Γιατί η αναπαραγωγή της αμοιβάδας αποτελεί γνώση σημαντικότερη για έναν μαθητή από το τι σημαίνει «δημοσιονομικό έλλειμμα»; Η απομνημόνευση λογοτεχνικών κριτικών είναι εφόδιο σημαντικότερο για τη ζωή ενός νέου από τη θεωρία της προσφοράς και της ζήτησης; Οι βασικές αρχές της φορολογίας, την οποία ο κάθε μαθητής θα υποστεί ως ενήλικας, είναι άραγε κάτι που δεν αξίζει να διδαχθεί στο ελληνικό σχολείο;

Αυτά και πολλά παρόμοια ερωτήματα θα έπρεπε να είναι στο επίκεντρο της αναθεώρησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας μιας ευρωπαϊκής χώρας στον 21ου αιώνα. Παρά τον κεντρικό ρόλο της οικονομίας την τελευταία εξαετία στο δημόσιο διάλογο, η πλειοψηφία των Ελλήνων εξακολουθεί να ερμηνεύει συναισθηματικά φαινόμενα που σχετίζονται με αριθμούς και μετρήσιμα στοιχεία. Έτσι, η «ανάπτυξη» για κάποιους υπάρχει επειδή τα καφέ είναι γεμάτα τα σαββατοκύριακα, ενώ για κάποιους δεν υπάρχει γιατί έκλεισε το μαγαζί της γειτονιάς τους, και πάει λέγοντας. Το δε «πρωτογενές πλεόνασμα» λίγο έλειψε να αντιμετωπιστεί ως μια αρνητική εξέλιξη, αφού μειοψηφία είναι αυτοί που γνωρίζουν το τι ακριβώς σημαίνει.

Είναι η παραπάνω συμπεριφορά επικίνδυνη για το μέλλον του τόπου; Απολύτως. Κυρίως γιατί επιτρέπει στον κάθε λαϊκιστή να ξεστομίζει εγκληματικά ψεύδη ώστε να υφαρπάξει την ψήφο των πολιτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι προεκλογικές υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίες με δύο αριθμητικές πράξεις έβγαζαν έλλειμμα κοντά στα 10 δις! Ένας λαός οικονομικά αδαής στην ουσία ψηφίζει με κριτήριο το ποιος θα τάξει τα περισσότερα. Και πράγματι, με εξαίρεση ελάχιστες εκλογικές διαδικασίες, αυτός που υπόσχεται τα πιο εξωφρενικά ψέματα είναι αυτός που κερδίζει τις εκλογές. Αντιστρόφως, αυτός που συμπεριλαμβάνει την κοστολόγηση στο πολιτικό του λεξιλόγιο, αντιμετωπίζεται ως… «Ευρωπαίος», ξινός, νεοφιλελεύθερος, αντιλαϊκός (sic) και κινδυνολόγος.

Η χρεοκοπία της Ελλάδας σε πολύ μεγάλο βαθμό συσχετίζεται με το ότι οι Έλληνες δεν έμαθαν ποτέ να σκέφτονται οικονομικά. Κι αλήθεια, από πού να μάθουν; Τη στιγμή που μιλάμε, η οικονομική κατάρτιση αποτελεί μια διαδικασία που το σχολείο δε θίγει ούτε καν επιφανειακά- ο μαθητής καλείται να βρει μόνος του χρόνο, διάθεση και «δασκάλους» ώστε να την αποκτήσει. Το Υπουργείο Παιδείας διαχρονικά επιμένει ότι ένας ωκεανός ημερομηνιών, γραμματικών τύπων, γεωμετρικών σχεδίων και χημικών αντιδράσεων, είναι ζητήματα τόσο θεμελιώδη που πρέπει να απομνημονεύονται, να ελέγχονται σε μια κόλλα χαρτί και να επαναλαμβάνονται από χρονιά σε χρονιά μέχρι την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο.

Έτσι, βλέπεις φοιτητές, δηλαδή Έλληνες ψηφοφόρους, οι οποίοι ως κριτήριο ψήφου έχουν την φωνή του Άδωνι, το χαμόγελο του Αλέξη, τον τσαμπουκά της Ζωής, το ντύσιμο του Βαρουφάκη, το ποιους πολέμησε ο παππούς στον Εμφύλιο, το ποια παρέα τους προσέγγισε στο Πανεπιστήμιο κ.ο.κ. κι όχι το τι λέει ο υποψήφιος για τις συντάξεις, τις θέσεις εργασίας, τη φορολογία, τον δημόσιο τομέα και, κυρίως, αν όσα υπόσχεται είναι κοστολογημένα κι εφαρμόσιμα. Το κυριότερο; Πολλοί από τους αδαείς αμφισβητούν την ίδια την εγκυρότητα των στοιχείων, τα οποία «είναι νούμερα, άρα κάτω από τους ανθρώπους», ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι «οι στατιστικές είναι ο ευκολότερος τρόπος για να πεις ψέματα».

Ο οικονομικός αναλφαβητισμός είναι αναγκαία συνθήκη διαιώνισης της πολιτικής απατεωνιάς και ασυδοσίας της εκάστοτε κυβέρνησης. Η πάταξή του ξεκινά από το σχολείο. Η διαδραστική προώθηση της λειτουργίας της οικονομίας πρέπει να αποτελεί θεμέλιο λίθο της σύγχρονης εκπαίδευσης- όχι ένα ακόμη μάθημα για χαβαλέ, προσλήψεις νέων καθηγητών και ευκαιρία απόδρασης από τα «σημαντικά» μαθήματα. Πέραν της θεωρητικής κατάρτισης για στοιχειώδεις μακροοικονομικές έννοιες, πέραν μιας βασικής εκμάθησης οικονομικών φιλοσοφικών ρευμάτων και της ιστορίας τους, ο μαθητής πρέπει να κάνει βίωμά του την λειτουργία της αγοράς. Αυτό θα γίνει μέσα από μαθήματα-διαγωνισμούς που τοποθετούν προσομοιωτικά το μαθητή σε ρόλο επιχειρηματία, εργαζομένου, δανειστή κι οφειλέτη, ώστε να κάνει κτήμα του έννοιες που λίγα χρόνια αργότερα θα επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής του.

Ο αντίλογος είναι η κλασική κοινοτοπία της Αριστεράς για προώθηση του νεοφιλελευθερισμού στα σχολεία, πασπαλισμένη με ρητορικές ακρότητες όπως «μαθητικός κανιβαλισμός», «τεχνοκρατική στείρα γνώση» κι άλλες παρόμοιες χυδαιότητες. Αυτός ο αντίλογος δεν πρέπει καν να εξεταστεί στα σοβαρά. Το σχολείο εκπληρώνει το ρόλο του εντάσσοντας το μαθητή στην πραγματικότητα, εντός της οποίας θα κινηθεί ως υπεύθυνος ενήλικας. Αν ο μαθητής αγνοεί αυτή την πραγματικότητα, ή καλύτερα αν μάθει ότι πρέπει να την αγνοεί, η πρόσκρουση μαζί της θα είναι επίπονη και καταστροφική πρωτίστως για τη ζωή του. Και η μεταπολιτευτική ιστορία της Ελλάδας αποτελεί την καλύτερη μαρτυρία των συνεπειών της αγνόησης του οικονομικού μας περιβάλλοντος.

Τι να περιμένεις βέβαια από ανεπάγγελτους και τεμπέληδες κομματικούς γραφειοκράτες σαν τους σημερινούς, οι οποίοι δεσμεύονται να «αναχαιτίσουν την προώθηση του νεοφιλελευθερισμού στα σχολεία»…

Facebook Comments