Νεκρή γλώσσα ή νεκρή διδασκαλία;

Αν σου περιγράψουν την καθημερινή ζωή ενός άγνωστου που έζησε τον 19ο αιώνα δεν θα το βρεις και πολύ ενδιαφέρον, έτσι δεν είναι; Αν μάθεις όμως ότι αυτός είναι ο προπάππος σου, αλλάζει το πράγμα! Θα αρχίσεις να ψάχνεις περισσότερα. Τα ασήμαντα θα αποκτούν άλλη διάσταση. Στις φωτογραφίες θα ψάχνεις να δεις αν του μοιάζεις.

Στα παιδικά του τετράδια, αυτά τα κιτρινισμένα από τον καιρό και μισοφαγωμένα από τα ποντίκια, θα ανακαλύπτεις βλαστοκύτταρα της δικής σου σκέψης. Δεν θα χορταίνεις να ακούς τις ιστορίες του. Γιατί, τώρα, αισθάνεσαι ΣΥΓΓΕΝΗΣ! Αισθάνεσαι ότι αν δεν υπήρχε, δεν θα υπήρχες. Ότι του μοιάζεις, θες δε θες. Κι ότι και τα παιδιά σου μπορεί να του μοιάσουν.

Αυτό είναι το μυστικό στη γνωριμία με τα Αρχαία. Αν τα διδαχθείς ως στρυφνή άσκηση εγκλιτικής ή χρονικής αντικατάστασης, θα τα μισήσεις. Αν τα διδαχθείς ως την ιστορία των παππούδων σου, όπου παππούδες είναι οι λέξεις από την Ιλιάδα μέχρι σήμερα, αν δεις την εξέλιξη των εννοιών, των αξιών, την περιπέτεια της σκέψης των ανθρώπων που έζησαν σ΄αυτό το κομμάτι γης, θα αγαπήσεις και το “ειμί” και το “είμι”. Και το “γέγονα” και το “ελήλυθα”.

Είμαι τυχερός που, από το δημοτικό ακόμα, η θεία μου με πήρε από το χέρι και με οδήγησε στις αμμουδιές του Ομήρου, λέγοντάς μου ιστορίες για τις λέξεις. Είμαι διπλά τυχερός που είχα φιλόλογο, 6 χρόνια, τον Γιάννη Πατρίκο. Τότε κάναμε αρχαία και στο “θετικής κατεύθυνσης”. Είμαι σίγουρος πως το δεξί του χέρι είναι 10 πόντους τουλάχιστον μακρύτερο από το αριστερό, από το βάρος της τσάντας που κουβαλούσε κάθε μέρα και μας έφερνε του κόσμου τα πνευματικά “καλούδια”. Κι είμαι ευτυχής που μια “νεκρή” γλώσσα κάνει parkour στο μυαλό μου πηδώντας από νευρώνα σε νευρώνα.

Η γλώσσα δομεί τη σκέψη. Η, σε τραγικό βαθμό, ανορθόγραφη και ανελλήνιστη νέα γενιά, έγινε έτσι γιατί δεν έμαθε ποτέ ετυμολογία, δεν ξέρει τις ρίζες των λέξεων, δεν αναγνωρίζει τον πυρήνα της έννοιας στο πέρασμα του χρόνου. Γιατί τα Αρχαία, πριν τα χαρακτηρίσουν “νεκρά” οι wannabe εκσυγχρονιστές, τους τα είχαν διδάξει “νεκροί” δάσκαλοι, θύτες αλλά και θύματα ενός “νεκρού” εκπαιδευτικού συστήματος.

Αρκετούς θανάτους μάς άφησε προίκα η χυδαιότητα της μεταπολίτευσης. Ας αρχίσουμε τις αναστάσεις. Μάλλον δεν επαρκεί το “είπε και εγένετο” αλλά, πιστέψτε με, είναι πιο εύκολο απ΄ό,τι φαίνεται. Αρκεί να πιάσουν δουλειά οι ζωντανοί.