Κανόνες απεμπλοκής…

 

Ο ναυτικός όρος «αχαρτογράφητα» φέρνει στο νου την έκφραση των ημερών, «κανόνες εμπλοκής». Την ξεστόμισε Τούρκος ναύαρχος, θέλοντας να τονίσει, ότι τα τουρκικά πολεμικά σκάφη στην περιοχή πέριξ της Κύπρου επιχειρούν με διαταγές κατευθείαν από το πρωθυπουργικό γραφείο. Στην πραγματικότητα, οι κανόνες εμπλοκής είναι κάτι το δεδομένο σε οποιαδήποτε στρατιωτική δραστηριότητα ή αποστολή. Από τη σκοπιά του τελευταίου στρατοπέδου πεζικού, μέχρι την πιο απαιτητική διακλαδική επιχείρηση, οι κανόνες εμπλοκής υπάρχουν και προσδιορίζουν το αυτονόητο: Υπό ποιες συνθήκες και ακολουθώντας ποια διαδικασία, ούτως ώστε να επιτευχθεί ο αντικειμενικός σκοπός, εμπλέκεται κανείς σε μάχη με τον αντίπαλο. Οι κανόνες αυτοί υπάρχουν, ακριβώς ώστε να μην κάνει καθένας του κεφαλιού του, με απρόβλεπτες συνέπειες. «Κανόνες εμπλοκής» είναι το αντίθετο του «γιούργια».

 

Στην προκείμενη κατάσταση, η χώρα βρίσκεται σε αναζήτηση κανόνων απεμπλοκής. Η ευθύνη της όποιας κυβέρνησης στο επόμενο χρονικό διάστημα, δεν είναι άλλη, από το να διαπραγματευτεί την καλύτερη δυνατή μετάβαση της Ελληνικής Δημοκρατίας από το καθεστώς χρηματοδότησης της τρόικας στην ομαλότητα του δανεισμού από τις αγορές. Για λόγους εσωτερικής πολιτικής κατανάλωσης, ενώ ο γάιδαρος έχει φαγωθεί, η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου δεν φαίνεται διατεθειμένη να δεχθεί την επέκταση του παρόντος προγράμματος για έξι ακόμα μήνες. Η προτεραιότητα, σε βαθμό πιλάλας, είναι να τελειώνουμε με τους ξένους υπαλλήλους που έρχονται φρουρούμενοι κάθε τρεις και λίγο για να κάνουν τη βόλτα τους στα υπουργεία. Το πρόβλημα δεν έχει να κάνει με τους οικονομικούς όρους του δανεισμού.  Η τρόικα δίνει σχεδόν «τζάμπα χρήμα». Το πρόβλημα είναι οι μεταρρυθμίσεις.

 

Τις μεταρρυθμίσεις προβάλλει αυτήν τη στιγμή και η Ευρώπη ως όρο διερεύνησης μιας γενναίας ρύθμισης του χρέους. Όντως, σε Eurogroup του 2012 είχε συμφωνηθεί, πως σε περίπτωση που η Ελλάδα τηρούσε τις συμβατικές υποχρεώσεις της και παρήγαγε πρωτογενές πλεόνασμα, θα άνοιγε επισήμως και η σχετική συζήτηση. Με κάθε θυσία και τέχνασμα, η παρούσα κυβέρνηση δημιούργησε πρωτογενές πλεόνασμα. Άφησε, όμως, ημιτελείς τις μεταρρυθμίσεις – μέρος των υποχρεώσεων. Και τώρα, μεταξύ άλλων, με βεβαρυμμένη διαπραγματευτική θέση λόγω του όψιμου «τσαμπουκά» των 100 δόσεων, η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με την προοπτική να μην πάρει τη δόση των 1,8 δισ ευρώ, ούτε τα 1,8 του SMP, αλλά και να κληθεί να επιστρέψει τα 11 δισ που παραμένουν αδιάθετα στο ΤΧΣ, κλείνοντας το πρόγραμμα με πάταγο πριν βγει στις αγορές, που έδειξαν τις ορέξεις τους μόλις πρόσφατα.

 

Τα πράγματα μόνον ανθόσπαρτα δεν διαφαίνονται. Σε περίπτωση που η Ελλάδα εμμείνει στην απόφασή της να λήξει το πρόγραμμα και να δοκιμάσει την υποδοχή των αγορών, η ΕΕ επιμένει με τη σειρά της στην προληπτική γραμμή χρηματοδότησης. Αν η Αθήνα δεν τη δεχτεί, αυτομάτως αποσύρονται τα εναπομείναντα διαθέσιμα του ΤΧΣ, ούτως ή άλλως ευρισκόμενα σε λογαριασμό του εξωτερικού. Ακόμα όμως και να τη δεχτεί, υφέρπει σε περίπτωση χρηματοπιστωτικού στραβοπατήματος η απόφαση του ESM για bail-in τύπου Κύπρου. Και στο βάθος, αν πιστέψει κανείς όσους επιμένουν από καιρού εις καιρόν να το επαναφέρουν, καραδοκεί η αναβίωση του Grexit.

 

Μπροστά σε όλα αυτά, επιβάλλεται μια συγκροτημένη στρατηγική στη βάση τακτικών κινήσεων – κι αυτές εξαρτώνται από τους κανόνες εμπλοκής στην εκάστοτε περίπτωση διαπραγμάτευσης. Με άλλα λόγια, η χώρα έχει ανάγκη πολιτική συμφωνία πάνω σε ρεαλιστικούς και λεπτομερείς κανόνες απεμπλοκής από το χρηματοδοτικό πρόγραμμα των μνημονίων. Πρέπει να γνωρίζουμε πού θέλουμε να κατευθυνθούμε, τί είμαστε διατεθειμένοι να θυσιάσουμε, πώς θα αντιμετωπίσουμε το κάθε σενάριο. Θα ήταν ευχής έργον, αν εξέλιπε ο λαϊκισμός εκατέρωθεν και βρισκόταν ελάχιστο, έστω, κοινό έδαφος μεταξύ των κυρίαρχων πολιτικών κομμάτων. Στο βαθμό, όμως, που κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, ενδέχεται η παραδοχή του στελέχους της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ότι θα βαδίσουμε «στα τυφλά», στο βαθμό που προοιωνίζεται ακόμα ένα ελληνικό «γιουρούσι», να μην αποτελεί βάσιμο παράγοντα αισιοδοξίας.