Σε ένα πρόσφατο άρθρο της Καθημερινής διαβάζουμε την οριστική απόδειξη ότι για την αποτυχία του ελληνικού προγράμματος φταίει το πρόγραμμα . Και για την ακρίβεια τα λάθη του ΔΝΤ. Το ίδιο το ΔΝΤ το παραδέχεται σε εσωτερική του έκθεση . Μας το ενημερώνει η σοβαρότερη εφημερίδα που έχουμε. Και έτσι δικαιώνονται οι αντιμνημονιακοί που έλεγαν το ίδιο από την πρώτη μέρα . Εδώ το άρθρο της Καθημερινής

Δεν έχουμε πρόσβαση στο πρωτότυπη έκθεση του ΔΝΤ αλλά θα υποθέσουμε ότι το παρόν άρθρο είναι ακριβές. Ποια είναι λοιπόν τα επτά λάθη του ΔΝΤ?

1. Προ κρίσης το ΔΝΤ δεν είχε πάρει χαμπάρι ποια ήταν η κατάσταση στην Ελλάδα (ίσως νόμιζε ότι τα στατιστικά στοιχεία που έστελνε η κυβέρνηση της ΝΔ είχαν σχέση με την πραγματικότητα). Μαθαίνουμε ότι το ΔΝΤ είχε μιλήσει θετικά για τις μεταρρυθμίσεις που ψήφιζε η κυβέρνηση της ΝΔ το 2004-2009 χωρίς να πάρει χαμπάρι ότι δεν τις εφάρμοζε. Ακόμα και αφού η Ελλάδα μπήκε στο πρόγραμμα το ταμείο δεν είχε πάρει χαμπάρι πόση διοικητική ανικανότητα υπάρχει στην χώρα και πώς τα συμφέροντα του κατεστημένου (δηλ. Το πελατειακό / διαπλεκόμενο κράτος) μπορούν να μπλοκάρουν οποιαδήποτε εξυγίανση.

Εν πολλοίς εδώ νομίζω μπορούμε να συμφωνήσουμε. Θα ήταν λάθος του ΔΝΤ να έχει την εντύπωση ότι η Ελλάδα είναι μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα. Αλλά αμφισβητώ κατά πόσο ισχύει ότι το ταμείο είχε τέτοια άγνοια των πραγμάτων. Ήδη στους πρώτους μήνες του 2010 έβγαιναν δημοσιεύματα που αποκαλούσαν την Ελλάδα έναν απατεώνα στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Επίσης έχουν διαρρεύσει τα απόρρητα πρακτικά του ΔΣ του ΔΝΤ που τον Μάιο του 2010, ενέκρινε το πρόγραμμα, και διαβάζουμε ότι εκεί συζητήθηκαν ακριβώς οι κίνδυνοι της ανικανότητας και του αντίστασης του κατεστημένου (εδώ τα πρακτικά: http://bit.ly/IMF-GR -λεπτά ). Όταν το ΔΝΤ λίγο πολύ γνώριζε τα προβλήματα είναι κάπως τραβηγμένο να λες ότι έκανε το λάθος να μην τα γνωρίζει. Εδώ καλόπιστα να υποθέσω ότι στην πρόσφατη έκθεση στην οποία αναφέρεται το άρθρο το ΔΝΤ λέει ότι γνώριζε μεν αλλά είχε υποτιμήσει την ανευθυνότητα, ανικανότητα, και σαπίλα του ελληνικού κατεστημένου. 

2. Δεν έγινε εξ αρχής η αναδιάρθρωση του χρέους. Καταλαβαίνω ότι τα κριτήρια περί βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους είναι σημαντικά για το ΔΝΤ καθώς το καταστατικό του έτσι το ορίζει. Όμως προσωπικά ποτέ δεν κατάλαβα πώς θα είχε βοηθήσει μια εξ αρχής αναδιάρθρωση του χρέους για να αντιμετωπίσουμε την κρίση, καθώς πουθενά δεν έχω διαβάσει συγκεκριμένα τι θα κερδίζαμε. Στο κάτω κάτω της γραφής τουλάχιστον τα πρώτα 4 χρόνια του μνημονίου δεν πληρώσαμε από την τσέπη μας ούτε δεκάρα για να εξυπηρετήσουμε το δημόσιο χρέος μας, οπότε δεν βλέπω τι έχει να κάνει το ύψος του δημόσιου χρέους με την εξέλιξη των πραγμάτων. (Την πρώτη φορά που πληρώσαμε σημαντικά ποσά από την τσέπη μας ήταν το 2015 με την αντιμνημονιακή κυβέρνηση.) Και φυσικά δεν είναι ότι αν είχε γίνει εξ αρχής ένα γενναίο κούρεμα δημιουργώντας τεράστια ζημιά στις αγορές, αυτές από ευγνωμοσύνη θα έτρεχαν να μας ξαναδανείσουν τα χρήματά τους.

Όμως ούτως ή άλλως, όπως διαβάζουμε στο άρθρο της Καθημερινής, ήταν αδύνατον να γίνει μια τέτοια εξ αρχής αναδιάρθρωση διότι η ευρωπαϊκοί θεσμοί διαφωνούσαν κάθετα. Από που και ως που λοιπόν το ότι δεν έγινα κάτι που ήταν αδύνατο να γίνει – μπορεί να χαρακτηριστεί ως “λάθος” ΔΝΤ του?

Στο ίδιο σημείο αναφέρεται ότι ίσως ήταν λάθος να μην ζητηθεί ακόμα μεγαλύτερη δανειακή βοήθεια από την Ευρώπη. Όμως ήδη η βοήθεια που ενέκριναν οι ευρωπαίοι εταίροι για την Ελλάδα (80 δις) ήταν μακράν το μεγαλύτερο πακέτο διάσωσης που είχε ποτέ δοθεί σε χώρα. Και η βοήθεια έπρεπε να εγκριθεί από όλα τα κράτη της ευρωζώνης, και όπως γνωρίζουμε πέρασε στο τσακ. (Στην πραγματικότητα η βουλή της Φινλανδίας δεν το ενέκρινε αλλά το ποσό ήταν μικρό και ουσιαστικά τους το δώσαμε εμείς για να μας το δανείσουν πίσω). Φυσικά αν γινόταν τα κράτη της Ευρωζώνης (μερικά φτωχότερα από εμάς) να μας δώσουν ακόμα περισσότερα χρήματα τα πράγματα θα ήταν πιο εύκολα για εμάς, αλλά και εδώ δεν βλέπω πώς προκύπτει ότι εδώ υπάρχει κάποιο «λάθος».

Μέχρι εδώ τουλάχιστον δεν βλέπω σημαντικά λάθη του ΔΝΤ. Αλλά ας προχωρήσουμε.

3. Το τρίτο λάθος ακούγεται πολύ σοβαρό: “Μη λειτουργική στρατηγική”. Διαβάζουμε ότι οι αρχικές προβλέψεις δεν έβγαιναν αληθινές και ότι αυτό είχε ως αποτέλεσμα την μην επίτευξη των στόχων. Αλλά αν, όπως όλοι συμφωνούν, η Ελλάδα τουλάχιστον από το 2011 και μετά άρχισε να προσπαθεί συστηματικά να μην εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα, τότε πώς ακριβώς είναι λάθος του ΔΝΤ ότι οι αρχικές προβλέψεις δεν βγήκαν αληθινές? Σε πρόσφατη ομιλία του ο Verhofstadt είπε ότι τυπικά η Ελλάδα έχει εφαρμόσει μόνο το 43% των μεταρρυθμίσεων, αλλά ότι το πραγματικό ποσοστό είναι το 15% (πηγή στο λεπτό 5:50 εδώ https://www.youtube.com/watch?v = fE8NbO8JdVw). Λοιπόν δεν έχει νόημα να λέμε “η Ελλάδα δεν εφήρμοσε την στρατηγική, άρα η στρατηγική δεν είναι λειτουργική”? Είναι σαν να λέμε “ο ασθενής δεν πήρε το φάρμακο, άρα το φάρμακο ήταν λάθος, και φταίει το φάρμακο που ο ασθενής δεν έγινε καλά».

Γίνεται επίσης αναφορά στις υπεραισιόδοξες προβλέψεις για 50 δις από ιδιωτικοποιήσεις (μια πρόβλεψη που πιθανώς έγινε για να βγαίνουν τα νούμερα όπως τυπικά χρειαζόταν το ΔΝΤ). Και λοιπόν? Αν η πρόβλεψη αντί για 50 δις ήταν ας πούμε για πιο ρεαλιστικά 5 δις τότε ακριβώς τι θα βελτιωνόταν στην εφαρμογή του προγράμματος? Θα άλλαζαν μήπως οι μεταρρυθμίσεις που μας ζητούσαν (ανατροπή του πελατειακού κατεστημένου, εκσυγχρονισμός των κρατικών δομών, κατάργηση των στρεβλώσεων στην παραγωγική οικονομία)? Όχι. Θα είχε γίνει πιο πιθανό η δική μας κυβέρνηση να εφαρμόσει αυτές τις μεταρρυθμίσεις? Όχι. Τότε πώς ακριβώς αυτή η υπεραισιόδοξη πρόβλεψη ήταν ένα σημαντικό «λάθος» του προγράμματος?

4. Έλλειψη ευελιξίας καθώς η Ελλάδα είναι κράτος μέλος της ευρωζώνης. Πράγματι εδώ υπάρχει μια δεδομένη έλλειψη ευελιξίας καθώς αν είχαμε δικό μας νόμισμα θα μπορούσαμε να χαράξουμε την δική μας νομισματική πολιτική. (Βέβαια αν είχαμε το δικό μας νόμισμα η ευρωζώνη δεν θα μας είχε δανείσει τα 80 δις και άρα ούτε το ΔΝΤ δεν θα μας είχε βοηθήσει και άρα θα είχαμε βουλιάξει σαν πέτρα στην θάλασσα.) Αλλά, και πάλι, από που και ως που μια δεδομένη πραγματικότητα εκτός ελέγχου του ΔΝΤ ονομάζεται “λάθος” ΔΝΤ του?

5. Το ΔΝΤ έχασε ευελιξία λόγω της πολιτικής πίεσης εκ μέρους των ευρωπαϊκών θεσμών (που έβαζαν και τα περισσότερα χρήματα). Σωστό. Π.χ. πιθανώς για πολιτικούς λόγους οι ευρωπαϊκοί θεσμοί εμπόδισαν στο να υπάρχει μια σκληρότερη αντιμετώπιση της Ελλάδας όταν εμείς δεν εφαρμόζαμε τα συμφωνηθέντα. Αλλά, και πάλι, τι νόημα έχει να χαρακτηρίζουμε μια δεδομένη πραγματικότητα ως “λάθος” του ΔΝΤ?

Ίσως εδώ πρέπει να αναλογιστούμε τι σημαίνει “λάθος”. Η έννοια της λέξης παραπέμπει επιλογές που θα μπορούσαν να είχαν γίνει καλύτερα. Και αυτό όχι με αναδρομική γνώση. Έτσι π.χ. ότι δεν επέλεξα τους σωστούς αριθμούς του λόττο δεν ονομάζεται λάθος.

Ψιλοβαριέμαι, αλλά συνεχίζω την ανάλυση του άρθρου.

6. Δυσκολία συντονισμού της ομάδας του ΔΝΤ που έδινε τεχνική βοήθεια στην Ελλάδα με την ομάδα εργασίας που είχε στείλει η Ευρώπη με τον ίδιο στόχο. Λάθος του ΔΝΤ και αυτό.

7. Το προσωπικό που έβαλε η Ελλάδα να εργάζεται με το ΔΝΤ ήταν κατώτερο των περιστάσεων, π.χ. κατώτερο του προσωπικού που έβαλε η Ιρλανδία ή η Ισπανία. Μάλιστα. Άλλο λάθος του ΔΝΤ και αυτό. Ήταν λάθος του ΔΝΤ το ότι η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε μέτριους να εργάζονται μαζί του.

Ωραία, τελειώσαμε με την λίστα των επτά λαθών του ΔΝΤ.

Έχω την εντύπωση ότι αυτό που συμβαίνει εδώ είναι το εξής:

Να αρχίζω σημειώνοντας ότι η Καθημερινή όπως και το ΣΚΑΙ εμμέσως πλην σαφώς πάντα έπαιζαν την αντιμνημονιακή προπαγάνδα (ή μήπως στα 6 χρόνια της κρίσης είδαμε έστω ένα πρωτοσέλιδο της Καθημερινής με τίτλο κάτι όπως “Η κυβέρνηση καθυστερεί την εφαρμογή του μνημονίου βλάπτοντας έτσι το γενικό συμφέρον ” ). Αλλά τώρα που πλησιάζει η ώρα που θα γίνει η επιλογή των 4 καναλιών η παραπληροφόρηση μοιάζει να επιδεινώνεται. Είναι δύσκολο να αποφύγει κανείς την υποψία ότι γίνεται η προσπάθεια ο όμιλος Αλαφούζου να αποδείξει στον Παππά τι καλό παιδί είναι , και πώς υποστηρίζει το κατά Σύριζα ευαγγέλιο. ΣΕ ΑΥΤΟ Το Πλαίσιο προσκαλώ ΤΟΝ αναγνώστη ΝΑ διαβάσει Το εξής τουλάχιστον παράξενο πρόσφατο άρθρο Το ΤΟΥ Παπαχελά όπου ΕΝ ολίγοις εξηγεί ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ πρέπει ΝΑ μιλάμε άσχημα κατά Της κυβέρνησης αφού κανει ΚΑΙ Καλά πράγματα που ΘΑ βοηθήσουν τις επόμενες κυβερνήσεις (Και τα σχόλια των αναγνωστών από κάτω έχουν ενδιαφέρον καθώς όλα κατακρίνουν τον Παπαχελά.)

Τώρα επί του προκειμένου υπάρχει προφανώς μια πρόσφατη εσωτερική έκθεση ο του ΔΝΤ που αναλύει τους λόγους γιατί απέτυχε τόσο παταγωδώς το πρόγραμμα στην Ελλάδα. Και δημοσιογράφος του ομίλου γράφει ένα άρθρο όπου ερμηνεύει κάθε λόγο που αναφέρεται εκεί ως «λάθος» του ΔΝΤ [1]. Και αφού τα λάθη αναφέρονται σε κείμενο του ΔΝΤ προκύπτει αβίαστα ότι το ΔΝΤ όχι μόνο έκανε επτά λάθη (μετρήστε τα) αλλά και το παραδέχεται. Οπότε δεν χωράει αμφιβολία ότι το πρόγραμμα ήταν εξ αρχής λάθος, λάθος, λάθος. Και το πληρώνει ο ελληνικός λαός. Που συμπτωματικά είναι αυτό που λέει ο Σύριζα εδώ και χρόνια.

Κατά την γνώμη μου η παραπληροφόρηση του κόσμου είναι ο κύριος λόγος που δεν βγαίνουμε από την κρίση. Και γιατί ψηφίζουμε για όλο και χειρότερους πολιτικούς. Και δυστυχώς απ ότι φαίνεται το πρόβλημα της παραπληροφόρησης δεν μειώνεται αλλά αυξάνεται. Το οποίο θα δυσκολέψει ακόμα περισσότερα τα πράγματα στο προσεχές μέλλον. Η παραπληροφόρηση του κόσμου είχε ως τελικό αποτέλεσμα να πάρει την εξουσία η σημερινή κυβέρνηση που έχει πέραν της ασχετοσύνης έχει προφανείς αυταρχικές τάσεις, και αυτές με την σειρά τους σπρώχνουν τα ΜΜΕ να κάνουν ακόμα χειρότερα την δουλειά τους. 

[1] Πάντως για να καλύψω την Ελένη Βαρβιτσιώτη που πάντοτε θεωρούσα από τους πιο αξιόπιστους δημοσιογράφους παρατηρώ ότι η λέξη “λάθος” εμφανίζεται στο άρθρο μόνο δυο φορές. Στον τίτλο και μια φορά ακόμα στην εισαγωγή. Μπορεί η Βαρβιτσιώτη να έγραψε μια εν πολλοίς σωστή σύνοψη της έκθεσης του ΔΝΤ, αλλά κάποιος συντάκτης εδώ να έβαλε τον εντυπωσιακό τίτλο και να άλλαξε μια δυο λέξεις του κειμένου μεταμορφώνοντας τελείως το νόημα του άρθρου. Όπως και να είναι, η ζημιά έγινε. 

Facebook Comments