Τα καλώδια

Πρέπει να διακόψουμε την κανονική ροή των κείμενων αυτής της στήλης όχι γιατί το θέλουμε αλλά γιατί μας το επιβάλλει η επικαιρότητα.

Έως τώρα σε αυτήν την σειρά εξετάζουμε τις δυνατότητες που έχει η Ελλάδα για να κάνει αισθητή την παρουσία της και να προωθήσει τα συμφέροντα της στο γεωγραφικό χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Δυστυχώς όμως η πραγματικότητα μας προσγειώνει γιατί στην συγκεκριμένη φάση η χώρα μας εμφανίζεται ηττοπαθής σε δύο βασικής σημασίας θέματα που την απασχολούν στην Αν. Μεσόγειο και είναι πρώτον η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ και δευτέρον η δημιουργία του «East to Med Corridor» που αποτελεί ένα τεράστιο έργο προϋπολογισμού περίπου 850 εκτ. Δολαρίων, το οποίο θα συνδέσει την Σαουδική Αραβία με την Ευρώπη μέσω της Ελληνικής ΑΟΖ. Το πρώτο σταμάτησε τον Απρίλιο που μας πέρασε ενώ το δεύτερο μόλις πριν από δύο εβδομάδες μετά από «δυναμικές» παρεμβάσεις της Τουρκίας…

Δεν θα σταθούμε στα τεχνικά ζητήματα των έργων, τα οποία μας είναι άγνωστα, αλλά θα ασχοληθούμε με την εικόνα που εκπέμπουμε σαν χώρα, με αφορμή αυτά τα δύο θέματα, σε αυτήν την απροσδιόριστη και γεωπολιτικά μεταβατική εποχή. Αν και στο έργο «East to Med Corridor» η Ελλάδα έχει μικρή συμμετοχή (20% των μετοχών διαθέτει η ΔΕΗ) δεν συμβαίνει το ίδιο με την σύνδεση Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ όπου ο ΑΔΜΗΕ διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο. Αυτό το μεγάλο έργο έχει σταματήσει μετά τα γεγονότα της Κάσου του περασμένου Απριλίου με αποτέλεσμα ο ΑΔΜΗΕ να ζητάει αποζημίωση από τις ελληνικές και κυπριακές αρχές για τις καθυστερήσεις στην απόκτηση αδειών σχετικά με τις έρευνες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της σύνδεσης των τριών χωρών. Και εδώ μπορεί να ερωτηθεί κάποιος για το πια εικόνα δείχνει η χώρα μας με την αναβολή αυτού του έργου. Ηττοπάθεια, σίγουρα, φόβος, πιθανόν, και όλα αυτά μας οδηγούν στο να συμπεράνουμε – δύσκολο να πούμε – αδυναμία.

Σήμερα ζούμε την εποχή κυριαρχίας του Ντόναλντ Τραμπ ενός ανθρώπου που επιθυμεί διακαώς να αποκτήσει το Νόμπελ ειρήνης συμβιβάζοντας αντιμαχόμενα κράτη. Αλλά πώς θέλει να το καταφέρει αυτό; Απλά, γνωρίζει την ισχύ του, ευνοεί αυτόν που θεωρεί δυνατότερο ενώ για τον πιο αδύναμο της διαμάχης επιφυλάσσει όχι έντιμο συμβιβασμό αλλά το «φιλί του Ιούδα». Πρώτα Αρμενία–Αζερμπαϊτζάν, τώρα Ρωσία–Ουκρανία και μετά …. Πάντα ο Ντ. Τραμπ έτρεφε ιδιαίτερη εκτίμηση για τον Ταγίπ Ερντογάν, ποτέ δεν το έκρυψε, πάντα τον θεωρούσε τον πιο ισχυρό παίκτη ενώ εμείς ακόμα περιμένουμε ως παράκλητο την νέα Αμερικανίδα πρέσβη.

Πέρα όμως από την εικόνα αδυναμίας υπάρχει και ένα ακόμα αγκάθι στο ζήτημα αυτό, η εικόνα της αναξιοπιστίας προς τους εταίρους μας στο πρόγραμμα αυτό και πιο συγκεκριμένα προς το Ισραήλ, τον πιο κύριο σύμμαχο μας στην περιοχή. Στις διεθνείς σχέσεις δεν κυριαρχεί το συναίσθημα αλλά η αξιοπιστία και η εικόνα της ισχύος. Έναν αδύναμο που δεν μπορεί να τηρήσει τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει εταίρο κανένας δεν τον θέλει. Θα τον αντιμετωπίζει σαν φίλο, το δίχως άλλο, αλλά ποτέ σαν σύμμαχο.

Τον Αύγουστο του 2020 η Ελλάδα είχε επιδείξει απαράμιλλη αποφασιστικότητα έναντι της τουρκικής προκλητικότητας κινητοποιώντας κάθε μέσον. Σήμερα, πέντε χρόνια μετά, στα νερά της Αν. Μεσογείου είναι ακόμα Αύγουστος του 2020. Όπως και τότε έτσι και τώρα τα ίδια πρόσωπα. Τι μας εμποδίζει, άραγε, να βγούμε από την επιζήμια ηττοπάθεια;