Κούρεμα καταθέσεων: Τί προβλέπει η τραπεζική οδηγία για την εξυγίανση των τραπεζών

Ένα από τα προαπαιτούμενα μέτρα για την υλοποίηση της Συμφωνίας του EuroSummitτης 12/13 Ιουλίου 2015, και την έναρξη των διαπραγματεύσεων για το Έκτακτο Μηχανισμό Στήριξης (ESM) είναι η ψήφιση από την Ελληνική Βουλή έως την 22.7.2015 και η ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2014/59/ΕΚ για την θέσπιση πλαισίου για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων (Bank Recovery and Resolution Directive-  BRRD).

Με βάση την ανωτέρω Οδηγία, θεσπίζεται η εφαρμογή του λεγόμενου «bail-in», δηλαδή η διάσωση ενός πιστωτικού ιδρύματος που χρήζει εξυγίανσης πρώτα από τους μετόχους της, στην συνέχεια από τους ομολογιούχους και τέλος από τους καταθέτες της, οι οποίοι διατηρούν καταθέσεις πάνω από το ποσό των 100.000 ευρώ, χωρίς την εμπλοκή καταρχήν των φορολογουμένων («bail-out»).

Η συστημική σημαντικότητα και ο κεφαλαιώδης ρόλος που διαδραματίζουν τα πιστωτικά ιδρύματα στην ανάπτυξη της οικονομίας, καθιστούν αδήριτη την ανάγκη θέσπισης της ανωτέρω Οδηγίας με σκοπό την αναμφίβολα υπό διαφορετικούς όρους αντιμετώπιση των Τραπεζών που χρειάζονται εξυγίανση ή ανάκαμψη σε σχέση με διάφορου σκοπού εταιρικές δομές.

 Έτσι, με βάση την ως άνω Οδηγία, αν ένα πιστωτικό ίδρυμα κριθεί ότι χρήζει εξυγίανσης με βάση τα αντικειμενικά δεδομένα και τις επιδόσεις της στα stress tests, τότε οι πρώτοι που καλούνται να συνδράμουν σε αυτήν είναι οι μέτοχοί τους.

Στην συνέχεια, και σε περίπτωση που οι μέτοχοι δεν επαρκούν, καλούνται οι ομολογιούχοι ενώ αν δεν συγκεντρωθούν και πάλι τα απαραίτητα για την διάσωση (ανακεφαλαιοποίηση) της Τράπεζας κεφάλαια, καλούνται οι καταθέτες με καταθέσεις από 100.000 ευρώ και πάνω, ενώ τυγχάνουν, μεταξύ άλλων, διασφαλισμένες με βάση το άρθρο 44 της Οδηγίας και την λοιπή ευρωπαϊκή νομοθεσία στην οποία παραπέμπει οι καταθέσεις μέχρι του ποσού των 100.000 ευρώ.

Με τον ανωτέρω τρόπο αποκλείεται καταρχήν η επιβάρυνση του κράτους και κατ’ επέκταση των φορολογουμένων (“bail out”) για την εξυγίανση των πιστωτικών ιδρυμάτων. Ωστόσο, με δεδομένη την συμμετοχή του ελληνικού κράτους στην μετοχική σύνθεση των πιστωτικών ιδρυμάτων, δεν τίθεται παντελώς εκ ποδών η ανάγκη συνδρομής του, με την ιδιότητα του μετόχου, στην διάσωσή τους υπό το πρίσμα του πρώτου επιπέδου της εν λόγω Οδηγίας, το οποίο εμμέσως οδηγεί σε ένα ιδιότυπο bail-out.