Σήμερα, ο Πρωθυπουργός ζήτησε από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας διάλυση της Βουλής και προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Ναι, πρόωρων. Μπορεί πολλοί να μην το συνειδητοποιούν, αλλά όταν οι εκλογές προκηρύσσονται έστω και μία μέρα πριν τη συμπλήρωση των 4 ετών κοινοβουλευτικής θητείας θεωρούνται από το ΣΥΝΤΑΓΜΑ πρόωρες. Το άρθρο 53, §1, είναι σαφέστατο: «Oι βουλευτές εκλέγονται για τέσσερα συνεχή έτη που αρχίζουν από την ημέρα των γενικών εκλογών. Mόλις λήξει η βουλευτική περίοδος, με προεδρικό διάταγμα, που προσυπογράφεται από το Yπουργικό Συμβούλιο, διατάσσεται η διενέργεια γενικών βουλευτικών εκλογών μέσα σε τριάντα ημέρες και η σύγκληση της νέας Bουλής σε τακτική σύνοδο μέσα σε άλλες τριάντα ημέρες από αυτές.»

Οι προηγούμενες εκλογές έγιναν στις 7 Ιουλίου 2019. Τα 4 συνεχή έτη λήγουν το βράδυ της 6ης Ιουλίου 2023. Άρα, σύμφωνα με το Σύνταγμα, στις 7 Ιουλίου του 2023, η ΠτΔ, χωρίς καμμία επίσκεψη πρωθυπουργού στο Μέγαρό της, θα έπρεπε να εκδώσει Προεδρικό Διάταγμα, διατάσσοντας την διενέργεια εκλογών στις 6 Αυγούστου (ο Ιούλιος έχει 31 μέρες).

Δεν έγινε αυτό. Ο Κ. Μητσοτάκης, όπως και σχεδόν όλοι οι προκάτοχοί του, όρισε τις εκλογές πριν τη λήξη της 4ετίας – λίγο πριν ή πολύ πριν δεν έχει σημασία σύμφωνα με τον νόμο – και, για να είναι νόμιμες, «πάτησε» στο άρθρο 41, §2: «O Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαλύει τη Bουλή με πρόταση της Kυβέρνησης που έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, για ανανέωση της λαϊκής εντολής προκειμένου να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας. Aποκλείεται η διάλυση της νέας Bουλής για το ίδιο θέμα.»

Επικαλέστηκε δηλαδή την ανάγκη να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας. Υπάρχει τέτοιο; Όχι! Ποτέ δεν υπήρξε, όταν έγιναν πρόωρες εκλογές. Κι όταν υπήρξε (π.χ. Σισμίκ, Ίμια, προσφυγή στο ΔΝΤ, Συμφωνία Πρεσπών) δεν έγιναν εκλογές!

Είναι σωστή αυτή η πρόβλεψη του Συντάγματος; Όχι! Όπως μπορεί να αντιληφθεί και παιδί του Δημοτικού, εάν εφαρμοζόταν, εκλογές θα είχαμε κάθε φορά και έναν μήνα μετά την προηγούμενη διενέργειά τους. Φέτος τον Αύγουστο, το 2027 τον Σεπτέμβριο, το 2031 τον Οκτώβριο κ.ο.κ. Είναι προφανές ότι κάποιες περίοδοι (διακοπές, γιορτές, καρδιά του χειμώνα, πανελλήνιες εξετάσεις), δεν είναι κατάλληλες για εκλογές, ειδικά σε μια χώρα που δεν έχει υιοθετήσει την ηλεκτρονική ψηφοφορία και, λόγω σταυροδοσίας, χρειάζεται μια, τριτοκοσμικού χαρακτήρα, έντονη, θορυβώδη και με πολλές μετακινήσεις, προεκλογική περίοδο. Όμως, αυτή την προφανή δυσλειτουργία δεν την επεσήμαναν, ούτε οι κατά τα άλλα λαλίστατοι συνταγματολόγοι μας, ούτε οι εκάστοτε βουλευτές που ψήφιζαν τις αναθεωρήσεις.

Ποια είναι η λύση; Αυτή που η ΕΘΝΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ προτείνει 11 χρόνια τώρα: να υπάρξει συνταγματική αναθεώρηση που να ορίζει ότι:
α) Οι εκλογές θα γίνονται συγκεκριμένη χρονική στιγμή, που οι καιρικές συνθήκες είναι κατάλληλες, δεν συμπίπτει με εορτές, και οι πολίτες βρίσκονται στις εκλογικές τους περιφέρειες – για παράδειγμα, τη δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου, κάθε 4 χρόνια. Θα ξέραμε, από τώρα, ότι θα είχαμε εκλογές π.χ. στις 9 Οκτωβρίου του 2039, όπως ξέρουν οι πολίτες των ΗΠΑ ότι θα ψηφίσουν για πρόεδρο την Τρίτη 5 Νοεμβρίου του 2040. Και θα γλυτώναμε από την ακατάσχετη εκλογολογία, που στην Ελλάδα ξεκινάει, το αργότερο, ένα εξάμηνο μετά τις εκλογές. Μέχρι να συμβεί αυτό, οι εκλογές να γίνονται όπως προβλέπει το Σύνταγμα: σε 4 χρόνια και 1 μήνα από τις προηγούμενες. Μα, και τον Αύγουστο; Ναι, και τον Αύγουστο. Με κάποιον τρόπο πρέπει ο αδιάφορος ψηφοφόρος να αντιληφθεί ότι το ελαττωματικό νομικό πλαίσιο, για το οποίο είναι συνυπεύθυνος, προκαλεί ταλαιπωρία στον ίδιο και παράγει κακής ποιότητας πολιτικό αποτέλεσμα. Φαντάζεστε πόση συζήτηση θα γινόταν, αν οι εκλογές οριζόντουσαν, όπως προβλέπει το Σύνταγμα, αυγουστιάτικα; Τώρα, το ότι πάμε ξανά σε πρόωρες εκλογές ούτε καν αναφέρεται στα ΜΜΕ!
β) Η κοινοβουλευτική θητεία θα διαρκεί 3 χρόνια και 11 μήνες. Ο τελευταίος μήνας της τετραετίας θα είναι προεκλογικός με υπηρεσιακή κυβέρνηση.
γ) Εάν όντως προκύψει εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας, η Βουλή που θα εκλεγεί θα έχει ως θητεία το υπόλοιπο της θητείας της προηγούμενης Βουλής.

Αυτό το τελευταίο επιτρέψτε μου να το σχολιάσω. Η πρόβλεψη του συνταγματικού νομοθέτη για πρόωρες εκλογές, λόγω εκτάκτου εθνικού θέματος, είναι ορθή. Ποιος όμως θα ορίσει τι σημαίνει «εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας»; Το Σύνταγμα υποθέτει ότι κοτζάμ ΠΘ και κοτζάμ ΠτΔ είναι σε θέση να το κρίνουν. Αμ, δε! Η μέχρι τώρα εμπειρία έδειξε πως οι πρωθυπουργοί που ζήτησαν πρόωρες εκλογές επικαλέστηκαν θέματα ρουτίνας, ως δήθεν εξαιρετικής σημασίας, και οι εκάστοτε Πρόεδροι της Δημοκρατίας τα αποδέχθηκαν χωρίς να βγάλουν «άχνα».

Να το πω απλά και, δυστυχώς, χοντρά: κάθε φορά που προκηρύχθηκαν πρόωρες εκλογές στη χώρα υπήρξε συνταγματική εκτροπή! Δηλαδή, όσοι ζήτησαν πρόωρα να ορισθούν από τον λαό ως εγγυητές της νομιμότητας, το έκαναν, με το «καλημέρα», παράνομα! Υπάρχει κάποιος άλλος που θα μπορούσε να τους εμποδίσει; Μήπως να ορίζαμε το Α1 τμήμα του Αρείου Πάγου, ως αρμόδιο να κρίνει το «εξαιρετικής σημασίας»; Δεν είναι καλή ιδέα. Θα έπαιρνε χρόνο, που θα μεταφραζόταν σε ακυβερνησία, συν τω ότι όταν έχεις εξαρτημένη Δικαιοσύνη, είναι μάλλον απίθανο να καταλήξει σε ανεξάρτητες αποφάσεις. Άρα, τι μένει για την αποφυγή της συνταγματικής εκτροπής; Το αντικίνητρο! Θες, πρωθυπουργέ μου, να κάνεις πρόωρες εκλογές γιατί έτσι σε βολεύει; Η θητεία της νέας κυβέρνησης δεν θα είναι μια νέα τετραετία. Θα είναι όσος χρόνος απόμεινε από την παλιά θητεία. 15 μήνες; 5 μήνες; 2 μήνες; Αυτός. Να δούμε μετά πόσοι θα επικαλεσθούν την προοπτική απόδοσης επενδυτικής βαθμίδας από τους οίκους αξιολόγησης στη χώρα, ως εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας, και γιατί δεν θα μπορούσαν να το διαχειριστούν αυτό, με εκλογές δυόμιση μήνες μετά.

Κανένα όμως κόμμα, κανένας συστημικός πολιτικός δεν το πρότεινε. Κανένας δεν ζήτησε, σε όλες τις αναθεωρήσεις του μεταπολιτευτικού μας Συντάγματος, να ορισθεί συγκεκριμένη, πάγια ημερομηνία για τη διενέργεια εκλογών. Γιατί; Διότι όλοι θέλουν να έχουν την ευχέρεια εκλογικού αιφνιδιασμού ή ορισμού της ημερομηνίας των εκλογών κατά πώς τους βολεύει. Και οι περισσότεροι πολίτες, οπαδοί των κομμάτων που έχουν καθιερώσει στη χώρα τη θεσμική ανομία, προσυπογράφουν: «Έλα μωρέ, πώς κάνεις έτσι για δύο μήνες διαφορά! Σιγά την παρανομία! Μια εκτροπούλα τόση δα είναι, σχεδόν εθιμικώ δικαίω! Θα ήθελες να γίνουν εκλογές αυγουστιάτικα, στα μπάνια του λαού;»

Όχι, δεν θα ήθελα. Θα ήθελα να έχουμε υγιές Σύνταγμα, υγιές πολιτικό σύστημα, υγιείς πολιτικούς, υγιείς ψηφοφόρους, υγιή ΜΜΕ. Όταν όμως όλοι τους συμφωνούν στο ότι, έτσι που είναι τα πράγματα, μια «μικρή» εκτροπή είναι όχι μόνο ανεκτή, αλλά και… απαραίτητη, τίποτε δεν είναι υγιές. Κι αυτό, ως ενδημικό φαινόμενο, συνιστά μεγάλη εκτροπή.

Facebook Comments