Έχετε ακουστά την ρήση, «όταν ο άνθρωποι σχεδιάζουν, ο Θεός γελά»; Δεν ξέρω αν ο Θεός παίρνει κατά περίπτωση την μορφή της χρεωκοπίας, του κορονοϊού ή του Πούτιν, πάντως τον σαρδόνιο αυτόν θεϊκό γέλωτα τον βιώνουμε εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Από το «δόξα τον Θεό» στο «βοήθα Παναγιά» πάμε. Τώρα βρεθήκαμε ξαφνικά σε πόλεμο στην γειτονιά μας, τι πιο τρελό και απρόσμενο θα μπορούσε να μας τύχει;

Έχω την εντύπωση ότι πρέπει να δώσουμε πια έναν καινούριο ορισμό της προσωπικής και συλλογικής  κανονικότητας. Στις σύγχρονες κοινωνίες μας, κανονικότητα είναι η διαρκής διαχείριση κρίσεων, η συμφιλίωση μας με το απρόβλεπτο. Επίσης, κανονικότητα είναι η δυνατότητα των ανθρώπων, των κρατών και των κοινωνιών να διεκπεραιώνουν τις ζωτικές τους λειτουργίες παράλληλα με την διαχείριση των ατέλειωτων  κρίσεων.

Παλιότερα, οι σπάνιες έκτακτες ανάγκες που προέκυπταν φρέναραν τα πάντα. Την οικονομία, την πολιτική, τις κοινωνικές δραστηριότητες, την επιδίωξη της προσωπικής ευμάρειας και ευτυχίας. Περιμέναμε να περάσει η μπόρα, να αντιμετωπίσουμε το ξαφνικό που μας προέκυπτε και στην συνέχεια «θα συνεχίζαμε την ζωή μας». Τώρα αυτό δεν ισχύει. Αν αναβάλλουμε την ζωή μας για την μετά κρίση εποχή, απλώς δεν θα ζήσουμε.

Φυσικά, αυτή η ατέλειωτη σειρά κρίσεων που συγκλονίζουν τον πλανήτη και κάθε χώρα ξεχωριστά, βάζει τις ατομικές και συλλογικές συμπεριφορές σε αχαρτογράφητα νερά. Τι κάνουν οι κοινωνίες μπροστά σε τέτοιο διαρκές σφυροκόπημα; Συντηρητικοποιούνται ή ριζοσπαστικοποιούνται; Λουφάζουν ή τρελαίνονται; Αντιμετωπίζουν τις αντιξοότητες ως χτυπήματα μιας μοίρας που δεν ελέγχουν ή τις χρεώνουν στις ηγεσίες που έτυχε να κρατάνε το τιμόνι τους;

Συσπειρώνονται φοβισμένες γύρω από τις υπάρχουσες ηγεσίες τους ή αποζητούν την αλλαγή και την ανατροπή τους ψάχνοντας κάτι καλύτερο; Πουθενά στον κόσμο οι κυβερνήσεις δεν θέλουν να βρίσκουν στον δρόμο τους  πανδημίες, πολέμους και οικονομικές καταρρεύσεις, αν όμως αυτά στέλνουν τους πολίτες να κουρνιάσουν τρομοκρατημένοι κάτω απ’ τα φτερά τους, εν τέλει δεν τις χαλάει αυτό το σκηνικό.

Πολύ περισσότερο όταν ο φόβος που δημιουργούν οι κρίσεις, αντικειμενικά δυσκολεύει τις αντιπολιτεύσεις να αρθρώσουν αξιόπιστο λόγο. Ποιος θα χρεώσει σε μια κυβέρνηση το ξέσπασμα ενός μακρινού πολέμου, που όμως μειώνει τα λαϊκά εισοδήματα μέσα στην επικράτεια της; Και τι να αντιπροτείνει η κάθε αντιπολίτευση; Να πει ότι αυτή θα σταματούσε τον μακρινό πόλεμο πριν ξεσπάσει; Ανοησίες.

Φιλοσοφικο-πολιτικές αναζητήσεις είναι όλα αυτά, πλην ζούμε μαζί τους εδώ και μια δεκαπενταετία. Φάγαμε ήδη ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής μας ελπίζοντας ότι «κάποτε θα έρθει η κανονικότητα και οι καλύτερες μέρες». Ε λοιπόν, ως φαίνεται, καλά θα κάνουμε να συμβιβαστούμε με την ιδέα ότι πρέπει να επιδιώκουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την ζωή μας μέσα στο ατέλειωτο τούνελ των κρίσεων.

Να εξοβελίσουμε από το μυαλό μας όσους μας υπόσχονται έναν εύκολο παράδεισο δίχως κρίσεις (ότι τέτοιος δεν υπάρχει) και να εμπιστευθούμε αυτούς που βλέπουμε να είναι μέχρι την μέση στην λάσπη προσπαθώντας να ξεκολλήσουν το κάρο. Ότι το ‘χε η μοίρα μας να γεννηθούμε και να ζήσουμε σε βροχερούς καιρούς.

Facebook Comments