Αντιμετωπίζοντας τον ιό χωρίς πανικό

Με όλη την σημερινή παράλυση που έχει δημιουργήσει ο κορονοϊός, δεν πρέπει να αγνοήσουμε το γεγονός ότι  πανδημίες με θανατηφόρα αποτελέσματα έχουν συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν και ότι επίσης ζούμε με ιούς κάθε χρόνο. Και όταν ξεπεράσουμε τον κορονοϊό, κανείς δεν εγγυάται ότι δεν θα επανέλθει ή ότι λίγα χρόνια αργότερα δεν θα αντιμετωπίσουμε ένα νέο ιό.

Κάνοντας μία σύντομη ανασκόπηση από την δεκαετία του 50 και μετέπειτα, που είναι επίκαιρη καθώς καλύπτει την πλειοψηφία των πολιτών που ζουν ακόμη, έχουν εμφανισθεί οι ακόλουθες πανδημίες:

1957-Ασιατική γρίπη.  Η γρίπη ξεκίνησε από την Κίνα και εξαπλώθηκε παγκοσμίως.  Μέσα σε ένα χρόνο, μεταξύ 1957-58, πάνω από 500 εκατομύρια άτομα προσβλήθηκαν  και ο αριθμός νεκρών από τον ιό, υπολογίζεται μεταξύ 1-4 εκατομμύρια άτομα.

1968- Γρίπη του Ηονγκ Κόνγκ.  Η γρίπη επίσης πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα και εξαπλώθηκε παγκοσμίως.  Τα κρούσματα σχεδόν ήταν τα ίδια όπως και με την ασιατική γρίπη. Σε ένα χρόνο, μεταξύ 1968-69, 500 εκατομύρια άτομα προσβλήθηκαν  και ο αριθμός νεκρών από τον ιό, υπολογίζεται μεταξύ 1-4 εκατομμύρια άτομα.

2002- Η γρίπη SARS. Όπως οι δύο προηγούμενες, και αυτή η γρίπη ξεκίνησε από την Κίνα. Όμως, ο αριθμός των κρουσμάτων περιορίστηκε σε 8 χιλιάδες άτομα και ο αριθμός θανάτων σε 774 άτομα.

2009-Γρίπη των χοίρων.  Η γρίπη πρωτοεμφανίστηκε στο Μεξικό και γρήγορα εξαπλώθηκε παγκόσμια. Σε ένα χρόνο, μεταξύ 2009-10, ο αριθμός ατόμων που προσβλήθηκε από τον ιό, υπολογίζεται μεταξύ 700 εκατομύρια και 1,4 δισεκατομμύρια, από τα οποία μεταξύ 152 χιλιάδες και 575 χιλιάδες άνθρωποι, έχασαν την ζωή τους.

2019-20  Εποχιακή γρίπη.  Σε ένα χρόνο, ο αριθμός ατόμων που προσβλήθηκε από τον ιό, υπολογίζεται σε 800 εκατομύρια και ο αριθμός νεκρών υπολογίζεται μεταξύ 450 χιλιάδες και 1,2 εκατομύρια.

Τυπική ετήσια εποχιακή γρίπη.  Κάθε χρόνο, η γρίπη προσβάλλει μεταξύ 340 εκατομύρια με 1 δισεκατομύριο άτομα και ο αριθμός νεκρών υπολογίζεται μεταξύ 290 χιλιάδες και  650 χιλιάδες ετησίως.

2020-Κορονοϊός.  Πρωτοεμφανίστηκε τον Δεκέμβριο 2019 στην Κίνα και εξαπλώθηκε παγκόσμια. Στους πρώτους 3-4 μήνες και μέχρι τις 4 Απριλίου, ο αριθμός ατόμων που προσβλήθηκε από τον ιό, υπολογίζεται σε 1,2 εκατομύρια και ο αριθμός νεκρών από τον ιό, υπολογίζεται σε 65 χιλιάδες άτομα.

Το αξιοσημείωτο είναι ότι οι τέσσερις από τις άνω πανδημίες ξεκίνησαν από την Κίνα. Επίσης, στην λίστα δεν περιλαμβάνονται άλλοι ιοί όπως το AIDS που πρωτοεμφανίστηκε  το 1981 και συνεχίζει ακόμη, η Ebola επιδημία μεταξύ 2014-2016 και η Zika επιδημία που εμφανίστηκε το 2015 και συνεχίζει μέχρι σήμερα. Οι νεκροί από το AIDS ξεπερνούν τα 35 εκατομύρια ενώ από την  Ebola τις 11 χιλιάδες.

Η ιστορία δείχνει ότι πανδημίες και επικίνδυνοι ιοί είναι αναπόφευκτοι και όπως στο παρελθόν, θα συνεχίσουν και στο μέλλον να μαστίζουν την ανθρωπότητα. Ακόμη και όταν φύγει ο κορονοϊός, κανείς δεν γνωρίζει αν θα επανέλθει μετά την καραντίνα ή αν θα εμφανιστεί ένας νέος ιός.

Όμως τα δρακόντια μέτρα που ελήφθησαν λόγω κορονοϊού αποτελούν μία εντελώς νέα και διαφορετική τακτική σε σχέση με προηγούμενες πανδημίες που είχαν επίσης θανατηφόρα αποτελέσματα. Σε καμιά περίπτωση οι χώρες δεν κατέφυγαν στις σημερινές δρακόντιες λύσεις βάζοντας σε καραντίνα όλους τους πολίτες και λουκέτο στην οικονομία. Η αντιμετώπιση των προηγούμενων πανδημιών, βασίσθηκε κυρίως  στην απομόνωση των προσβληθέντων και σε γενικές οδηγίες στους πολίτες για προφύλαξη.

Η εξήγηση που έχει δοθεί στηρίζεται στην γνωμάτευση των ειδικών επιστημόνων ότι οκορονοϊόςείναι διαφορετικός, πολύ πιο επικίνδυνος και επίσης δεν βρέθηκε ακόμη αντίδοτο. Συμπτωματικά, οι ίδιοι φόβοι που εκφράζονται σήμερα από τους ειδικούς, έχουν εκφρασθεί και για προηγούμενες πανδημίες όπου επίσης αρχικά δεν υπήρχε αντίδοτο αλλά βρέθηκε αργότερα. Συγκεκριμμένα, το 2009,οι ειδικοί ιολόγοι είχαν δηλώσει ότι η πανδημία εκείνη την χρονιά, γνωστή σαν γρίπη των χοίρων, ήταν πολύ πιο επικίνδυνη από ότι αρχικά υπολόγισαν και έμοιαζε με τον ιό της πανδημίας του 1918 που σκότωσε δεκάδες εκατομύρια άτομα. Όμως οι προβλέψεις αποδείχτηκαν αργότερα υπερβολικές καθώς ο αριθμός θανάτων από την πανδημία του 2009, κυμάνθηκε μεταξύ 152 χιλιάδες  και 575 χιλιάδες.

Όσον αφορά τον κορονοϊό, οι νέες προβλέψεις θανάτων είναι πιο χαμηλές από τις αρχικές προβλέψεις.  Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ, οι προβλέψεις μιλούσαν για 2,2 εκατομύρια θανάτους αν δεν εφαρμοστούν τα μέτρα καραντίνας και κοινωνικής απόστασης και πάνω από 200 χιλιάδες θανάτους αν εφαρμοστούν. Ύστερα από τρείς εβδομάδες, οι ειδικοί χαμήλωσαν τις προβλέψεις θανάτων από 200 χιλιάδες σε 60 χιλιάδες, που σημαίνει ότι οι αρχικές προβλέψεις για 2,2 εκατομύρια θανάτους ήταν επίσης υπερβολικές.

Κανείς δεν αμφισβητεί ότι η καραντίνα και το λουκέτο στην οικονομία έχουν συντελέσει στην μείωση κρουσμάτων και θανάτων από τον κορονοϊό. Όμως τα μέτρα βασίζονται σε ιατρικές συμβουλές και αγνοούν οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις σε πολίτες και χώρες, που ίσως εξηγούν γιατί δεν ελήφθησαν και στο παρελθόν με άλλες πανδημίες. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι, κρίνοντας από τους αριθμούς θανάτων, η αποτελεσματικότητα της καραντίνας λόγω κορονοιού, ποικίλλει από περιοχή σε περιοχή και από χώρα σε χώρα παρά το γεγονός ότι εφαρμόσθηκε το ίδιο χρονικό διάστημα.

Αν η εξήγηση που δίνεται από πολλούς, ότι η εφαρμογή των μέτρων γίνεται για να σωθούν ζωές, το ερώτημα είναι,γιατί επίσης δεν εφαρμόζονται κάθε χρόνο για 3-4 μήνες κατά την διάρκεια της εποχιακής γρίπης για να μειώσομε τον αριθμό θανάτων που φθάνει μέχρι και  650.000 άτομα.  Και σίγουρα αν τα ίδια δρακόντια μέτρα εφαρμόζονται για δύο μήνες κάθε καλοκαίρι, οι 200.000  θάνατοι από αυτοκινητιστικά ατυχήματα που συμβαίνουν σε αυτό το διάστημα, θα μειωθούν σχεδόν στο μηδέν. Όμως καμία χώρα δεν το κάνει, όπως επίσης δεν απαγορεύει την χρήση αυτοκινήτων παρά το γεγονός ότι 1,4 εκατομμύρια άτομα πεθαίνουν κάθε χρόνο από αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Σίγουρα οι ζωές των ατόμων που χάνονται λόγω γρίπης ή ατυχημάτων έχουν την ίδια αξία με τις ζωές αυτών που χάνονται από τον κορονοϊό.

Ίσως ποτέ δεν θα μάθουμε αν ο κορονοϊός είναι ο πιο θανατηφόρος ιός, όπως προβλέπουν σήμερα οι ειδικοί, ή αν οι προβλέψεις είναι υπερβολικές όπως συνέβη με την πανδημία του 2009 και όπως συμβαίνει τώρα που μιλούν για πολύ λιγότερους θανάτους από τις αρχικές εκτιμήσεις. Συγκρίνοντας τους πιο πρόσφατους επικίνδυνους ιούς, δίχως να επιβληθεί καραντίνα στους πολίτες, ο αριθμός θανάτων από την γρίπη SARS ήταν 774 άτομα ενώ από την Γρίπη των χοίρων κυμάνθηκε μεταξύ 152 χιλιάδες και 575 χιλιάδες.

Αυτό όμως που ήδη γνωρίζουμε είναι ότι τα σημερινά δρακόντια μέτρα έχουν δημιουργήσει μία τεράστια οικονομική κρίση καθώς εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν κλείσει ή χρεωκόπησαν και εκατομύρια πολιτών έχουν χάσει τις δουλειές τους και είναι άνεργοι. Σύντομα αν δεν γίνει άρση των μέτρων, τα επόμενα προβλήματα θα είναι η οικονομική επιβίωση για πολίτες και οικονομική καταστροφή και κοινωνικό χάος για χώρες.

Κανείς δεν διαφωνεί ότι ο κορονοϊός είναι επικίνδυνος και θανατηφόρος. Όμως, όπως με προηγούμενους ιούς, ύστερα από ένα διάστημα η αποτελεσματικότητα του κορονοϊού θα μειωθεί στο ελάχιστο, καθώς το ανθρώπινο σώμα δημιουργεί την αναγκαία άμυνα αντιμετώπισης του, και οι επιστήμονες ανακαλύπτουν τα κατάλληλα αντίδοτα.

Το θέλουμε ή όχι, η αλήθεια είναι ότι ζούμε συνέχεια με επικίνδυνους ιούς και παθογόνες αρρώστιες και εκατομύρια άτομα πεθαίνουν κάθε χρόνο. Όμως ελάχιστοι ή κανένας δεν δείχνει να ανησυχεί για αυτούς. Αναρωτιέμαι πώς θα αντιδρούσαμε, άν κάθε μέρα η τηλεόραση μας βομβάρδιζε με πίνακες, διαγραμμάτα και αριθμούς όσων χάνουν την ζωή τους από κοινή γρίπη, ατυχήματα, κλπ., όπως συμβαίνει με τον κορονοιό.