ΗΠΑ: Προς αναστολή λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης ή τεχνική χρεοκοπία;

Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν φλερτάρουν απλώς με την αναστολή λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και την τεχνική χρεοκοπία, τότε θα απειληθεί όπως ποτέ στο παρελθόν η βεβαιότητα πως τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα και το δολάριο αποτελούν το ύστατο καταφύγιο των επενδυτών σε ταραγμένους καιρούς.

Το Κογκρέσο έχει περιθώριο μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου ώστε να εγκρίνει τον προϋπολογισμό, εννοώντας προϋπολογισμό που ο πρόεδρος να είναι πρόθυμος να εγκρίνει. Αν δεν τα καταφέρει, και δεν αναιρέσει το Κογκρέσο το βέτο του προέδρου, τότε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα αναγκαστεί να αναστείλει τη λειτουργία της, πιθανώς στις αρχές Οκτωβρίου.

Ταυτόχρονα, εξαντλείται ανησυχητικά το περιθώριο που έχει το Κογκρέσο να εγκρίνει αύξηση του ανωτάτου ορίου δημοσίου χρέους των ΗΠΑ. Αν δεν το αυξήσει, τότε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα αναγκαστεί να αναστείλει τη λειτουργία της και οι ΗΠΑ θα βρεθούν σε καθεστώς χρεοκοπίας μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου. Δεδομένης της διαίρεσης που υπάρχει μεταξύ των Ρεπουμπλικανών, οι οποίοι έχουν την πλειοψηφία στο Κογκρέσο και της απειλής του κ. Τραμπ να «αναστείλει τη λειτουργία της κυβέρνησης», ώστε να κερδίσει χρηματοδότηση για το τείχος με το Μεξικό, η όλη διαδικασία βρίθει από περίπλοκους και δίχως προηγούμενο κινδύνους. Ο ειδικός σε θέματα προϋπολογισμού κ. Σταν Κολέντερ υπολογίζει πως οι πιθανότητες για αναστολή λειτουργίας της κυβέρνησης είναι 60%.

Η S&P θεωρεί πως υπάρχουν λίγες πιθανότητες, ωστόσο προειδοποιεί πως οι συνέπειες θα είναι πολύ άσχημες αν οι ΗΠΑ αθετήσουν πληρωμή χρέους. «Αποτυχία αύξησης του ορίου του χρέους θα ήταν πιθανότατα πιο καταστροφική για την οικονομία από τη χρεοκοπία της Lehman Brothers το 2008 και θα απάλειφε πολλά από τα κέρδη της ανάκαμψης που ακολούθησε», προειδοποιεί η Μπεθ Αν Μποβίνο, οικονομολόγος της S&P.

Ο οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας υπολογίζει πως ενδεχόμενη αναστολή λειτουργίας της κυβέρνησης θα οδηγούσε σε μείωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 0,2% για κάθε εβδομάδα που θα διαρκεί. Ομως μια χρεοκοπία θα προκαλούσε περικοπή κρατικών δαπανών κατά περίπου 4% του ΑΕΠ και θα οδηγούσε την οικονομία σε ύφεση. Υπάρχει ο κίνδυνος οι σχετικά ανώδυνες συνέπειες, που είχαν το παρ’ ολίγον κλείσιμο της κυβέρνησης το 2011 και το κλείσιμό της το 2013, να δημιουργούν την εντύπωση πως δεν θα συμβεί κάτι καταστροφικό.

Η καθιερωμένη άποψη είναι πως οι ΗΠΑ θα διατηρήσουν το κύρος τους ως το υπέρτατο καταφύγιο, κάτι που σημαίνει πως το βάρος θα πέσει στις μετοχές και στα εταιρικά ομόλογα και πως οι τιμές των κρατικών ομολόγων θα μπορούσαν ακόμη και να αυξηθούν εξαιτίας της προοπτικής να μειωθεί η ανάπτυξη αλλά και επειδή οι επενδυτές θα αναζητούν ασφαλές καταφύγιο.

Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες κρίσιμες διαφορές μεταξύ της θέσης και του ρόλου που έχουν οι ΗΠΑ στον κόσμο το 2017 και αυτής που είχαν το 2011 ή το 2013. Οχι μόνο είναι σήμερα οι ΗΠΑ λιγότερο ενωμένες πολιτικά απ’ ό,τι ήταν εδώ και πολλές δεκαετίες, αλλά η απρόβλεπτη και επιθετική συμπεριφορά του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να προκαλέσει τη θεμελιώδη επανεκτίμηση τού πόσο ρίσκο έχουν τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία. «Είμαστε μάρτυρες ενός γεγονότος δίχως προηγούμενο: υπάρχει σύγκλιση οικονομικών και πολιτικών παραγόντων που οδηγεί σε πολύ έντονη αμφισβήτηση του κύρους του αμερικανικού δολαρίου ως του κυρίαρχου νομίσματος. Αυτό θα μπορούσε να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις για τις αγορές καθώς εισερχόμαστε σε μια εποχή χωρίς το φάρμακο της ποσοτικής χαλάρωσης», λέει ο Ντιντιέ Σεντ Ζορζ της γαλλικής εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων Carmignac.

JAMES SAFT / REUTERS