BofA: Χωρίς το QE η Ελλάδα θα χρειαστεί τέταρτο μνημόνιο το 2018

Η Ελλάδα αλλά και ο κίνδυνος του Grexit επέστρεψαν στο προσκήνιο όπως σημειώνει η BofA Merrill Lynch σε νέα της έκθεση, δίνοντας συνέχεια στο μπαράζ εκθέσεων για τη χώρας μας αυτή την εβδομάδα. Όπως προειδοποιεί τα χειρότερα εξακολουθούν να είναι μπροστά για τα ελληνικά assets τους επόμενους μήνες και εκτιμά ότι η αξιολόγηση θα κλείσει στο “παρά 5”, ενώ η ένταξη στο QE βρίσκεται σε κίνδυνο. Χωρίς το QE, όπως τονίζει, η Ελλάδα θα χρειαστεί 4ο μνημόνιο το 2018.

Οι τρεις προβληματικές “περιοχές” της δεύτερης αξιολόγησης

Η δεύτερη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος εξακολουθεί να είναι δύσκολη, όπως σημειώνει η BofA. Αυτό δεν θα πρέπει να είχε αποτελέσει έκπληξη, καθώς καμία αξιολόγηση δεν έχει κλείσει ποτέ στην ώρα της από την αρχή της ελληνικής κρίσης, πριν από επτά χρόνια.

Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση ήλπιζε να την ολοκληρώσει και να βρεθεί μια συμφωνία για την ελάφρυνση του χρέους μέχρι το τέλος του 2016 και να ενταχθεί η χώρα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ στις αρχές του 2017. Μέρος αυτής της αισιοδοξίας “φάνηκε” στις αγορές το προηγούμενο διάστημα, και τώρα κάποια βραχυπρόθεσμη διόρθωση είναι πιθανή. Τα χειρότερα μπορεί να εξακολουθούν να είναι μπροστά για τα ελληνικά assets τους επόμενους μήνες, αλλά αυτό είναι πιθανό να είναι μια ευκαιρία τοποθετήσεων για τους επενδυτές. Τελικά, η ελάφρυνση του χρέους και η ένταξη στο QE θα μπορούσαν να λάβουν χώρα το 2017, αλλά με δεδομένη την προοπτική για περαιτέρω tapering, η επενδυτική “όρεξη” για την Ελλάδα και άλλες περιφερειακές αγορές είναι πιθανό να υποχωρήσει παρά την βελτίωση των μεγεθών.

Τα εκκρεμή ζητήματα για την αξιολόγηση αφορούν τρεις κυρίως τομείς: 1) πρώτα και κύρια ένα σχέδιο και ένα χρονοδιάγραμμα για την επέκταση της ωριμότητας του χρέους για την εξασφάλιση της βιωσιμότητάς του χρέους 2) μία συμφωνία σχετικά με το πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ιδίως στην αγορά εργασίας, και την αντιμετώπιση των καθυστερήσεων και σε άλλες μεταρρυθμίσεις και 3) μία συμφωνία σχετικά με τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους και έγκριση των απαιτούμενων δημοσιονομικών μέτρων.

Οι Ευρωπαίοι πιστωτές ζητούν φιλόδοξους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους (3,5% του ΑΕΠ), χωρίς κατ ανάγκη νέων δημοσιονομικών μέτρων ή την παροχή περισσότερων λεπτομερειών ή δεσμεύσεων σχετικά με την ελάφρυνση του χρέους. Το ΔΝΤ ζητά έναν μικρότερο δημοσιονομικό στόχο, συγκεκριμένα δημοσιονομικά μέτρα εφόσον οι Ευρωπαίοι επιμείνουν σε ένα φιλόδοξο στόχο, και μια ισχυρή δέσμευση από την Ε.Ε σχετικά με την ελάφρυνση του χρέους σύμφωνα με τους δημοσιονομικούς στόχους. Η ελληνική κυβέρνηση είναι κάπου στη μέση, ζητώντας την ελάφρυνση του χρέους, αλλά εναντίον των νέων μέτρων, παρά το γεγονός ότι είναι πρόθυμη να αποδεχθεί τους φιλόδοξους δημοσιονομικούς στόχους.

Και οι τρεις πλευρές κάνουν… κύκλους γύρω από τα θέματα αυτά από το Σεπτέμβριο, και η BofA εκτιμά ότι η σκλήρυνση της στάσης των δανειστών για την ελάφρυνση του χρέους, έχει να κάνει με τις επερχόμενες εκλογές αυτή την χρονιά. Ακόμη και σε ένα θετικό σενάριο, μια σταθερή δέσμευση για την ελάφρυνση του χρέους στο τέλος του το προγράμματος το 2018 είναι πιθανό να καθυστερήσει μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, όπως σημειώνει η αμερικάνικη τράπεζα.

Εκταμίευση ναι, ελάφρυνση του χρέους όχι

Δεν είναι ακόμη σαφές πώς θα τετραγωνιστεί ο κύκλος, αλλά η BofA αναμένει να κλείσει η αξιολόγηση με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Το πιο πιθανό αποτέλεσμα, κατά την άποψή της, είναι αυτό να συμβεί την τελευταία στιγμή όταν η Ελλάδα βρεθεί υπό της πίεσης της χρηματοδότησης στα τέλη της άνοιξης. Μια προσπάθεια για να υπάρξει συμβιβαστική λύση βρίσκεται σε εξέλιξη, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω δέσμευσης σε εκ των προτέρων μεταρρυθμίσεις. Σε αντάλλαγμα, το ΔΝΤ θα λάβει συμβουλευτικό μόνο ρόλο στο πρόγραμμα, ο οποίος είναι πιθανό να είναι επαρκής από τη σκοπιά των πιστωτών. Επιπλέον, η BofA αναμένει μία σταδιακή εκταμίευση των δόσεων της δεύτερης αξιολόγησης, όπως ακριβώς έχει συμβεί και στις τελευταίες αξιολογήσεις.

Σε κίνδυνο το QE

Αυτό το σενάριο θα αποτρέψει μία νέα κρίση, αλλά βάζει την ένταξη στο QE σε κίνδυνο. Θα μπορούσε ακόμα να συμβεί, αλλά οι επίμονες καθυστερήσεις στις αξιολογήσεις και τα πολλά θέματα που παραμένουν ανοικτά μετά από αυτές, δίνουν στην ΕΚΤ λόγο να κρατήσει την Ελλάδα εκτός της ποσοτικής χαλάρωσης.

Επιπλέον, εάν Ελλάδα μπει στο QE προς το τέλος του τρέχοντος έτους, μετά τις εκλογές στις διάφορες χώρες της Ε.Ε, τα οφέλη θα είναι περιορισμένα, δεδομένου ότι το πρόγραμμα θα είναι πιθανότατα σε τελικό στάδιο. Χωρίς το QE της ΕΚΤ ένα τέταρτο πρόγραμμα θα πρέπει πιθανότατα χρειαστεί να συζητηθεί το 2018.

Όπως καταλήγει η BofA, το Grexit έχει επιστρέψει ως κίνδυνος. Αν και οι τρεις πλευρές επιμείνουν στις κόκκινες γραμμές τους, το λογικό αποτέλεσμα θα είναι το Grexit. Αυτό δεν είναι προς το πολιτικό συμφέρον ούτε της Ελλάδας ούτε των πιστωτών, αλλά οι αγορές θα μπορούσαν να γίνουν “νευρικές” καθώς πλησιάζουμε τον Ιούλιο. Η αμερικάνικη τράπεζα βλέπει επίσης υψηλό κίνδυνο πρόωρων εκλογών που αρχικά θα μπορούσαν να είναι αρνητικό για την αγορά, αλλά, τελικά, θα οδηγήσουν σε μια πιο σταθερή κυβέρνηση.

Αβέβαιη η οικονομική ανάκαμψη – 1,7% ανάπτυξη το 2017

Σε ότι αφορά την ανάπτυξη, το θετικό είναι ότι, μια αργή ανάκαμψη έχει αρχίσει. Η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ άγγιξε το 0,8% το τρίτο τρίμηνο και η BofA εκτιμά ότι θα αυξηθεί στο 1,7% το 2017. Η Ελλάδα πιθανότατα ξεπέρασε τους δημοσιονομικούς της στόχους πέρυσι, αν και δεν υπάρχουν ακόμη τα τελικά στοιχεία. Οι δείκτες δείχνουν επίσης μια άλλη ισχυρή τουριστική σεζόν φέτος. Η ανάκαμψη της οικονομίας θα είναι πολύ ισχυρότερη εάν η εφαρμογή του προγράμματος βελτιωθεί.

Της Ελευθερίας Κούρταλη