιμές δύσκολα θα παραμείνουν στα χαμηλά αυτά επίπεδα επί μακρόν.  Εκ παραλλήλου εάν βρεθεί πολιτική λύση στο Ουκρανικό ζήτημα και παύσει ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ Ευρωζώνης και Ρωσίας αυτό θα δώσει ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στο Ευρωπαϊκό ΑΕΠ. Σε κάθε περίπτωση οι επενδυτές σε συμβόλαια πετρελαίου πρέπει να έχουν τον νου τους στις… δηλώσεις Ντραγκι και στα Ευρωπαϊκά οικονομικά στοιχεία περισσότερο παρά στις διεθνείς γεωπολιτικές εξελίξεις στην μέση ανατολή.

Επίσης καλό είναι να ρίχνουμε και καμία κλεφτή ματιά στις ανακοινώσεις της FED οι οποίες μπορούν επίσης να στείλουν το Ευρώ στα τάρταρα αν και περεταίρω άνοδος του δολαρίου θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για την Αμερικάνικη οικονομία.

Facebook Comments