Σε μια εξέλιξη που προκαλεί διεθνές ενδιαφέρον, το Ισραήλ και η Χαμάς ανακοίνωσαν την επίτευξη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, έπειτα από διαμεσολάβηση του πρώην προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ.

Η συμφωνία, που χαρακτηρίζεται από αναλυτές ως «πρώτη φάση ειρηνευτικού σχεδίου», ανοίγει τον δρόμο για την απελευθέρωση ομήρων, την απόσυρση ισραηλινών στρατευμάτων και την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στην πολύπαθη περιοχή.

Το περιεχόμενο της συμφωνίας

Σύμφωνα με τις πρώτες ανακοινώσεις, η συμφωνία προβλέπει τριήμερη παύση των εχθροπραξιών, την απελευθέρωση όλων των ομήρων που κρατά η Χαμάς και την ανταλλαγή Παλαιστινίων κρατουμένων που βρίσκονται στις ισραηλινές φυλακές. Παράλληλα, το Ισραήλ δεσμεύεται να αποσύρει τις δυνάμεις του από ορισμένες ζώνες στη βόρεια και κεντρική Γάζα, ενώ θα επιτραπεί η μαζική είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας, τροφίμων και ιατρικού εξοπλισμού.

Η συμφωνία συντάχθηκε μετά από εντατικές διαπραγματεύσεις στο Κάιρο, με τη συνδρομή της Αιγύπτου, του Κατάρ και της Τουρκίας, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ λειτούργησε ως ο κεντρικός συντονιστής και επικοινωνιακός φορέας της πρωτοβουλίας. Ο ίδιος δήλωσε χαρακτηριστικά μέσω της πλατφόρμας του:
«Το Ισραήλ και η Χαμάς υπέγραψαν την πρώτη φάση του ειρηνευτικού σχεδίου μου. Η ειρήνη στη Μέση Ανατολή είναι εφικτή – και ξεκινά από τη Γάζα.»

Η στάση του Ισραήλ και του Νετανιάχου

Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου επιβεβαίωσε πως το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ θα συνεδριάσει εκτάκτως για να εγκρίνει το κείμενο της συμφωνίας, δηλώνοντας ότι «προτεραιότητα είναι η επιστροφή των ομήρων και η διασφάλιση της ασφάλειας του ισραηλινού λαού».

Σε μήνυμά του, ο Νετανιάχου ανέφερε: «Με τη βοήθεια του Θεού, θα φέρουμε πίσω κάθε άνδρα, γυναίκα και παιδί. Το Ισραήλ θα σταθεί στο ύψος του.»

Ωστόσο, στο εσωτερικό του Ισραήλ επικρατεί έντονη πολιτική αντιπαράθεση. Οι ακροδεξιές φωνές της κυβέρνησης εκφράζουν ανησυχία πως η εκεχειρία θα δώσει «πολύ χώρο» στη Χαμάς, ενώ η αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι η συμφωνία είναι «αναγκαίο βήμα για την επιστροφή στην πολιτική σταθερότητα».

Η κοινή γνώμη εμφανίζεται διχασμένη: άλλοι τη θεωρούν «ανάσα ελπίδας» μετά από μήνες αιματηρών συγκρούσεων, ενώ πιο συντηρητικοί κύκλοι τη βλέπουν ως «παράταση πριν τον επόμενο γύρο βίας».

Η θέση της Χαμάς

Η Χαμάς ανακοίνωσε ότι δέχεται τη συμφωνία «ως πρώτο βήμα προς την παύση του πολέμου και την ανοικοδόμηση της Γάζας». Εκπρόσωπός της δήλωσε πως η οργάνωση θα τηρήσει «στο ακέραιο» τη συμφωνία, υπό τον όρο ότι το Ισραήλ θα αποσύρει τις δυνάμεις του και θα επιτρέψει την ανεμπόδιστη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Παράλληλα, η Χαμάς ζητά να ανοίξει εκ νέου η διάβαση της Ράφα και να δημιουργηθεί διεθνής επιτροπή παρακολούθησης, που θα εγγυηθεί την εφαρμογή των όρων. Ωστόσο, επιμένει ότι δεν συζητά την πλήρη αποστράτευσή της, γεγονός που παραμένει «αγκάθι» στις επόμενες φάσεις του σχεδίου.

Η ανθρωπιστική διάσταση

Η κατάσταση στη Γάζα παραμένει δραματική. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, πάνω από 2 εκατομμύρια κάτοικοι ζουν χωρίς επαρκές νερό, τρόφιμα και ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ οι υποδομές έχουν σχεδόν ισοπεδωθεί. Η συμφωνία προβλέπει ότι διεθνείς αποστολές θα εισέλθουν στη Λωρίδα με φορτηγά ανθρωπιστικής βοήθειας, σε συνεργασία με τον Ερυθρό Σταυρό και τον ΟΗΕ.

Η επίτευξη της εκεχειρίας θεωρείται ζωτικής σημασίας για να αποτραπεί μια ανθρωπιστική καταστροφή που, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, έχει ήδη φτάσει στα «όρια λιμού».

Ο ρόλος του Ντόναλντ Τραμπ

Η μεσολάβηση του Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί έκπληξη, καθώς ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ επιχειρεί να επανεμφανιστεί στη διεθνή σκηνή ενόψει της επικείμενης προεκλογικής του εκστρατείας.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το Reuters και το AP, ο Τραμπ είχε αναλάβει «παρασκηνιακά» επαφές με Ισραηλινούς και Αμερικανούς συμβούλους ασφαλείας ήδη από τον Ιούλιο, επιδιώκοντας να παρουσιάσει ένα νέο “σχέδιο ειρήνης” που θα επανεκκινήσει τον διάλογο στη Μέση Ανατολή.

Η συμμετοχή του προσέδωσε στη διαδικασία έντονο πολιτικό χαρακτήρα. Οι υποστηρικτές του στις ΗΠΑ τον επαινούν ως «ηγέτη που φέρνει πίσω τη σταθερότητα», ενώ οι επικριτές του θεωρούν ότι επιδιώκει προεκλογικό όφελος μέσω μιας βιαστικής διπλωματικής επιτυχίας.

Διεθνείς αντιδράσεις

Ο ΟΗΕ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους, καλώντας όλα τα μέρη να τηρήσουν τη συμφωνία. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ τόνισε ότι η συμφωνία «πρέπει να αποτελέσει την αρχή μιας διαδικασίας διαρκούς ειρήνης και όχι απλώς προσωρινής ανακωχής».

Η Αίγυπτος και το Κατάρ, που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις, θα λειτουργήσουν ως εγγυήτριες δυνάμεις για την εφαρμογή της. Παράλληλα, η Τουρκία προσφέρθηκε να συνδράμει στην ανοικοδόμηση της Γάζας με οικονομική και τεχνική βοήθεια.

Στον αραβικό κόσμο, η είδηση έγινε δεκτή με ανάμεικτα συναισθήματα: κάποιες κυβερνήσεις εξέφρασαν αισιοδοξία, άλλες αμφιβολία για τη βιωσιμότητα μιας συμφωνίας που προήλθε μέσα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ.

Προκλήσεις και αβεβαιότητες

Παρά τη διεθνή υποδοχή, η συμφωνία αντιμετωπίζει πολλαπλές προκλήσεις. Η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών, οι εσωτερικές πολιτικές πιέσεις στο Ισραήλ και η ανεξέλεγκτη κατάσταση στη Γάζα αποτελούν παράγοντες που μπορούν να ανατρέψουν εύκολα τη fragile ισορροπία.

Επιπλέον, η Χαμάς εξακολουθεί να διαθέτει σημαντικό στρατιωτικό οπλοστάσιο, ενώ στο Ισραήλ υπάρχουν φωνές που ζητούν «πλήρη εξάρθρωση» της οργάνωσης πριν από οποιαδήποτε ειρηνευτική διαδικασία.

Αναλυτές προειδοποιούν ότι, αν η πρώτη φάση της εκεχειρίας δεν συνοδευτεί από ουσιαστικές πολιτικές πρωτοβουλίες, η περιοχή θα μπορούσε σύντομα να βρεθεί ξανά σε κύκλο βίας.

Το πολιτικό μήνυμα

Η συμφωνία αυτή, αν και προσωρινή, μεταφέρει ισχυρό πολιτικό μήνυμα: ότι, ακόμη και μετά από δεκαετίες συγκρούσεων, διάλογος και συμβιβασμός είναι δυνατοί. Αν εφαρμοστεί επιτυχώς, μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για μια δεύτερη φάση, όπου θα συζητηθεί η τελική μορφή διακυβέρνησης της Γάζας και η αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινιακής Αρχής.

Για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, η επιτυχία της συμφωνίας μπορεί να αποτελέσει πολιτική ανάσα, μετά από μήνες πίεσης και επικρίσεων. Για τον Ντόναλντ Τραμπ, ενδέχεται να σηματοδοτήσει διπλωματικό comeback σε ένα πεδίο όπου άλλοτε είχε αποτύχει: τη Μέση Ανατολή.

Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, υπό την αιγίδα του Ντόναλντ Τραμπ, αποτελεί ίσως την πιο ελπιδοφόρα αλλά και εύθραυστη προσπάθεια ειρήνευσης των τελευταίων ετών.

Αν εφαρμοστεί με συνέπεια και διαφάνεια, μπορεί να οδηγήσει σε σταθερότητα, ανακούφιση των αμάχων και νέα εποχή συνεργασίας στη Μέση Ανατολή. Αν αποτύχει, θα επιβεβαιώσει για ακόμη μια φορά πως η ειρήνη στη Γάζα παραμένει όνειρο μακρινό, που συντρίβεται ανάμεσα στα συμφέροντα, την καχυποψία και τον αέναο κύκλο της βίας.

Facebook Comments