«Κάθε άνθρωπος δικαιούται να επικαλείται όλα τα δικαιώματα και όλες τις ελευθερίες που προκηρύσσει η παρούσα Διακήρυξη, χωρίς καμία απολύτως διάκριση, ειδικότερα ως προς τη φυλή, το χρώμα, το φύλο, τη γλώσσα, τις θρησκείες, τις πολιτικές ή οποιεσδήποτε άλλες πεποιθήσεις, την εθνική ή κοινωνική καταγωγή, την περιουσία, τη γέννηση ή οποιαδήποτε άλλη κατάσταση. Δεν θα μπορεί ακόμα να γίνεται καμία διάκριση εξαιτίας του πολιτικού, νομικού ή διεθνούς καθεστώτος της χώρας από την οποία προέρχεται κανείς, είτε πρόκειται για χώρα ή εδαφική περιοχή ανεξάρτητη, υπό κηδεμονία ή υπεξουσία, ή που βρίσκεται υπό οποιονδήποτε άλλον περιορισμό κυριαρχίας»

2ο Άρθρο της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Ο.Η.Ε.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει οριστεί από το 1948 ,να εορτάζεται στις 10 Δεκεμβρίου σε ανάμνηση της υπογραφής της Παγκόσμιας Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Όραμα των εμπνευστών της, ένας κόσμος με δικαιώματα και ελευθερίες χωρίς διακρίσεις. Από τα κράτη-μέλη που απάρτιζαν τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, τα 48 ψήφισαν υπέρ, κανένα κατά, ενώ 8 επέλεξαν την αποχή. Αυτά ήταν η Λευκορωσία, η Τσεχοσλοβακία, η Πολωνία, η Ουκρανία, η πρώην Σοβιετική Ένωση, η πρώην Γιουγκοσλαβία, η Νότια Αφρική και η Σαουδική Αραβία. Το προσχέδιο της Οικουμενικής Διακήρυξης συνέταξε ο Καναδός νομικός Τζον Πήτερς Χάμφρεϋ, επηρεασμένος από το «Ναπολεόντειο Κώδικα». Τη δεύτερη και τελική μορφή του, την έδωσε ο επίσης νομικός Γάλλος Ρενέ Κασσίν, με τη συνδρομή της Ελεανόρ Ρούσβελτ, πρώτης κυρίας των ΗΠΑ, του Κινέζου φιλοσόφου Π.Σ. Τσάνγκ και άλλων. Παρά το γεγονός πως, δεν είναι νομικά δεσμευτικό έγγραφο, η Οικουμενική Διακήρυξη έγινε η βάση για δύο νομικές συνθήκες: το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα.

Σύμφωνα με την Louise Arbour, Ύπατης Αρμοστού του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα «Η φτώχεια είναι συχνά η αιτία αλλά και το αποτέλεσμα της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Αναγνωρίζοντας τη ρητή υποχρέωση των κρατών να προστατεύουν τους πληθυσμούς από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, υπογραμμίζεται η ευθύνη των κυβερνήσεων για τη δημιουργία του κατάλληλου περιβάλλοντος που θα προάγει την κοινωνική ευημερία. Επιπροσθέτως τίθεται το θέμα της υποχρέωσης των κρατών να προστατεύουν τους πολίτες τους σε περίπτωση παραβίασης των δικαιωμάτων τους.

Η Παγκόσμια Έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας του 2009 και άλλες πηγές που παρουσιάζουν δεδομένα για την εποχή μας, αποδεικνύουν πως συμβαίνουν βασανιστήρια ή κακοποίηση, σε τουλάχιστον 81 χώρες. Έχουν πραγματοποιηθεί άδικες δίκες σε τουλάχιστον 54 χώρες. Υπάρχει περιορισμός της Ελευθερίας της έκφρασης σε τουλάχιστον 77 χώρες. Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν πως θα πρέπει να αναρωτηθούμε, χρόνια μετά, για την ποιοτική εφαρμογή της  Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Στην διάρκεια του 21ου αιώνα, στην Ευρώπη διαθέτουμε ένα πολυεπίπεδο νομοθετικό και δικαστικό πλαίσιο για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γιατί όμως συνεχίζουν να παραβιάζονται κάποια από τα γνωστά σε όλους μας θεμελιώδη δικαιώματα, όπως το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη ή το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση; Αδιαμφισβήτητα η κοινωνία και η Τεχνολογία εξελίσσεται, όμως μαζί της εξελίσσονται και οι κίνδυνοι υπονόμευσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε μία σχέση δυναμική που απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση και αγώνα θωράκισης και διεύρυνσής τους.

Η κινητικότητα των ανθρώπων παγκοσμίως έχει αυξηθεί στον 21ο αιώνα. Το θέμα της μετανάστευσης ενισχύει και επιβαρύνει τις κοινωνικο-οικονομικές δομές μιας χώρας. Έτσι, η μεταναστευτική πολιτική κάθε κράτους αποτελεί θεμιτό αντικείμενο πολιτικής συζήτησης. Ωστόσο, τα ανθρώπινα δικαιώματα τόσο των μεταναστών, όσο και των άλλων ομάδων, είναι ταυτόσημα με αυτά των πολιτών και η εφαρμογή τους δεν μπορεί να θεωρείται διαπραγματεύσιμη.

Μια ακόμη πρόκληση για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ευρώπη, η οποία έχει να κάνει με τη ζωή και την καθημερινότητα όλων μας, είναι η προστασία των προσωπικών δεδομένων. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου του 1950 προτάσσει πως όλοι έχουν το δικαίωμα του σεβασμού στην ιδιωτική και την οικογενειακή τους ζωή, την οικία και την αλληλογραφία τους. Η Σύμβαση 108 του ΣτΕ είναι η πρώτη διεθνής νομικά δεσμευτική πράξη που αφορά ρητά την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Κατόπιν της απόφασης εκσυγχρονισμού της Σύμβασης 108, μέσα από δημόσια διαβούλευση που διεξήχθη το 2011, κατέστη δυνατόν να επιβεβαιωθεί η ενίσχυση της προστασίας της ιδιωτικότητας στον ψηφιακό χώρο. Εν ολίγοις, στην εποχή μας τα ανθρώπινα δικαιώματα δέχονται πλήγματα, που προκύπτουν από πολλούς παράγοντες όπως την οικονομική κρίση, η μη κατοχύρωση των δικονομικών δικαιωμάτων των πολιτών και η εξέλιξη της τεχνολογίας, σε σημείο που η απώλεια ελέγχου της χρήσης των προσωπικών δεδομένων μπορεί να καταστεί απειλητική. 

Έχοντας εισέλθει ήδη στον 21ο αιώνα, κρίνουμε κατά πόσον έχει ουσιαστική εφαρμογή η Διακήρυξη ή αν έχει εξελιχθεί σε μια εθιμοτυπική διαδικασία. Την απάντηση σε αυτό καθώς και τους παράγοντες όλους  αυτούς  που τελικά οδηγούν πολλές φορές στην παραβίαση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μας την δίνει ο κ. Σταύρος Τασιόπουλος, Νομικός  LLM Δημοσίου Δικαίου & Πολιτικής Επιστήμης.

κ. Τασιόπουλε θα θέλαμε την γνώμη σας για την εφαρμογή της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στον 21ο αιώνα.

Από το 1948 μέχρι σήμερα έχει περάσει πολύς καιρός και τελικά τόσος ώστε να αναρωτιόμαστε ξανά για το σκεπτικό και την ποιότητα εφαρμογής της καθιέρωσης της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Αν γνώρισμα μια οργανωμένης πολιτείας σε κοινωνικό κράτος δικαίου, που αναφέρει και το Σύνταγμά μας στο άρθρο 25, είναι η τυπική αναγνώριση και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο ελεγκτικός μηχανισμός της ουσιαστικής εφαρμογής τους είναι επαγωγικά ο πολίτης, η κοινωνία, το κράτος με τη διάκριση των εξουσιών και τέλος η δικαστική ετυμηγορία.

Καλούμαστε έχοντας εισέλθει ήδη γερά στον 21ο αιώνα να κρίνουμε κατά πόσον έχει ουσιαστική εφαρμογή η Διακήρυξη ή αν έχει εξελιχθεί σε μια εθιμοτυπική διαδικασία. Δυστυχώς με βάση και τις σχετικές έρευνες άλλο πράγμα τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Δυτικό Κόσμο και άλλο στον υπόλοιπο πλανήτη.

Και στις δυο πλευρές όμως, τα ανθρώπινα δικαιώματα δέχονται ισχυρά πλήγματα, είτε πρόκειται για επιπτώσεις οικονομικής προέλευσης πάνω στην κοινωνία με τους αριθμούς να τίθενται πάνω από την ανθρώπινη ζωή και αξία, είτε πρόκειται για επιπτώσεις ιδεολογικής και σχετικών προελεύσεων καταπατήσεις των αξιών του ανθρώπου. Τα ανθρώπινα δικαιώματα νοούνται μόνον ως δικαίωμα που αναγνωρίζει και ασκεί ο λαός, ο πολίτης, ο άνθρωπος. Έχουν δηλαδή καθολικότητα και οριζόντια εφαρμογή διαπερνώντας και τις δομές άσκησης εξουσίας και τις ανθρώπινες δραστηριότητες όλων των διαστάσεων.

Facebook Comments