Tα ψέματα τελείωσαν

Η ανακοίνωση ενός δημοψηφίσματος που έπιασε πολλούς – κυριολεκτικά και μεταφορικά – στον… ύπνο, η αγωνία για την ρευστότητα και η επιβολή capital controls, ο φόβος για τις καταθέσεις και οι ουρές των 60 ή μάλλον των 50 ευρώ έξω από τα κατεβασμένα ρολά των τραπεζών, το Grexit που μας χτύπησε την πόρτα και η δραχμή που έχει μείνει ακόμη στο… συρτάρι, κατέληξαν σε ένα εντυπωσιακό μεγάλο «Όχι», το δεύτερο στην ιστορία των Ελλήνων, και σε ραγδαίες εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό, οι οποίες ωστόσο, δεν εξέπληξαν τους πιο ψύχραιμους. Τώρα όμως, τελείωσαν τα ψέματα. Η κυβέρνηση πρέπει να πάρει αυτό το ηχηρό «Όχι» και να πει ένα (πιο) ηχηρό «Ναι» στους δανειστές. Αλλιώς το ευρώ ( για την Ελλάδα) έχει ημερομηνία λήξης και μάλιστα πολύ κοντινή.

Μέσα στις επόμενες λίγες μέρες ο πρωθυπουργός οφείλει να δώσει λύση στο τεράστιο πρόβλημα της ρευστότητας που έχει φέρει τις ελληνικές τράπεζες στο παρά 1’ της πλήρους ασφυξίας, και να αντιμετωπίσει το ακόμα πιο… τεράστιο κοινωνικό ζήτημα που έχει πλέον προκύψει, με τους πολίτες να έχουν μείνει χωρίς μετρητά και οι προμήθειες της χώρας σε βασικά προϊόντα να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο εξάντλησης.

Οι πραγματικές προθέσεις του Αλέξη Τσίπρα τώρα θα φανούν καθώς δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια. Συμφωνία για πρόγραμμα μέσα στις επόμενες ώρες ή (λίγες) μέρες, ή συμφωνία για δραχμή. 

Πρέπει να βάλει άμεσα στο τραπέζι λογικές και όχι απατηλές προτάσεις, να δείξει ευελιξία, να πει «Ναι» σε αυστηρές δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις -που θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις σταθεροποίησης της οικονομίας,  και σε μία νέα οικονομική βοήθεια η οποία φυσικά θα συνοδεύεται από τους όρους των Βρυξελλών και του Βερολίνου. Η συμφωνία θα είναι σίγουρα πιο σκληρή από αυτήν που είχε μπει στο τραπέζι από τους δανειστές πριν, κυρίως επειδή η ελληνική οικονομία βρίσκεται σήμερα σε πολύ χειρότερη κατάσταση από ότι πριν λίγες εβδομάδες, αλλά αυτό είναι και το τίμημα του μεγάλου «Όχι» που επεδίωξε ο Αλέξης Τσίπρας και πέτυχε. 

Οι πρώτες αντιδράσεις από τους σκληροπυρηνικούς της ευρωζώνης επιβεβαιώνουν ότι η νέα συμφωνία δεν θα είναι βελούδινη για την ελληνική κυβέρνηση. Ήδη ο ο Γερούν Ντάισελμπλουμ δήλωσε  ότι είναι απογοητευτικό για το μέλλον της Ελλάδας το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και πως το «Όχι» δεν φέρνει πιο κοντά τη λύση, ενώ ο Σόιμπλε έχει δηλώσει ότι η κατάσταση στην Ελλάδα έχει επιδεινωθεί άρα η όποια συμφωνία θα πρέπει να εξεταστεί από μηδενική βάση. 

Και σε ότι φορά την ρύθμιση του χρέους, ναι είναι σημαντικό να υπάρξει, ωστόσο είναι περισσότερο για εσωτερική… κατανάλωση αυτή τη στιγμή γιατί στην ουσία η Ελλάδα τώρα και για τα επόμενα χρόνια δεν έχει να αποπληρώσει κεφάλαιο αλλά μόνο τόκους. Σε αυτό πάντως η ελληνική κυβέρνηση έχει στο πλευρό της το ΔΝΤ, το οποίο όλως… τυχαίως λίγο πριν το δημοψήφισμα δημοσιοποίησε έκθεση στην οποία έθετε θέμα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους με κούρεμα 30%, εξυπηρετώντας τα αμερικάνικα συμφέροντα για… πιέσεις προς την Ε.Ε.

Αυτό όμως αφορά μια επόμενη φάση για την Ελλάδα. Γιατί αυτή τη στιγμή αυτό που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα είναι το πρόβλημα ρευστότητας. Αν οι ελληνικές τράπεζες δεν λάβουν στήριξη και αν η Ελλάδα δεν λάβει τα απαραίτητα κεφάλαια για να αποπληρώσει τα 3,5 δισ. ευρώ στην ΕΚΤ στις 20 Ιουλίου, τότε οι ελληνικές τράπεζες θα χρεοκοπήσουν.

Και όπως μου επεσήμανε ο  Αθανάσιος Βαμβακίδης, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής της BofA Merrill Lynch, ένα  νέο πρόγραμμα θα πρέπει οπωσδήποτε να εμπεριέχει την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Οι τράπεζες έχουν μόλις περάσει ένα σοβαρό σοκ και θα χτυπηθούν ακόμη περισσότερο από τους… μετασεισμούς. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα αυξηθούν, οι τράπεζες θα συνεχίσουν να χάνουν τη ρευστότητα και οι έλεγχοι κεφαλαίων θα μείνουν για πολύ καιρό ακόμη.

Τα ψέματα λοιπόν τελείωσαν. Το θριαμβευτικό «Όχι» πρέπει να οδηγήσει σε ένα καθοριστικό και ευρωπαϊκό «Ναι».

Και όπως υποστήριξε και ο Ζαν Ανούιγ «Το να πεις “ναι” σημαίνει ότι πρέπει να ιδρώσεις, να σηκώσεις τα μανίκια και να βουτήξεις και τα δυο σου χέρια μέσα στη ζωή μέχρι τους αγκώνες. Είναι πιο εύκολο να πεις “όχι”, ακόμα και αν το να πεις «όχι» σημαίνει θάνατο».