Αδιάκοπες διακοπές μόστρας και χρησιμοθηρίας

Μία θεωρητικά ασήμαντη αλλά πρακτικά τεράστιας σημασίας λεπτομέρεια όσον αφορά τον τουρισμό είναι ότι υπάρχει μία τεράστια απόκλιση ανάμεσα στους προορισμούς των ξένων επισκεπτών που έρχονται στην Ελλάδα και στους προορισμούς που επιλέγουν οι ίδιοι οι Έλληνες γεγονός που γεννάει κάποια ενδιαφέροντα ερωτήματα.

Μία απλή ματιά στους πίνακες αφίξεων εσωτερικού-εξωτερικού διαχρονικά δείχνει κάτι πολύ παράλογο.

Οι ξένοι τουρίστες έχουν παγιωθεί εδώ και αρκετές δεκαετίες σε ποικίλους προορισμούς της εγχώριας επικρατείας και θα μπορούσαμε να πούμε σε κάποιο βαθμό κάτι αντίστοιχο και για τους Έλληνες τουρίστες με τη διαφορά ότι ο μαζικός εσωτερικός τουρισμός των Ελλήνων είναι κυρίως Αθήνο κεντρικός μιας και η Αθηνά δεν διακρατεί μόνο το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού αλλά και το μεγαλύτερο μέρος της μεσαίας τάξης η οποία και μπορεί να πάει διακοπές. Η επαρχία από πλευράς εισοδημάτων είναι σε πολύ χειρότερη μοίρα και η μεσαία τάξη εκεί υποεκπρόσωπειται μαζί και  οι αστικές συνήθειες των αεροπορικών πτήσεων, διακοπών και λοιπά. Οι επαρχιώτες θα κάνουν διακοπές συνήθως κάπου κοντά στο μέρος στο οποίο διαμένουν. Σπάνια παραπέρα.

Τι συμβαίνει λοιπόν στην αναλογία πτήσεων εσωτερικού εξωτερικού και τι μαρτυρά;   Είναι η Ελλάδα όμορφη, η είναι μόνο η Μύκονος και η Σέριφος?

Θα δούμε ότι οι προορισμοί τους οποίους επιλέγει η μεσαία τάξη του αθηνοκεντρικου τουρισμού είναι σχεδόν αποκλειστικά τα νησιά των Κυκλάδων και του νότιου Αιγαίου.

Η πρεμούρα για διακοπές στα νησιά αυτά είναι τέτοια που έχει εγκλωβίσει επί χρόνια και τον ΕΟΤ να διαφημίζει συνεχώς και με μανία τη Μύκονο και τη Σαντορίνη νησιά τα οποία δεν έχουν καμία ανάγκη προβολής γιατί είναι παγκοσμίως γνωστά. Από την άλλη δεν διαφημίζει καθόλου για παράδειγμα άλλες εξίσου όμορφες περιοχές της Ελλάδας και κάποια στιγμή πρέπει να μας εξηγήσουν το γιατί.

Αντίθετα οι ξένοι που επισκέπτονται τη χώρα μας τόσο από την βόρεια Ευρώπη όσο και την Αμερική και άλλες χώρες ενώ προφανώς εκτιμούν και αγαπούν τα νησιά του Αιγαίου σε πολύ μεγάλο βαθμό παρολαταυτα δεν περιορίζονται μόνο στις Κυκλάδες αλλά σε εξίσου έντονο βαθμό αριθμητικά επισκέπτονται και σχεδόν όλη την ελληνική επικράτεια δηλαδή τα Επτάνησα, τη Δυτική Ελλάδα, το Βόρειο Αιγαίο, τη Χαλκιδική και λοιπά.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι και θέμα οικονομικό. Οι ξένοι όμως στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι σε πολύ καλύτερη οικονομική κατάσταση από τους Έλληνες. Αλλά παρόλα αυτά δεν νιώθουν τον καταναγκασμό να επισκεφτούν τη Μύκονο μόνο.

Βλέπουμε για παράδειγμα, για να απεικονίσουμε κάπως αυτή την κατάσταση ότι στα νησιά του Αιγαίου όπως τη Μύκονο, Σαντορίνη και λοιπά οι πτήσεις εσωτερικού και εξωτερικού είναι σε μία ισορροπία,  για παράδειγμα 100 χιλιάδες πτήσεις εξωτερικού και 100.000 πτήσεις εσωτερικού.

Αντίθετα αν δούμε όμως νησιά του Ιονίου θα δούμε ότι η Κέρκυρα έχει ένα τεράστιο αριθμό αφίξεων εξωτερικού κοντά στις 350.000  και μόλις 30.000 πτήσεις εσωτερικού.

Η αναλογία παραμένει η ίδια στην Κεφαλονιά και στη Ζάκυνθο. Αποκορύφωμα δε αυτής της πρακτικής, δηλαδή το να προτιμούν οι ξένοι ισόποσα  και την ευρύτερη ενδοχώρα της Ελλάδος ενώ οι Έλληνες τουρίστες μόνο τα νησιά του ν. Αιγαίου, αποτελεί η περιοχή του Ακτίου που φιλοξενεί τον τουρισμό Λευκάδας και Πάργας κατά κύριο λόγο:  70.000 πτήσεις το μήνα από το εξωτερικό και μόλις 800 άτομα από το εσωτερικό!

Και φυσικά όταν μιλάμε για εσωτερικό, οι πτήσεις εσωτερικού είναι αποκλειστικά από Αθήνα καθώς όπως αναφέραμε από κει προέρχεται το μεγάλο μέγεθος της μεσαίας τάξης της χώρας και η μεγάλη τουριστική κοινότητα ομοίως. Δεν υπάρχουν καν πτήσεις πχ από Πάτρα για Ακτιο η Κέρκυρα, είναι γνωστό αυτό.

Ήδη γνωρίζουμε την Ελληνική αυτή πρεμούρα από τα τριήμερα και τα σαββατοκύριακα λίγο πριν το καλοκαίρι όπου τα κανάλια συνωστίζονται στις προβλήτες στον Πειραιά όπου έχουμε μαζική αναχώρηση των Αθηναίων αποκλειστικά για το Αιγαίο. Θεωρητικά θα έπρεπε ένα ανάλογο πλήθος να συνωστίζεται στη Κυλλήνη ή στην Ηγουμενίτσα και το Βόλο όμως αυτό δεν συμβαίνει. Ούτε μπορούμε να μιλήσουμε για την συγκοινωνία μέσω αυτοκινητοδρόμων καθώς οι τεράστιοι αυτοκινητόδρομοι υπερσύγχρονοι  που κατασκευάστηκαν στην Πελοπόννησο  και Δυτική Ελλάδα παραμένουν και στα τριήμερα άδειοι από αυτοκίνητα.

Γεννάται λοιπόν το ζήτημα τι γεννάει αυτή την διαφορά;

Αν επιχειρήσουμε να ερμηνεύσουμε με απλοϊκό τρόπο θα οδηγούμασταν στο επίσης απλοϊκό αλλά ορθό συμπέρασμα ότι σύμφωνα με τους Αθηναίους οι ξένοι που επισκέπτονται τις περιοχές της Ελλάδας εκτός της περιοχής του Νοτίου Αιγαίου είναι παράλογοι ή δεν έχουν γούστο.

Αν ψάξουμε όμως βαθύτερα θα δούμε ότι οι ξένοι επισκέπτες των ευρύτερων περιφερειών της Ελλάδας μακριά της Μυκόνου και λοιπών αθηνοκεντρικων τόπων μία χαρά περνάνε και εκτιμάνε την υπόλοιπη Ελλάδα.

Η κυρία εξήγηση για αυτό τον παραλογισμό είναι ότι οι διακοπές ειδικά για τους Έλληνες αστούς δεν είναι πλέον οι παλιές παραδοσιακές διακοπές οι ξέγνοιαστες στις οποίες ο κόσμος ξεκουραζόταν και απολάμβανε χωρίς να νοιάζεται για πράγματα πέρα από την ουσία των διακοπών.

Αυτό που παρατηρούμε λοιπόν είναι ότι οι διακοπές είναι μέσον επίδειξης κοινωνικού στάτους και  χρησιμοθηρικής δικτύωσης σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο και όχι αφορμή ξεκούρασης η απόλαυσης. Οι έλληνες αστοί ούτε θέλουν ούτε και μπορούν να χαλαρώσουν.

Ο εσωτερικός Ελληνικός τουρισμός στην κυρία μάζα του δεν ταξιδεύει κάπου όπου θα μπορέσει να απολαύσει πραγματικά το ελληνικό καλοκαίρι αλλά κάπου όπου θα συναντήσει τους ομοίους του η αυτούς που θαυμάζει, οι οποίοι έγινε η συνήθεια από το 90 και μετά να συναθροίζονται όλοι τους στο Νότιο Αιγαίο. Κοντολογίς  ο Έλληνας θέλει να πάει εκεί που πάνε οι Έλληνες διάσημοι, τα αφεντικά του. και κρίνοντας από τα μέρη πολύ υψηλής προσέλευσης πλούτου, εκεί που πάνε οι πλούσιοι άντρες όπου εκεί επίσης  συγκέντρωνεται τεράστιος αριθμός νεαρών γυναικών που τους διεκδικούν.

Κάπως έτσι αλλοιώθηκε ο Ελληνικός τουρισμός στα μέρη που χάσει την ιδιαιτερότητα και παράδοση του τόπου τους όπως για παράδειγμα η Μύκονος που δεν έχει καμία σχέση με την εικόνα του 80.

Κάπως έτσι ακόμη και αρκετή Έλληνες που παραπονούνται για το υψηλό κόστος τουρισμού βλέπουμε ότι εάν χάσουν τη οικονομική δυνατότητα να πάνε στο νότιο αιγαίο προτιμούν να μην πάνε καθόλου διακοπές παρά να επισκεφτούν κάποια άλλη περιοχή της χώρας μας την οποία τη θεωρούν εξ ορισμού ανάξια λόγου. Γιατί όπως είπαμε δεν τους ενδιαφέρει το παραδοσιακό ελληνικό καλοκαίρι ακόμα και αν έχει πανέμορφα τοπία και παραλίες από τα οποία είναι γεμάτη η Ελλάδα αλλά να  επιδειχθούν στα social media. Θα εκτιμούσε έτσι κάνεις ότι σχεδόν ντρέπονται να πουν ότι επισκέφτηκαν τέτοια μέρη.

Εξίσου εντυπωσιακό σε σύγκριση με παλιές εποχές είναι ότι ο εσωτερικός Ελληνικός τουρισμός αποτελείται από ανθρώπους που δεν θέλουν να αναπτύξουν ιδιαίτερες σχέσεις όχι μόνο με τις πιο λαϊκές τουριστικές περιοχές αλλά ούτε και με τους ανθρώπους που ζουν εκεί με αποτέλεσμα να παρατηρούμε ότι ακόμα και  οι σπάνιοι Αθηναίοι επισκέπτες κάνουν παρέα μόνο με Αθηναίους.

Πράγμα που δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερο σχίσμα ανάμεσα στην Αθήνα και την περιφέρεια.

Εξίσου επίσης εντυπωσιακό είναι ότι ο μέσος Αθηναίος ενώ ζει σε μία πολύβουη πόλη επιμένει ακόμη και στις διακοπές του να πάει σε κάποιο πολύβουο μέρος. Θα ήταν κατανοητό εάν αυτή την επιλογή την ασκούσαν νέοι που θέλουν εξ ορισμού να κοινωνικοποιηθούν ή  άνθρωποι οι οποίοι ζουν σε μικρές κοινωνίες και θέλουν να δουν κόσμο.

Το ότι όμως η ελληνική μεσαία τάξη της Αθήνας θέλει και στις διακοπές της να περιστοιχίζεται ανάμεσα σε πλήθη δείχνει αν μη τι άλλο μία τρέλα που έχει επικρατήσει στην νεοελληνική κοινωνία. Αρκεί να φανταστούμε πόσο απαξιώνουν τα υπόλοιπα μέρη της Ελλάδας τα οποία τιμούν με την επίσκεψή τους εκατοντάδες χιλιάδες ξένοι οι οποίοι σύμφωνα με την Ελληνική μεσαία τάξη είναι μάλλον γραφικοί και τρελοί.

Ας αναλογιστούμε όμως πόσα οφείλουμε στους ξένους αυτούς στην Ελληνική περιφέρεια μιας και αν δεν ήταν αυτοί, ακόμη και το καλοκαίρι οι παραλίες της θα ήτανε έρημες αν βασιζόμασταν στον εσωτερικό ελληνικό τουρισμό.