Η Φορολογική μεταχείριση των ασφαλιστικών εισφορών

Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, με το με αρ. πρωτ. ΔΕΑΦ Α 1034297 ΕΞ 2016/3.3.2016 έγγραφό της, παρέχει οδηγίες σχετικά με την φορολογική μεταχείριση των ασφαλιστικών εισφορών και ειδικά σχετικά με το αν ο ασκών ατομική επιχείρηση και μετέχων ως εταίρος Ε.Π.Ε., εκπίπτει τις ασφαλιστικές εισφορές που κατέβαλε, από τα ακαθάριστα έσοδα της Ε.Π.Ε., από τα ακαθάριστα έσοδα της ατομικής του επιχείρησης ή τις εμφανίζει ως εκπιπτόμενο στοιχείο κατευθείαν στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φυσικού προσώπου. Επί του θέματος:

1. Με τις διατάξεις των περ. β΄ και γ΄ του άρθρου 22 του Ν.4172/2013 ορίζεται, ότι κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 του ΚΦΕ, οι οποίες:

β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση,

γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.

2. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της περ. γ΄ του άρθρου 23 του Ν.4172/2013 και όσον αφορά τις μη εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες, δεν εκπίπτουν οι μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές.

3. Σύμφωνα με την διοικητική και δικαστηριακή νομολογία, για την αναγνώριση μιας επαγγελματικής δαπάνης πρέπει να συντρέχουν αθροιστικά ορισμένες προϋποθέσεις όπως, η δαπάνη να προβλέπεται από διάταξη νόμου, να είναι βεβαία, δεδουλευμένη και εκκαθαρισμένη, πραγματική, παραγωγική, να προκύπτει από έγγραφα δικαιολογητικά, κλπ. και να έχει καταχωρηθεί στα βιβλία.

4. Στη φορολογία εισοδήματος ισχύει η βασική αρχή της αυτοτέλειας των χρήσεων, γι’ αυτό δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση στην τρέχουσα χρήση δαπάνες που αφορούν προηγούμενες ή επόμενες χρήσεις έστω και αν καλύπτονται με δικαιολογητικά της τρέχουσας χρήσης, καθόσον οι δαπάνες κατά κανόνα αναγνωρίζονται στην χρήση κατά την οποία καθίστανται δεδουλευμένες και εκκαθαρισμένες, ανεξάρτητα αν έχει καταβληθεί το αντίτιμό τους ή όχι.

5. Με την ΠΟΛ.1113/2 Ιουνίου 2015 εγκύκλιο, οι ασφαλιστικές εισφορές φυσικού προσώπου, το οποίο ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα (μέσω ατομικής επιχείρησης) και είναι παράλληλα μέλος προσωπικής ή αστικής εταιρείας εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της ατομικής του επιχείρησης. Επίσης, οι ασφαλιστικές εισφορές των εταίρων Ε.Π.Ε. ή Ι.Κ.Ε. δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των εταιρειών αυτών, αλλά, σε περίπτωση που οι εταίροι λαμβάνουν αμοιβή και ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, οι ασφαλιστικές τους εισφορές θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της ατομικής τους επιχείρησης.

Η εγκύκλιος διαταγή καταλήγει επί προσωπικού ερωτήματος:

«6. Κατόπιν των ανωτέρω, οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλατε στον Ο.Α.Ε.Ε. το έτος 2014, ενώ είχατε κάνει έναρξη ατομικής επιχείρησης από 23.6.2014, καταχωρούνται ως δαπάνη στα βιβλία της ατομικής επιχείρησης και ορθώς δεν πρέπει να συμπληρώνεται ο κωδικός 351 (εισφορές σε ασφαλιστικούς οργανισμούς υποχρεωτικής ασφάλισης που αποδίδονται από τον ίδιο τον ασφαλισμένο) του Πίνακα 4Α της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ε1). Ο προηγούμενος κωδικός αφορά τους δικαιούχους εισοδήματος αποκλειστικά από μισθωτή εργασία και συντάξεις όταν δεν ασκούν ατομική επιχείρηση.»