Μελαμίνη: Η τοξική ουσία που υπάρχει παντού και απειλεί την υγεία

Η μελαμίνη είναι μια οργανική ένωση κρυσταλλική, πλούσια σε άζωτο (67%), που χρησιμοποιείται σε πολλούς τομείς της καθημερινότητάς μας, όπως η βιομηχανία πλαστικών, η επιπλοποιία, οι κουζίνες, τα σύνεργα της κουζίνας κ.α.

Πριν λίγα χρόνια, κυκλοφόρησαν στην Κίνα ακόμη και γαλακτοκομικά προϊόντα που ήταν επιμολυσμένα με μελαμίνη και είχαν προκαλέσει τον θάνατο τουλάχιστον 6 παιδιών και παγκόσμια ανησυχία για την ασφάλεια των κινεζικών προϊόντων.

Η μελαμίνη έχει την ιδιότητα να κάνει πιο σκληρά τα έπιπλα και τα πλαστικά αλλά και τα χαρτονομίσματα του ευρώ. Όταν όμως περάσει στον οργανισμό προκαλεί σοβαρά προβλήματα.

Τη μελαμίνη συνέθεσε ο γερμανός χημικός Γιούστους φον Λίμπιχ (1803-1973) το 1934 και έκτοτε πρωταγωνιστεί σε πολλές βιομηχανικές εφαρμογές.

Η πιο γνωστή είναι σε συνδυασμό με τη φορμαλδεΰδη για την παραγωγή μιας πολύ σκληρής ρητίνης. Η φορμαλδεΰδη χρησιμεύει ως συνδετικό υλικό των μορίων της μελαμίνης για να προκύψει ένα υλικό που σκληραίνει με τη θερμότητα, άρα μετά όσο και να το θερμαίνουμε αν θέλουμε να το ανακυκλώσουμε δεν ρευστοποιείται, γι αυτό και θεωρείται μη ανακυκλώσιμο υλικό.

Παρ όλα αυτά χρησιμοποιείται για κατασκευή επίπλων, λευκών πινάκων, χρωμάτων, αλλά επειδή μπορεί να προκύψει και με παχύρρευστη υφή χρησιμοποιείται επίσης σε κόλλες, χρώματα, λιπάσματα, ρούχα, ταπετσαρίες και τα χαρτονομίσματα του ευρώ.

Από μελαμίνη κατασκευάζονται και διάφορα σύνεργα που χρησιμοποιούμε στην κουζίνα. Εργαστηριακές εξετάσεις που έγιναν το 2011, έδειξαν ότι όσα από αυτά τα εργαλεία καθημερινής χρήσης, όπως πιάτα, φλιτζάνια, κουτάλια κλπ., έρχονται σε επαφή με το φαγητό όταν αυτό είναι σε υψηλή θερμοκρασία, υπάρχει ο κίνδυνος να διαρρέει προς την τροφή που καταναλώνουμε ανεπιθύμητη ποσότητα φορμαλδεΰδης ή μελαμίνης.

Για αυτό σε κάποια από αυτά υπήρχε και η ένδειξη «μόνο για 10 λεπτά στους 100 βαθμούς».

Επίσης, είδη σπιτιού φτιαγμένα από μπαμπού που προσφέρονται στον καταναλωτή με το επιχείρημα πως πρόκειται για απόλυτα φυσικά και οικολογικά υλικά, έχουν συγκολληθεί με υλικά που περιέχουν μελαμίνη.

Η μελαμίνη έχει πυκνότητα 1,573 g/cm3, σημείο τήξης κοντά στους 300 βαθμούς Κελσίου, είναι ελαφρά διαλυτή στο νερό και λίγο διαλυτή στη θερμή αλκοόλη. Ποντίκια στα οποία χορηγήθηκε μελαμίνη εμφάνισαν βλάβες στα νεφρά, στην ουροδόχο κύστη, στο δέρμα και ανάλογα συμπτώματα εμφάνισαν άνθρωποι που έρχονταν σε επαφή με αυτήν εξαιτίας της εργασίας τους.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια στα Τρόφιμα (EFSA) έχει υιοθετήσει τη σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και έχει θέσει όριο για την Ανεκτή Ημερήσια Πρόσληψη (TDI) της ουσίας αυτής τα 0,2 του χιλιοστού του γραμμαρίου ανά κιλό σωματικού βάρους, οπότε ένας άνθρωπος 70 κιλών επιτρέπεται μέσα στην ημέρα να δεχθεί στο σώμα του μόλις 14 χιλιοστά του γραμμαρίου (mg).