Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τα τεκμήρια

Η περίοδος υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, για όλους τους φορολογούμενους, πλησιάζει. Σύμφωνα με δηλώσεις της υφυπουργού Οικονομικών, Κατερίνας Παπανάτσιου, το σύστημα θα «ανοίξει» στα μέσα Απρίλιου και η προθεσμία υποβολής θα είναι, πε­ρίπου, μέχρι τα μέσα Ιουλίου. Ο φοροτεχνικός Ηλίας Χατζηγεωργίου, συνεργάτης της εταιρείας «PANTELIS &PARTNERS ACCOUNTING SPECIALISTS», αναλύει το πολύ σοβαρό θέμα των τεκμηρίων, αλλά και όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την υποβολή των φετινών φορολο­γικών δηλώσεων. Όσοι φορολογούμενοι έχουν χρεωστικά εκκαθαρι­στικά, θα πληρώσουν το φόρο σε τρεις διμηνιαίες ισόποσες δόσεις με την πρώτη δόση να πληρώνεται στις 31 Ιουλίου, τη δεύτερη στις 29 Σεπτεμβρίου και την τρίτη στις 30 Νοεμβρίου.

Φορολογικοί Συντελεστές

Οι επαγγελματίες που έχουν ατομικές επιχειρήσεις θα πληρώσουν φόρο, σύμφωνα με την κλίμακα του Κ.ΦΕ:

•     Εισόδημα 0-20.000:…………………………………. 22%

•     Εισόδημα 20.001- 30.000:………………………… 29%

•     Εισόδημα 30.001-40.000:…………………………. 37%

•     Εισόδημα 45.001 και άνω:……………………….. 45%

Επίσης, θα πληρώσουν εισφορά αλληλεγγύης, όταν τα εισοδήματα τους από κάθε πηγή ξεπερνούν τις 12.000 ευρώ σύμφωνα με την εξής κλίμακα:…

Εισόδημα                                                        Εισφ. Αλληλεγγύης

0 -12.000………………………………………………….. 0%

12.001 – 20.000…………………………………………. 2,20%

20.001 – 30.000………………………………………….. 5,00%

30.001 – 40.000…………………………………………..6,50%

40.001 – 65.000…………………………………………..7,50%

65.001  – 220.000………………………………………. 9,00%

 >220.000…………………………………………………. 10,00%

Τα εισοδήματα των επαγγελματιών προκύπτουν από τον υπολογισμό του ετήσιου κέρδους που προκύπτει από την δραστηριότητα της επι­χείρησης. Κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα θεωρείται το σύνολο των εσόδων από τις επιχειρηματικές συναλλαγές, μετά την αφαίρεση των επιχειρηματικών δαπανών, των αποσβέσεων και των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις, έσοδα μείον έξοδα.

Αξίζει δε, να αναφέρουμε ότι με την εφαρμογή του νέου ασφα­λιστικού επί των κερδών της ατομικής επιχείρησης, θα υπολογίζονται και οι ασφαλιστικές εισφορές για το επόμενο έτος.

Τεκμήρια

Εκτός από τον λογιστικό τρόπο υπολογισμού των αποτελεσμάτων, υπάρχει και ο τεκμαρτός τρόπος υπολογισμού των εσόδων κάθε φο­ρολογούμενου, μαζί και των επαγγελματιών. Η εφαρμογή του τρόπου αυτού, δημιουργεί τεράστια προβλήματα στους επαγγελματίες, αφού οι κλίμακες που εφαρμόζονται είναι οι ίδιες με αυτές που αναφέραμε παραπάνω. Ειδικότερα, ο νόμος 4172/2013 αναφέρει ότι: «ο φορο­λογούμενος που υπόκειται σε φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων υποβάλλεται σε εναλλακτική ελάχιστη φορολογία όταν το τεκμαρτό εισόδημά του είναι υψηλότερο από το συνολικό εισόδημά του». Στο παρών άρθρο, για να γίνει κατανοητό το θέμα, θα αναλύσουμε το θέμα των τεκμηρίων, κάνοντας εκτενής παρουσίαση του τρόπου υπο­λογισμού του εισοδήματος που προκύπτει από τις αντικειμενικές δα­πάνες διαβίωσης και τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.

Αντικειμενικές Δαπάνες Διαβίωσης

Ελάχιστο τεκμήριο: 3.000 ευρώ για το άγαμο και 5.000 ευρώ για το άγαμο. Τεκμήριο χρήσης ακινήτου (ιδιοκατοίκηση, μισθωμένο, δωρεάν παραχωρούμενο) ανάλογα με τα τετραγωνικά του ακινή­του σύμφωνα με το πίνακα που ακολουθεί:

Τετ. Μέτρα                                                        Τεκμήριο/ Τ.Μ

0-80……………………………………………………….. 40

81-120……………………………………………………. 65

121-200………………………………………………….. 110

201-300………………………………………………….. 200

301 και άνω…………………………………………….. 400

Βοηθητικοί χώροι…………………………………….. 40

Όταν το σπίτι είναι μονοκατοικία, το ποσό προσαυξάνεται κατά 20%. Επίσης, όταν η τιμή ζώνης του σπιτιού είναι από 2.800 έως 4.999, υπάρχει αύξηση του συντελεστή κατά 40%, ενώ αν είναι από 5.000 και άνω, η αύξηση του συντελεστή είναι 70%.

Εάν το σπίτι είναι δευτερεύουσα κατοικία, για παράδειγμα εξοχική κατοικία, το τεκμήριο μειώνεται κατά 50%. Το τεκμήριο δεν εφαρμόζε­ται όταν το σπίτι παραμένει κενό για όλο το έτος.

Τεκμήριο χρήσης Ι.Χ. Το τεκμήριο υπολογίζεται βάση του κυβισμού του αυτοκινήτου, αλλά και βάση της παλαιότητας του αυτοκινήτου. Για αυτοκίνητα μέχρι 1.200 κ. εκ., το τεκμήριο είναι 4.000 ευρώ, για αυτοκίνητα 1.200 κ. εκ. έως 2.000 κ. εκ., προστίθενται 600 ευρώ ανά εκατό κυβικά, για αυτοκίνητα 2.000 κ. εκ έως 3.000 κ. εκ., προ­στίθενται 900 ευρώ ανά εκατό κυβικά και για αυτοκίνητα άνω των 3.000 κ. εκ., προστίθενται 1.200 ευρώ ανά εκατό κυβικά. Το τεκμήριο μειώνεται κατά 30% για αυτοκίνητα εξαετίας μέχρι δεκαετίας και κατά 50% για αυτοκίνητα που έχουν ξεπεράσει την δεκαετία. Το τεκμήριο δεν εφαρμόζεται όταν το αυτοκίνητο είναι σε ακινησία.

Στον πίνακα που ακολουθεί βλέπουμε αναλυτικά τα εισοδήματα που προσδιορίζονται από την χρήση αυτοκινήτων.

Κυβικά                      Μέχρι               Από 6             Πάνω από                          

Εκατοστά                    5 έτη              έως 10 έτη          10 έτη

Μέχρι 1.200………… 4.000………… .2.800…………. 2.000

Μέχρι 1.300………… 4.600…………. 3.220…………. 2.300

Μέχρι 1.400………… 5.200…………. 3.640…………. 2.600

Μέχρι 1.600………… 6.400…………. 4.480…………. 3.200

Μέχρι1.800…………. 7.600…………. 5.320………… .3.800

Μέχρι 2.000………… 8.800…………. 6.160…………. 4.400

Μέχρι 2.200………. 10.600…………. 7.420…………. 5.300

Μέχρι 2.500………. 13.300…………. 9.310…………. 6.650

Μέχρι 3.000………. 17.800……….. 12.460…………. 8.900

Ετήσια δαπάνη που καταβάλλεται για ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης. Το ποσό των διδάκτρων ανά έτος αποτελεί τεκμήριο για τον γονέα που τον βαραίνει το τέκνο.

Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλλεται για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, η οποία ορίζεται στο εκάστοτε κατώτατο όριο αμοιβών όπως αυτό προσδιορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις για την αντίστοιχη κατη­γορία εργαζομένων. Εξαίρεση προβλέπεται όταν ο φορολογούμενος απασχολεί έναν μόνο οικιακό βοηθό ή όταν ο ίδιος ή πρόσωπο που συνοικεί με αυτόν και τον βαρύνει έχει αναπηρία 67% από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία ή είναι ηλικίας άνω των εξήντα πέντε ετών και απασχολεί έναν νοσοκόμο.

Τεκμήριο χρήσης σκάφους αναψυχής (βάρκας). Το τεκμήριο υπο­λογίζεται ανάλογα με το μήκος του σκάφους και είναι:

1.    Για μηχανοκίνητα σκάφη ανοιχτού τύπου μέχρι 5 μέτρα 4.000 ευρώ συν 2.000 ευρώ για κάθε μέτρο άνω των πέντε.

2.   Για κλειστά σκάφη με καμπίνα μέχρι 7 μέτρα μήκος 12.000 ευρώ. Για 8 έως 10 μέτρα αυξάνεται κατά 3.000 ευρώ το μέτρο, για 11 έως 12 αυξάνεται κατά 7.500 ευρώ το μέτρο, για 13 έως 15 μέτρα αυξά­νεται κατά 15.000 ευρώ το μέτρο. Η τεκμαρτή δαπάνη χρήσης σκά­φους μειώνεται ανάλογα με την παλαιότητά του κατά ποσοστό 15%, αν έχει περάσει χρονικό διάστημα πάνω από πέντε έτη και μέχρι δέκα έτη από το έτος που νηολογήθηκε για πρώτη φορά και 30% αν έχει πε­ράσει χρονικό διάστημα πάνω από δέκα έτη. Επίσης, μειώνεται κατά 50% αν πρόκειται για ιστιοφόρο σκάφος ή είναι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από ξύλο. Το τεκμήριο δεν εφαρμόζεται για σκάφος το οποίο είναι χωρίς μηχανή και για αυτό που έχει δηλωθεί σε ακινησία.

Τεκμήριο για χρήση πισίνας. Το τεκμήριο χρήσης εξωτερικής πισί­νας είναι 160 ευρώ το τετραγωνικό για πισίνα έως 60 τ.μ. και 320 ευρώ για πισίνα που ξεπερνά τα 60 τ.μ. Εάν η πισίνα είναι εσωτερική τα ποσά διπλασιάζονται.

Ειδικά τεκμήρια. Τεκμήριο είναι η χρήση ανεμόπτερου, ελικόπτερου, αεροπλάνου ,η χρήση υπερελαφρής πτητικής αθλητικής μηχανής.

Τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων

Στα ανωτέρω τεκμήρια προστίθενται και τα τεκμήρια απόκτησης πε­ριουσιακών στοιχείων που είναι τα εξής:

•  Αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση αυτοκινήτων, δικύκλων, σκαφών αναψυχής και γενικά μεταφορικών μέσων που δεν αποτελούν πάγια περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης.

•    Αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων, ανέγερση οικοδομής, κατασκευή πισίνας.

•    Πληρωμές δανείων κάθε είδους και πιστωτικών καρτών.

•  Οι δωρεές εφόσον ξεπερνούν τα 300 ευρώ και δεν αφορούν τον δημόσιο τομέα (νοσοκομεία, εκπαιδευτικά ιδρύματα, δήμους, προνοιακά ιδρύματα).

•   Ή χορήγηση δανείων προς τον οποιονδήποτε.

•    Ή δαπάνη αγοράς επιχειρήσεων, εταιρικών μεριδίων καθώς και τα ποσά που δαπανήθηκαν για αυξήσεις μετοχικών κεφαλαίων.

•    Οι αγορές επενδυτικών προϊόντων και χρεογράφων γενικά.

•    Αγορά κινητών πραγμάτων που η αξία τους ξεπερνά τα 10.000 ευρώ συνολικά.

Εάν αθροίσουμε τα ποσά που προκύπτουν από όλα τα προαναφερόμενα υπολογίζεται η τεκμαρτή δαπάνη που αναλογεί σε κάθε φορο­λογούμενο. Τα ποσά που προκύπτουν, εάν δεν καλύπτονται από τα οικογενειακά εισοδήματα, τότε ο φόρος που προκύπτει μπορεί να εί­ναι πολύ υψηλός. Για παράδειγμα, ιδιοκτήτης περιπτέρου που έχει Ι.Χ. 1.000 κ.εκ. και είναι φιλοξενούμενος, έχει ελάχιστη δαπάνη 7.000 ευρώ. Εάν δεν καλύπτεται από τα εισοδήματα, ο φόρος που θα πλη­ρώσει θα είναι 1.540 ευρώ, συν την προκαταβολή φόρου 100%. Το πρόβλημα δεν σταματά εδώ, διότι ο νόμος προβλέπει ότι εάν κάποια χρονιά ο ιδιοκτήτης ατομικής επιχείρησης φορολογηθεί μέσω της εφαρμογής των τεκμηρίων, χάνει το δικαίωμα μεταφοράς της ζημίας που   έχει τα περασμένα χρόνια από την ατομική του επιχείρηση.

Τρόπος κάλυψης τεκμηρίων

Τα τεκμήρια μπορούν να καλυφθούν από τα οικογενειακά εισοδήματα και από τα ποσά που δεν αποτελούν εισόδημα και αναγράφονται στην δήλωση (πώληση περιουσιακών στοιχείων, δωρεά, δάνειο, εφάπαξ σύνταξης κλπ.). Όταν το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν επαρκεί για να καλυφθεί το ποσό των τεκμηρίων, τότε θα πρέπει να γίνει μελέ­τη ανάλωσης κεφαλαίου από έναν έμπειρο φοροτεχνικό, ο οποίος θα αναζητήσει μέσω της μελέτης αυτής το κεφάλαιο προηγουμένων ετών που έχει φορολογηθεί και μπορεί να επικαλεστεί ο φορολογού­μενος. Εάν το κεφάλαιο δεν επαρκεί, μπορεί να αυξηθεί με συμπλη­ρωματικές δηλώσεις εισοδημάτων παλαιοτέρων ετών τα οποία δεν είχαν δηλωθεί στις αρχικές δηλώσεις, κάτι που επέτρεπε ο νόμος. Για παράδειγμα, μπορούν να γίνουν συμπληρωματικές δηλώσεις και να δηλωθούν τόκοι καταθέσεων, μερίσματα, κέρδη από αγοραπωλησίες μετοχών και άλλα παρόμοια εισοδήματα που μέχρι το 2011 η δήλω­ση τους ήταν εθελοντική. Μάλιστα μπορεί να γίνει χρήση του νόμου 4446/2016 βάση του οποίου αυτές τις δηλώσεις εάν υποβληθούν έως τις 31 Μάιου δεν επιβάλλεται το ελάχιστο πρόστιμο υποβολής.

Για το φοροτεχνικό γραφείο

«Παναγιώτης Παντελής και Συνεργάτες»,

Ηλίας Χατζηγεωργίου