O εγκέφαλος είναι μεταβολικά από τους πιο ενεργούς ιστούς , συμβάλλοντας κατά 20-30% του  μεταβολικού ρυθμού.Οι υψηλές ενεργειακές ανάγκες του εγκεφάλου με στόχο την επίτευξη των νοητικών λειτουργιών οφείλονται στην ύπαρξη των υπερδραστήριων νευρώνων.Μελέτες έχουν συσχετίσει την ελάττωση ή την απώλεια μνήμης με διατροφικές ελλείψεις , εκτός κύριων αιτιών όπως είναι το γήρας , οι εγκεφαλικές κακώσεις , οι νεοπλασίες και τα ψυχογενή νοσήματα.

Υδατάνθρακες

Η γλυκόζη , σε όλες τις ηλικίες, αποτελεί το κύριο ενεργειακό υπόστρωμα τόσο για το κεντρικό όσο και για το περιφερικό νευρικό σύστημα. Η γλυκόζη συμμετέχει στη διατήρηση της μνήμης μέσω της λειτουργίας των νευροδιαβιβαστών.Συνεπώς η ορθή  κατανάλωση υδατανθράκων μέσα από τρόφιμα όπως είναι  το ψωμί, το ρύζι , τα ζυμαρικά, η πατάτα , τα δημητριακά αλλά και τα φρούτα μπορεί να  καλύψει τις ανάγκες του εγκεφάλου μας σε γλυκόζη.

Πρωτεΐνες

Οι πρωτεΐνες και τα αμινοξέα παίζουν σημαντικό ρόλο  για την  σύνθεση των νευροδιαβιβαστών ( πχ.ντοπαμίνη , σεροτονίνη)και την φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου. Οι συγκεντρώσεις των ελεύθερων αμινοξέων , όπως της γλουταμίνης, του ασπαρτικού οξέος και του γ-αμινο-βουτυρικού οξέος (GABA) στον εγκέφαλο είναι υψηλές. Ειδικότερα η γλουταμίνη, ως νευροδιαβιβαστής  εμπλέκεται στους μηχανισμούς της μνήμης άλλα και της μάθησης.Είναι γνωστό πως τα αμινοξέα τρυπτοφάνη και τυροσίνη χρησιμεύουν αντιστοίχως στη σύνθεση της σεροτονίνης και της ντοπαμίνης. Τρόφιμα ζωϊκής προέλευσης υψηλά σε πρωτεΐνες είναι το άπαχο κρέας, τα ψάρια, τα αυγά, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.Τρόφιμα φυτικής προέλευσης που περιέχουν αμινοξέα και συμβάλλουν σε ένα υγιές νευρικό σύστημα είναι τα δημητριακά ολικής άλεσης, η κινόα,  οι σπόροι, τα όσπρια και οι ξηροί καρποί.

Λιπαρά οξέα

Η κατανάλωση τροφών που περιέχουν ω-3 λιπαρά οξέα, καθώς και η αποφυγή του κόκκινου  κρέατος και των γαλακτοκομικών, πλούσιων τροφών σε κορεσμένα λιπαρά,  συνδέεται με καλύτερη μνήμη  και γενικότερα με βελτιωμένη νοητική λειτουργία. Η διατροφική έλλειψη των ω-3 λιπαρών οξέων μπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία της εγκεφαλικής γήρανσης και να μειώσει τη δυνατότητα της ανάμνησης σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Neurology. Τρόφιμα από τα οποία προασλαμβάνουμε τα ωφέλιμα ω-3 λιπαρά οξέα έιναι: Τα λιπαρά ψάρια (σαρδέλα, σολομός, τόνος, σκουμπρί), τα άγρια χόρτα,ο λιναρόσπορος και οι ξηροί καρποί.

Βιταμίνες

Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β (θειαμίνη, ριβοφλαβίνη, Β6, Β12) μπορούν να ενισχύσουν τη μνήμη, διαθέτοντας μέρος της κυττταρικής ενέργειας για τις ανάγκες των εγκεφαλικών κυττάρων.Επίσης παίζουν σημαντικό ρόλο για την σύνθεση των νευροδιαβιβαστών όπως είναι η σεροτονίνη και το γ-αμινο-βουτυρικό οξύ(GABA). Πιο ειδικά, η θειαμίνη αποτελεί σημαντικό συμπαράγοντα για τον μεταβολισμό της γλυκόζης.Γνωστό είναι το σύνδρομο Κorsakoff σε χρόνια αλκοολικούς, το οποίο χαρακτηρίζεται από σχεδόν πλήρη αδυναμία δημιουργίας νέας μνήμης και του οποίου το κύριο αίτιο είναι η έλλειψη θειαμίνης που συνοδεύει το χρόνιο αλκοολισμό. Τρόφιμα πλούσια σε θειαμίνη είναι:το χοιρινό κρέας η μαγιά , τα όσπρια καθώς και οι ηλιόσποροι. Αντίστοιχα η ριβοφλαβίνη βρίσκεται στο κρέας, στο γάλα  και στα μανιτάρια και η Β6 στο κρέας, στα φασόλια και στη μπανάνα.

Μελέτη στην οποία συμμετείχε ένα μεγάλο δείγμα ηλικιωμένων έδειξε τις ευεργετικές ιδιότητες του φυλλικού οξέος και της Β12 στη διατήρηση της μνήμης και στη βελτίωσης της νοητικής λειτουργίας. Σύμφωνα με τη μελέτη τα άτομα με χαμηλότερα επίπεδα φυλλικού οξέος στο αίμα και υψηλότερες συγκεντρώσεις ομοκυστεΐνης εμφάνισαν χειρότερες επιδόσεις σε ειδικά  tests μνήμης.Τρόφιμα πλούσια σε φυλλικό οξύ είναι το σπανάκι, το μπρόκολο, η μαγιά, τα σπαράγγια, τα μπιζέλια, το μοσχαρίσιο συκώτι, οι ξηροί καρποί και τα όσπρια.Αντίστοιχα την Β12 θα την βρούμε σε μεγάλη ποικιλία ζωϊκών προϊόντων όπως κρέας, πουλερικά , ψάρι, θαλασσινά, γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα.

Ψευδάργυρος

Ο ψευδάργυρος θεωρείται απαραίτητο ιχνοστοιχείο για τον μηχανισμό της εδραίωσης της ανάμνησης και βρίσκεται σε υψηλές συγκεντρώσεις στον ιππόκαμπο. Πρόκειται για ανατομικό μέρος του εγκεφάλου που εμπλέκεται στη λειτουργία της μακρόχρονης και βραχύχρονης μνήμης.Διαιτητικές πηγές ψευδαργύρου αποτελούν τα θαλασσινά , το μοσχαρίσιο κρέας, το συκώτι, το φύτρο σιταριού και τα εμπλουτισμένα δημητριακά πρωϊνού.

Φλαβονοειδή

 Εκτός των  μακρο- και μικροθρεπτικών συστατικών, ενδιαφέρουσες μελέτες αναδεικνύουν την ευεργετική επίδραση των φλαβονοειδών στην ρύθμιση της λειτουργίας των νευρώνων και κατ’επέκταση στην μνήμη και την πνευματική λειτουργία.Αξίζει να αναφέρουμε πως ο μηχανισμός δράσης των φλαβονοειδών δεν έχει κατανοηθεί πλήρως.Σύμφωνα με τα τωρινά επιστημονικά δεδομένα  η ενίσχυση της διατροφής με τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε φλαβονοειδή  όπως έιναι τα κράνα,τα  βατόμουρα , το πράσινο τσάι, ο καφές, το κακάο, το κόκκινο κρασί και το εκχύλισμα από το βότανο Ginkgo biloba, ενδεχομένως να βελτιώνουν την ικανότητα μνήμης και μάθησης ,ιδιαιτέρως των ηλικιωμένων.

Facebook Comments