Η λέξη μανιτάρι είναι μεταγενέστερη της ελληνικής αμανίτης. Τα μανιτάρια στην πραγματικότητα είναι μια κατηγορία μυκήτων τα οποία στερούνται χλωροφύλλης και τρέφονται από νεκρή οργανική ύλη. Το κυρίως μέρος του μύκητα είναι υπόγειο και το ορατό μέρος του έχει συνήθως ομβρελοειδη μορφή. Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες είδη μανιταριών σε ολόκληρο τον κόσμο και περίπου 3.000 στην Ελλάδα καταγεγραμμένα μέχρι στιγμής, αρκετά από αυτά θεωρούνται είδη σπάνια στην Ευρώπη και ορισμένα αναφέρονται ως είδη που έχουν εξαφανιστεί ή που απειλούνται με εξαφάνιση δεν είναι όμως όλα βρώσιμα. Ωστόσο η ανίχνευση και καταγραφή τους συνεχίζεται.

Οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι τα θεωρούσαν σαν εκλεκτή τροφή, ισάξια των θεών. Γνωστές ήταν όμως και οι θεραπεύτηκες τους ιδιότητες, αλλά και οι ψυχότροπες και παραισθησιογόνες ιδιότητες κάποιων μανιταριών που σήμερα πιστεύουμε ότι χρησιμοποιούνταν σε τελετές του αρχαίου κόσμου. Οι Φαραώ της Αρχαίας Αιγύπτου εξασφάλιζαν για τον εαυτό τους ολόκληρη τη σοδειά μανιταριών, πιστεύοντας ότι προσφέρουν αθανασία.

Τα μανιτάρια εκτός από πρόληψη ασθενειών και θρέψη είναι και προς τέρψη, καθότι αποτελούν μέγιστη γαστρονομική απόλαυση και μπορούν να μαγειρευτούν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Υπάρχουν πολύ ενδιαφέρουσες συνταγές παστίτσιου με μανιτάρια και μακαρονιών με ψιλοκομμένα μανιτάρια αντί για κιμά. Κάτι τέτοιο θα βοηθούσε και σε μια στροφή του πληθυσμού σε έναν πιο χορτοφαγικό τρόπο ζωής αφού τον τελευταίο καιρό και εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής ακόμα και ο ΟΗΕ κάνει ανάλογες προτροπές με στόχο την μείωση κατά 50% του αποτυπώματος του άνθρακα.

Τα σημαντικότερα ελληνικά βρώσιμα μανιτάρια

Μορχέλα: Το χρώμα τους ποικίλλει με πιο σπουδαία γευστικά να θεωρείται από τους ειδικούς η σκουρόχρωμη ποικιλία. Είναι ένα από τα πιο ακριβά άγρια μανιτάρια, με σαρκώδη γεύση και άρωμα που θυμίζει συκώτι και φουά γκρα. Οι μικρές σε μέγεθος χρησιμοποιούνται κυρίως σε σάλτσες και σούπες, ενώ οι μεγάλες γίνονται εξαιρετικές γεμιστές με θαλασσινά. Υπάρχουν και αποξηραμένα επειδή διατηρούν τη γεύση τους.Κέρας της Aμαλθείας: Είναι ένα άγριο σκούρο σταχτί μανιτάρι με υπέροχο, διακριτικό άρωμα και ελαφριά καπνιστή γεύση. Eίναι ιδανικό για κυνήγι. Συναντάται άγριο σε όλη τη Μακεδονία και τη Θράκη.

Τρούφα (το αρχαιοελληνικό ύδνον): Το μέγεθός της ποικίλει το ίδιο και οι ποικιλίες που ευδοκιμούν σε άγρια μορφή (περίπου 80 παγκοσμίως). Είναι σκληρή όπως η πατάτα και είναι όλες υπόγεια, έχουν σχήμα σχεδόν σφαιρικό. Κυρίως διακρίνονται σε άσπρη και μαύρη ενώ το μοναδικά έντονο αρωμα της δίνει εκπληκτική γεύση όπου χρησιμοποιηθεί, γι’ αυτό είναι και αρκετά ακριβή.

Βασιλομανίταρο: Έχει απαλή υφή και είναι αρκετά νόστιμο. Οι ειδικοί λένε ότι η γεύση του έχει άρωμα κάστανου και φουντουκιού και γεύση που θυμίζει πολύ κρέας. Οι επιλογές μαγειρέματος πολλές αφού είναι πολύ νόστιμο ψητό στη σχάρα, συνοδεύει ψάρια και κρεατικά σε ένα καλό ριζότο όμως η γεύση του συναρπάζει. Χαρίζει ιδιαίτερη γεύση σε ωμές σαλάτες.

Κανθαρέλλα: Έχει κίτρινο χρώμα και σχήμα κώνου. Και ένα άρωμα που θυμίζει βερίκοκο και νεράντζι. Ταιριάζει πολύ με άσπρες σάλτσες καθώς και μ’ εκείνες που συνοδεύουν πουλερικά και αρνί. Έχει ελαστική υφή γι’ αυτό και χρειάζονται αρκετή ώρα στο μαγείρεμα.

Αμανίτης καισαρικός: Οι γνώστες τα ζητούν ως «αυγά του Καίσαρα». Φθινοπωρινό και εξαιρετικά σπάνιο άγριο μανιτάρι, κυκλοφορεί μόνο φρέσκο και σε πολύ μικρή ποσότητα. Τρώγεται ωμό σε σαλάτα και έχει γεύση που θυμίζει στρείδια και φρούτα της θάλασσας. Πορτομπέλο: Το μέγεθός τους εντυπωσιακό αφού είναι αρκετά μεγάλα ενώ στη γεύση και στο άρωμα θυμίζουν κρέας. Ψήνονται ωραιότατα στη σχάρα και καταναλώνονται σκέτα με ελάχιστο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και μερικές σταγόνες από έντονα αρωματικό ξίδι.

Πλευρώτους: Διακρίνονται από το λευκό τους χρώμα, το περίεργο σχήμα τους και τη βελούδινη υφή τους. Υπάρχουν καλλιεργημένα αλλά και άγρια με τα δεύτερα να έχουν πολύ ανώτερη γεύση και πλούσια σάρκα. Χρησιμοποιούνται αρκετά τελευταία στην ελληνική κουζίνα κυρίως ψητά ή σε σούπες. Ταιριάζουν πολύ και ως συνοδευτικά του κοτόπουλου, του χοιρινού και των θαλασσινών.

Ασπρομανίταρο: Το χρώμα τους βέβαια ποικίλει και ας ονομάζονται ασπρομανίταρα το ίδιο και το μέγεθός τους. Μαζί με τα πλευρώτους είναι τα μανιτάρια που βρίσκουμε πιο συχνά στα μανάβικα. Είναι πολύ νόστιμα όταν μαγειρευτούν αλλά τρώγονται και ωμά σε σαλάτες. Τα μεγαλύτερα σε μέγεθος γίνονται ωραία και γεμιστά.

Στην ελληνική αγορά έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους φρέσκα και αποξηραμένα ελληνικά μανιτάρια και ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι κανθαρέλες, βασιλομανίταρα, μορχέλες και βέβαια οι πανάκριβες υπόγειες Τρούφες. Τα φρέσκα μανιτάρια, ανάλογα με την ποικιλία, διατηρούνται μέχρι 6 – 9 ημέρες στο ψυγείο. Οι κανθαρέλλες όμως αντέχουν μέχρι και 18 ημέρες. Τα αποξηραμένα πρέπει να φυλάσσονται καλά κλεισμένα σε ξηρό και δροσερό μέρος και όταν θέλουμε να τα μαγειρέψουμε τα μουλιάζουμε πρώτα σε χλιαρό νερό ή κρασί, εφόσον εμπεριέχεται στη συνταγή, για 20 – 25 λεπτά και τα στεγνώσουμε σε λίγο χαρτί κουζίνας και το νερό το χρησιμοποιούμε για να εμπλουτίσουμε γευστικά σούπες και σάλτσες. Τα άγρια ελληνικά μανιτάρια μαζεύονται από εξειδικευμένους, πολύ έμπειρους συλλέκτες. Γενικότερα η Δυτική Μακεδονία και ειδικότερα τα Γρεβενά είναι μία από τις περιοχές της Ελλάδας που έχουν σημαντική παράδοση στη συλλογή και την κατανάλωση άγριων μανιταριών. Είναι γνωστό ότι ο λαός μας επιβίωσε στις δύσκολες περιόδους της Κατοχής και του Εμφυλίου καταναλώνοντας άγρια μανιτάρια.

Μερικές δεκάδες ειδών είναι τοξικά, ενώ περισσότερα από 10 είδη μπορούν να προκαλέσουν ακόμα και θάνατο. Δυστυχώς δεν υπάρχει κανένας γενικός κανόνας διάκρισης των φαγώσιμων ειδών από τα δηλητηριώδη. Ο μόνος κανόνας που ισχύει γενικά για τη συλλογή μανιταριών, είναι αυτός που λέει, ότι μαζεύουμε για τροφή μόνο τα είδη, των οποίων τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίζουμε με απόλυτη βεβαιότητα. Η παραμικρή αμφιβολία είναι λόγος απόρριψής τους.

Διατροφική αξία

Είναι πολύ καλή τροφή καθώς περιέχουν πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, σημαντικές ποσότητες φυτικών ινών, υψηλή περιεκτικότητα σε νερό, περίπου 90%, λίγους υδατάνθρακες, ελάχιστη ποσότητα λίπους, νατρίου και καθόλου χοληστερόλη. Επιπλέον περιέχουν λίγες θερμίδες (περίπου 23 θερμίδες τα 100 γραμμάρια).

Αποτελούν επίσης καλή πηγή φωσφόρου, καλίου και το 40% περίπου της ημερήσιας πρόσληψης σε χαλκό. Λόγω της περιεκτικότητάς τους σε σελήνιο εκτιμάται ότι έχουν καρδιοπροστατευτική και αντικαρκινική δράση.

Περιέχουν βιταμίνες του συμπλέγματος Β, φυλλικό οξύ, σίδηρο αλλά και τη βιταμίνη D η οποία βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου.

Η υψηλή περιεκτικότητά τους σε νερό, φυτικές ίνες και η χαμηλή σε θερμίδες, υδατάνθρακες και νάτριο τα καθιστά ιδανική τροφή για διαβητικούς, υπερτασικούς, άτομα με αυξημένη χοληστερόλη αλλά και άτομα που θέλουν να χάσουν βάρους.

Ποια η δυναμική αυτής της καλλιέργειας και πόσο βιολογικά είναι;

Η ελληνική αγορά δεν καλύπτεται από τα ελληνικά μανιτάρια πολλές ποσότητες όμως μένουν αδιάθετες καθώς εισάγονται τεράστιες ποσότητες με αποτέλεσμα τα άριστα ποιοτικά ελληνικά ,μανιτάρια να μην μπορούν να απορροφηθούν και πολλές μονάδες να κλείνουν. «Γι αυτό ακριβώς το λόγο αποφασίσαμε να διοχετεύουμε μόνοι μας τα προϊόντα μας ρυθμίζοντας έτσι καλύτερα την ποσότητα της παραγωγής μας που θα μπορεί να διατεθεί στο εμπόριο αποφεύγοντας το ρίσκο της ζημιάς αν το προϊόν δεν απορροφηθεί»  ο Γρηγόρης Τελεκίδης  γεωπόνος –παραγωγός μανιταριών.

«Στην παραγωγή μανιταριών επιβάλλουμε ιδανικές συνθήκες ώστε να έχουμε σωστή ανάπτυξη των μανιταριών. Το μανιτάρι Πλευρώτους που παράγουμε αναπτύσσεται σε παστεριωμένο άχυρο σίτου. Η παστερίωση γίνεται με τον βρασμό του άχυρου για 12-15 ώρες ώστε να απολυμανθεί από κάθε είδους μικροοργανισμούς όταν κρυώσει αναμιγνύεται το μυκήλιο με το άχυρο μπαίνει σε σάκους και εφόσον το μυκήλιο βρει τις ιδανικές συνθήκες αρχίζουν να βγαίνουν τα μανιτάρια από ειδικά διαμορφωμένες τρύπες στην αρχή σε μέγεθος καρφίτσας και κατόπιν μεγαλύτερα μπουκέτα. Τo pleurotus Ostreatus πήρε το όνομά του από το σχήμα που έχει και μοιάζει με κοχύλι. Αναπτύσσεται λοιπόν σε άχυρο χωρίς την προσθήκη λιπασμάτων η φαρμάκων καθώς το μόνο που χρειάζεται να αναπτυχθεί εκτός του άχυρου είναι η υγρασία που παρέχεται ,θερμοκρασία και καθαρό περιβάλλον με συνεχή παροχή αέρα. Η μονάδα βρίσκεται στο Πεδινό Κιλκίς σε αρκετά ψηλό σημείο όπου φυσάει συνεχώς και διοχετεύεται καθαρός αέρας στο χώρο. Η διαδικασία παραγωγής είναι απόλυτα βιολογική ενώ τα άλλα είδη μανιταριών λευκά αγαρικά και πορτομπέλλο αναπτύσσονται σε με μείγμα κοπριάς και τύρφης».

Κι αν μετά από όλα αυτά δεν τα δοκιμάσετε εσείς θα χάσετε!!!

 

Facebook Comments