Αποκλεισμένες από τις αγορές κεφαλαίου οι ρωσικές επιχειρήσεις

Αποκλεισμένες από τις αγορές κεφαλαίου εξαιτίας των κυρώσεων που έχει επιβάλει η Δύση κατά της Ρωσίας αλλά και εξαιτίας της πτώσης των τιμών του πετρελαίου, οι ρωσικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν έλλειψη χρηματοδότησης και καταφεύγουν στη στήριξη του ρωσικού κράτους και στο πρόγραμμα στήριξης επιχειρήσεων που θέσπισε η κυβέρνηση το περασμένο έτος.

Δεδομένου, όμως, ότι όλο και περισσότερες ρωσικές εταιρείες αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας, σύντομα οι ανάγκες τους θα υπερκεράσουν τις δυνατότητες του ρωσικού κράτους και είναι πιθανόν η έλλειψη ρευστότητας να οδηγήσει σε νέα οικονομική κρίση στη Ρωσία.

Συνολικά, οι ανάγκες χρηματοδότησης όσων εταιρειών έχουν έως τώρα υποβάλει αίτημα στήριξης φθάνουν στα 37 δισ. δολάρια αλλά εκτιμάται ότι το ποσό αυτό σύντομα θα αυξηθεί δραματικά. Η κυβέρνηση προτίθεται να αντλήσει τους απαιτούμενους πόρους από το Κρατικό Επενδυτικό Ταμείο που διαθέτει ρευστότητα ύψους 75 δισ. δολαρίων, μολονότι το σύνολο των περιουσιακών του στοιχείων είναι αξίας 82 δισ. δολαρίων, μέρος των οποίων είναι ήδη δεσμευμένο σε έργα υποδομής. Θεωρητικά θα μπορούσαν να προσφύγουν και στο δεύτερο Ταμείο Διαθεσίμων της χώρας, που έχει κεφάλαια ύψους 77 δισ. δολαρίων. Ωστόσο, η νομοθεσία της Ρωσίας προβλέπει πως οι πόροι του μπορούν να διατεθούν μόνον για να συμπληρώσουν τον προϋπολογισμό.

Ανάμεσα στις εταιρείες που διαγκωνίζονται για τα διαθέσιμα κεφάλαια συγκαταλέγονται η Rosneft, ο πετρελαϊκός κολοσσός της Ρωσίας, που αρχικά ζήτησε από την κυβέρνηση κεφάλαια ύψους 50 δισ. δολαρίων αλλά στη συνέχεια περιόρισε τις απαιτήσεις της σε 21,3 δισ. δολάρια, καθώς στο ποσό αυτό ανέρχονται τα ομόλογά της που λήγουν εντός του έτους.

Παράλληλα, έχει υποβάλει αίτηση για παροχή ρευστότητας ύψους 3,2 δισ. δολαρίων η ρωσική εταιρεία φυσικού αερίου Gazprom για τη χρηματοδότηση θυγατρικής της. Σε επιστολή του προς την κυβέρνηση ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας επικαλέστηκε ως κύριο πρόβλημα τις επιπτώσεις των κυρώσεων της Δύσης και την έλλειψη άλλων πηγών χρηματοδότησης στη Ρωσία. Ακολουθούν με μικρότερα αιτήματα οι ρωσικοί σιδηρόδρομοι, η εταιρεία αεροδρομίων της Μόσχας, μια επενδυτική που τοποθετείται στη νανοτεχνολογία και μια ρωσική βιομηχανία που εξάγει μονάδες πυρηνικής ενέργειας.

Μέχρι στιγμής η Ρωσία διαθέτει ακόμη επάρκεια ρευστότητας καθώς τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα ανέρχονται σε 360 δισ. δολάρια, έχοντας, βέβαια, μειωθεί σημαντικά από τα 490 δισ. δολάρια στα οποία ανέρχονταν πριν από ένα έτος. Σημαντικό τμήμα τους έχει διοχετευθεί από την κεντρική τράπεζα σε παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος με στόχο τη στήριξη του ρουβλίου. Είναι, πάντως, γεγονός ότι η κυβέρνηση, που συγκέντρωσε όπως και πολλές πετρελαιοπαραγωγοί χώρες μεγάλο όγκο συναλλαγματικών διαθεσίμων από τα έσοδα του πετρελαίου, καταφεύγει πλέον σε αυτά τα διαθέσιμα και τα δαπανά με γρήγορους ρυθμούς.

Οπως δήλωσε στους New York Times ο οικονομολόγος Κένεθ Ρογκόφ, πρώην διευθυντικό στέλεχος του ΔΝΤ, η Ρωσία «διαθέτει σημαντικό ανάχωμα έναντι της πτώσης των τιμών του πετρελαίου αλλά όχι για μεγάλο χρονικό ορίζοντα». Είναι ενδεικτικό ότι το δεύτερο ταμείο διαθεσίμων της χώρας διαθέτει μεν κεφάλαια ύψους 77 δισ. δολαρίων, αλλά η κυβέρνηση σκοπεύει να δαπανήσει περίπου 52,4 δισ. από αυτά στη διάρκεια του τρέχοντος έτους και το μεγαλύτερο μέρος από τα υπόλοιπα στη διάρκεια του 2016.