Ο ΣΥΡΙΖΑ δε θ’ αλλάξει ποτέ, ακόμα κι αν εξαϋλωθεί. Το ΠΑΣΟΚ δε διαθέτει την ηγεσία που θα διαβάσει τα νέα δεδομένα

Το ερώτημα γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν αλλάζει τακτική παρά το γεγονός ότι η δραστηριότητά του ενδυναμώνει την Πλεύση Ελευθερίας απασχολεί αρκετούς. Το ίδιο ερώτημα μπορεί να τεθεί και για τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς τα δημοσκοπικά του ποσοστά παραμένουν χαμηλά, χωρίς ενδείξεις ανάκαμψης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μάθει να ασκεί πολιτική μέσω επιθετικότητας, εχθροπάθειας και τοξικότητας, είτε βρίσκεται στην κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση. Τα στελέχη του θεωρούν ότι ακολουθούν τη σωστή στρατηγική, αποδίδοντας τυχόν αποτυχίες σε εξωτερικούς ή εσωτερικούς εχθρούς. Αυτή η νοοτροπία είναι κοινή στα αριστερά κόμματα, τα οποία συχνά ερμηνεύουν την ήττα τους ως αποτέλεσμα υπέρτερων δυνάμεων που επιβουλεύονται την πολιτική τους.

Στο ΠΑΣΟΚ, το πρόβλημα δεν είναι ιδεολογικό αλλά ζήτημα ικανότητας στελεχών. Σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ, οι σοσιαλιστές και σοσιαλδημοκράτες δεν στηρίζονται σε ιστορικές νομοτέλειες ή ηθικά πλεονεκτήματα για να δικαιολογήσουν τις επιλογές τους. Γνωρίζουν ότι κάτι δεν πάει καλά και πως χρειάζονται αλλαγές, αλλά δεν ξέρουν τι ακριβώς να αλλάξουν. Αντιλαμβάνονται ότι η τωρινή στρατηγική τους δεν αποδίδει, αλλά αδυνατούν να χαράξουν μια νέα πορεία.

Έτσι, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ είναι “καταδικασμένος” να επαναλαμβάνει την ίδια αποτυχημένη πολιτική μέχρι την πλήρη εξαΰλωσή του, το ΠΑΣΟΚ αδυνατεί να παράγει ηγεσία που θα ερμηνεύσει σωστά το νέο πολιτικό περιβάλλον και θα διαμορφώσει μια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης. Ο ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει με καμικάζι που πέφτει στη θάλασσα νομίζοντας ότι εκτελεί την αποστολή του, ενώ το ΠΑΣΟΚ θυμίζει αλιευτικό πλήρωμα που βρίσκεται ξαφνικά στο πιλοτήριο ενός αεροπλάνου, αδυνατώντας να το χειριστεί.

Αν κάποιος επιλέξει μια πιο κοινωνιολογική ή μεταφυσική ερμηνεία, θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ολοκληρώσει τον ιστορικό του κύκλο και καμία πολιτική προσπάθεια δεν μπορεί να αποτρέψει την εξαφάνισή του. Αντίστοιχα, το ΠΑΣΟΚ ενδέχεται να μην πάσχει απλώς από ηγετικό έλλειμμα, αλλά από συνολική οργανωτική αποσύνθεση, η οποία το εμποδίζει να παράξει νέα ικανά στελέχη και να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο του στην πολιτική σκηνή.

Σε κάθε περίπτωση, το κεντρικό πολιτικό σκηνικό διαμορφώνεται από δύο βασικούς πόλους: τους “original” αντισυστημικούς, που βασίζονται σε ακραίες θέσεις και ρητορικές, και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που συνεχίζει να αποτελεί τον βασικό εκφραστή της σταθερότητας. Έτσι, στις επόμενες εκλογές, όποτε και αν γίνουν, το κύριο δίλημμα για τους πολίτες θα διαμορφωθεί μεταξύ πολιτικής σταθερότητας και ακυβερνησίας, προόδου ή οπισθοχώρησης σε ένα περιβάλλον χάους. Και όπως πάντα, ο νικητής θα είναι αυτός που θα μπορέσει να πείσει ότι κατέχει την απάντηση στα κρίσιμα ερωτήματα της εποχής.