Ο όρος φασισμός, προέρχεται από την ιταλική λέξη fascismo, που έχει τις ρίζες της από την λατινική fasces. Ήταν αρχαίο ρωμαϊκό έμβλημα εξουσίας, που απεικόνιζε ράβδους δεμένες πάνω από έναν πέλεκυ (βλ. Εικόνα). Στην αρχαία Ρώμη αποτελούσε σύμβολο εξουσίας των δικαστών και συμβόλιζε την «ισχύ δια της ενώσεως»… [1-2]

Στη συνέχεια αναπτύχθηκε ο φασισμός ως ιδεολογία από τον Μουσολίνι με τα εξής κύρια χαρακτηριστικά: [2]

1) Αυταρχισμός:

Δημοκρατία, ελευθερία, κοινοβουλευτισμός, κράτος δικαίου και «διαχωρισμός εξουσιών» καταργούνται.

Όλη η εξουσία στον «χαρισματικό» ηγέτη και το καθεστώς που ο ίδιος έχει εγκαθιδρύσει.

(Με αυτό το χαρακτηριστικό προσομοιάζει απολύτως με τις κάθε μορφής δικτατορίες και φυσικά με τα κομμουνιστικά καθεστώτα)

2) Εθνικισμός:

Το έθνος ως απόλυτη Αξία, με τα συγκεκριμένα ιστορικά και φυλετικά χαρακτηριστικά. Το έθνος πρέπει να κυριαρχήσει στα υπόλοιπα έθνη και ασφαλώς στα γειτονικά. Το έθνος πρέπει να αποκτήσει «ζωτικό χώρο» διευρύνοντας την επικράτειά του.

(Με αυτό το χαρακτηριστικό διαφοροποιείται καταρχήν από τον κομμουνισμό, μολονότι η συμπεριφορά των μεγάλων κομμουνιστικών δυνάμεων (Σοβιετική Ένωση, Κίνα) προς τα γειτονικά έθνη και η στάση του κρυπτοκομμουνιστή Πούτιν προς την Ουκρανία, θολώνουν αρκετά την εικόνα…)

3) Λαϊκισμός:

Με την έννοια της συμμετοχής στην πολιτική ζωή και τις αντίστοιχες διεργασίες όσο περισσότερων πολιτών γίνεται.

Όχι όμως ως πολιτικών, αλλά ως δραστηρίων οπαδών του καθεστώτος και του «ηγέτη».

(Μοιάζει και εδώ στον κομμουνισμό, μολονότι στον τελευταίο δεν επιδιώκεται μια χωρίς όρια αύξηση των μελών του κόμματος)

4) «Κορπορατισμός»:

Είναι υπέρ του καπιταλισμού, αλλά κατά της «ελεύθερης οικονομίας και αγοράς»: Ο κεφαλαιούχος παραγωγός θα παράγει μεν και θα κερδίζει, αλλά παράγοντας προϊόντα που το ίδιο το καθεστώς έχει προηγουμένως εγκρίνει καθόσον «προάγει την εκπλήρωση του Οράματος» του Ηγέτη και της Ιδεολογίας του.

Σε αντάλλαγμα, το καθεστώς του προσφέρει «εργασιακή ειρήνη» απαγορεύοντας κάθε είδος εργατικών κινητοποιήσεων, ενώ παράλληλα μπορεί να του εξασφαλίζει και μονοπωλιακά προνόμια.

(Εδώ διαφέρει προφανώς τόσο από τον «υπαρκτό σοσιαλισμό», όσο φυσικά και από τον φιλελευθερισμό. Έχει κάποια κοινά στοιχεία με «κομμουνιστικά» καθεστώτα «μικτής οικονομίας» όπως της σύγχρονης Κίνας).

5) Κρατισμός:

Το κράτος είναι παντοδύναμο, καλά οργανωμένο και υπεισέρχεται σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής.

Ο «νόμος και η τάξη» (όπως το ίδιο το καθεστώς έχει θεσπίσει και αντιλαμβάνεται) υπηρετούνται με χρήση όσης βίας κρίνεται κάθε φορά απαραίτητη και συνήθως χρησιμοποιείται περισσότερη από την πραγματικά απαραίτητη για λόγους εκφοβισμού…

(Εδώ διαφέρει προφανέστατα και ριζικά από κάθε αναρχικό κίνημα, ταυτίζεται όμως σε μέγιστο βαθμό με κομμουνιστικά καθεστώτα)

6) «Πρόοδος»:

Το καθεστώς έχει «όραμα» και αυτό αποτελεί ένα είδος «νέας θρησκείας»: Οι επιστημονικές ή άλλου τύπου έρευνες ευνοούνται, αρκεί να το υπηρετούν. Οι παλιές συνήθειες και «παραδόσεις» πρέπει να δώσουν τη θέση τους στο «νέο Όραμα» και στον «νέο άνθρωπο» που το καθεστώς επαγγέλλεται.

(Εδώ διαφοροποιείται από τον συντηρητικό εθνικισμό, ενώ έχει πλέον πολλά στοιχεία με τον κομμουνισμό)

7) Βία: Κανένας περιορισμός στη χρήση της.

8) Μισαλλοδοξία: Απόλυτη, αν και μπορεί να καλύπτεται μερικές φορές για λόγους πολιτικών σκοπιμοτήτων.

9) Ρατσισμός: Απόλυτος μιας και ταιριάζει τόσο με το μοντέλο της «ανωτερότητας της φυλής», όσο και με το μοντέλο του «νέου ανθρώπου», που δεν πρέπει να φέρει «ελαττωματικά» χαρακτηριστικά όπως: ομοφυλοφιλία, κάποιες αναπηρίες κλπ.

(Εδώ διαφέρει τόσο από τον κομμουνισμό όσο και από τον αναρχισμό).

Η διαφορά του «φασισμού» από τον «εθνικοσοσιαλισμό» ή ναζισμό περιορίζεται στη θεωρία περί «Αρίας φυλής» στην οποία πίστευε ο Χίτλερ και οι οπαδοί του. [2]

Προφανώς… ο Μουσολίνι θα θεωρούσε ως ανώτερη φυλή τους (απογόνους των Ρωμαίων) Ιταλούς, ενώ ο Χίτλερ τους  (γνήσιους απογόνους της Αρίας Φυλής) Γερμανούς.

Στη μεταπολεμική εποχή, πέρα από την ιστορική σημασία που αναφέρεται στον ιταλικό φασισμό, ο όρος χρησιμοποιείται στον πολιτικό λόγο με μια έννοια η οποία εξαρτάται από τον ομιλούντα. Ο όρος αποδίδεται όχι μόνο σε κινήματα που έχουν κάποια ισχυρή ομοιότητα με τον φασισμό του μεσοπολέμου, αλλά και σε αυταρχικά καθεστώτα της δεξιάς ή της αριστεράς, ανάλογα με την ιδεολογική τοποθέτηση αυτού που τον χρησιμοποιεί.

…

Με βάση τα παραπάνω, συνάγεται ότι τα κοινά στοιχεία ανάμεσα στους φασίστες – ναζιστές και τους «αντιφασίστες» κομμουνιστές (1,5,6,7,8) και αυτά, στα οποία υπάρχει αρκετή ομοιότητα (2,3,4) είναι πολύ περισσότερα από το ένα και μοναδικό, στο οποίο διαφέρουν ριζικά (9).

Η σημαντικότερη ομοιότητα είναι φυσικά η κοινή περιφρόνηση που διατηρούν για την «αστική» δημοκρατία, όπως είναι αυτή που έχουμε (και που κάποιοι δεν εκτιμούν αρκετά όσο την έχουμε θεωρώντας την «αυτονόητη», ενώ την νοσταλγούν και αποζητούν όταν την χάσουν).

… …

Αυτά επισημαίνονται εν όψει της συζητήσεως που γίνεται για το κόμμα του Ηλία Κασιδιάρη και τις προσπάθειες να βγει εκτός πολιτικής ζωής τη στιγμή που καμία ανάλογη αναφορά δεν γίνεται για το ΚΚΕ.

Να υπενθυμίσω εδώ ότι σε κανένα κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν υπάρχει νόμιμο κόμμα που να αυτοπροσδιορίζεται ως φασιστικό ή ναζιστικό ή ακόμη και να αναφέρεται εγκωμιαστικά σε εκείνα τα καθεστώτα.

Εδώ όμως θα πρέπει να προσθέσουμε ότι σε αρκετά από τα παραπάνω κράτη έχουν τεθεί εκτός νόμου ΚΑΙ τα κομμουνιστικά κόμματα (Γερμανία, Πολωνία κλπ) για τους ίδιους περίπου λόγους, ο κυριότερος των οποίων είναι η κοινή συμπάθεια προς αυταρχικά καθεστώτα και η έλλειψη οποιουδήποτε σεβασμού έως και πλήρης απέχθεια προς τις δημοκρατικές διαδικασίες.

… … …

Στη σύγχρονη ασυνάρτητη Ελλάδα ο όρος «φασίστας» χρησιμοποιείται (εντελώς καταχρηστικά και προσχηματικά) επίσης :

– Από τους αριστερούς για όσους πολιτικούς αντιπάλους επιδεικνύουν αντιπάθεια προς τους ίδιους (αντι-αριστερός = φασίστας).

– Για όσους πολίτες επιθυμούν να υπάρχει τάξη και να εφαρμόζεται ο νόμος.

– Για όσους πολίτες είναι κατά της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης, επιθυμούν να διατηρηθεί το φιλελεύθερο (!) χαρακτηριστικό της κοινωνίας και έτσι επισημαίνουν τον κίνδυνο από της εισαγωγή του ισλάμ ως στοιχείου «πολυ-πολιτισμικότητας».

Στην περίπτωση αυτή αγνοείται επιδεικτικά και επίτηδες ότι το Ισλάμ ως πολιτική πρακτική (εκεί όπου έχει επικρατήσει ως θεοκρατικό καθεστώς) έχει πάρα πολλά κοινά στοιχεία με τον φασισμό, όπως συμβαίνει σε χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και το Ιράν.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι πολλούς από αυτούς που αυτοχαρακτηρίζονται ως «αντιφασίστες» (είτε κομμουνιστές, είτε αναρχικοί – antifa κλπ), καλό είναι να τους αντιμετωπίζουμε με αμφιβολία και σκεπτικισμό.

Καθόσον αυτοί που είναι βαθιά αντίθετοι με την φασιστική ιδεολογία σε όλες της εκφάνσεις της, αρκούνται συνήθως στο να δηλώνουν αυτό που είναι (π.χ. φιλελεύθεροι δημοκράτες) και δεν αισθάνονται καμία ανάγκη να δηλώνουν εμφατικά και μονότονα αυτό που απεχθάνονται.

… … …

… …

…

[1] https://www.mixanitouxronou.gr/pies-ine-i-diafores-anamesa-ston-nazismo-ke-to-fasismo-dio-ematovammenes-ideologies-me-omiotites-alla-ke-ousiastikes-diafores-giati-o-nazi-den-itan-fasistas/

 [2] https://el.wikipedia.org/wiki/Φασισμός

Facebook Comments