P. Krugman: “Keep calm and go on”

Έπειτα από πολλά δραματικά, η νέα κυβέρνηση της Ελλάδας κατέληξε σε συμφωνία με τους πιστωτές της. Στη συνέχεια παρουσίασε με ποιο τρόπο σκοπεύει να συμμορφωθεί με τους όρους της.

Αν πιστέψει κανείς όσα αναφέρονται τις τελευταίες ημέρες στις ειδήσεις και στα άρθρα γνώμης, θα θεωρήσει πως πρόκειται για καταστροφή και ότι υπήρξε «υποχώρηση» από πλευράς του ΣΥΡΙΖΑ. Συμμερίζονται αυτήν την άποψη και ορισμένα κλιμάκια στο εσωτερικό του κόμματος.

Και όμως, δεν είναι έτσι. Αντιθέτως, η Ελλάδα τα κατάφερε αρκετά καλά στη διαπραγμάτευση μολονότι έχει ακόμη να δώσει πολλές μάχες. Και λέγοντας ένα «εντάξει», η Ελλάδα έκανε μια μεγάλη χάρη στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Για να καταλάβει κανείς τι έγινε πρέπει να λάβει υπ’ όψιν ότι κύριο αντικείμενο της διαμάχης ήταν ένας αριθμός: το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος που πρέπει να παρουσιάσει η Ελλάδα. Ολα τα άλλα, συμπεριλαμβανομένου του ονομαστικού ύψους του χρέους, ενός κατά το μάλλον ή ήττον αυθαίρετου αριθμού αυτή τη στιγμή, έχουν σημασία μόνον στον βαθμό που επηρεάζουν το πρωτογενές πλεόνασμα που πρέπει να παρουσιάσει η Ελλάδα. Ο ΣΥΡΙΖΑ, πάντως, υπήρξε από την αρχή σαφής σε ό,τι αφορά την πρόθεσή του να παρουσιάσει ένα μέτριο πρωτογενές πλεόνασμα.

Αν λοιπόν έχετε εξαγριωθεί επειδή η διαπραγμάτευση δεν άφησε περιθώρια για μια πλήρη αντιστροφή της πολιτικής λιτότητας, για μια στροφή σε ένα πρόγραμμα τόνωσης της οικονομίας κεϋνσιανής έμπνευσης, τότε μάλλον δεν προσέχατε. Το θέμα ήταν κατά πόσον θα πιεζόταν η Ελλάδα να εφαρμόσει περαιτέρω λιτότητα. Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε συμφωνήσει ένα πρόγραμμα που προέβλεπε τριπλασιασμό του πρωτογενούς πλεονάσματος τα επόμενα χρόνια, κάτι που θα είχε δυσβάσταχτο κόστος στην οικονομία και στον λαό της χώρας. Για ποιο λόγο να συμφωνήσει σε κάτι τέτοιο μια κυβέρνηση; Εξαιτίας του φόβου. Ουσιαστικά, αρκετές κυβερνήσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες υπερχρεωμένες χώρες δεν έχουν τολμήσει να αντισταθούν στις ακραίες απαιτήσεις των πιστωτών, φοβούμενες διακοπή της χρηματοδότησης και κατάρρευση των τραπεζών.

Υποχώρησε, επομένως, η ελληνική κυβέρνηση και συμφώνησε να θέσει στόχο αυτά τα καταστρεπτικά για την οικονομία της πλεονάσματα; Οχι. Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα κέρδισε κάποια ευελιξία για το τρέχον έτος και η διατύπωση που αφορά τα μελλοντικά πλεονάσματα ήταν ασαφής. Οι πιστωτές δεν διέκοψαν τη χρηματοδότηση, αλλά την παρέτειναν για τέσσερις μήνες. Εγινε μια ήπια αρχή στην πρώτη εξέγερση υπερχρεωμένης χώρας εναντίον της λιτότητας. Τουλάχιστον προσωρινά η Ελλάδα δείχνει να έχει δώσει τέλος στον κύκλο της αέναης λιτότητας. Πώς λένε στα ελληνικά «keep calm and go on»;