Έως και στα €2 τρισ. θα αυξηθεί το «μπαζούκας» της ΕΚΤ για να σωθεί η παρτίδα

Έως και τριπλασιασμό του μεγέθους του νέου QE της ΕΚΤ, του λεγόμενο PEPP, βλέπουν οι αναλυτές, καθώς εκτιμούν πως οι τρέχοντες ρυθμοί αγορών περιουσιακών στοιχείων θα «στερέψουν» το πρόγραμμα το οποίο σήμερα διαμορφώνεται στα 750 δισ. ευρώ, έως τον Σεπτέμβριο με τα μέσα Οκτωβρίου. Η ΕΚΤ για μία ακόμη φορά αναμένεται πως θα είναι αυτή που θα σώσει την ευρωζώνη από την ανεπάρκεια των πολιτικών ηγετών

Όπως τονίζουν, το τρέχον «οπλοστάσιο» της ΕΚΤ σε συνδυασμό με τα μέτρα στήριξης του Eurogroup (SURE, πιστωτική γραμμή ESM κτλ) δεν αρκούν για να καλύψουν τον αντίκτυπο από τις αυξημένες δαπάνες των κυβερνήσεων για τη χρηματοδότηση των πακέτων στήριξης της οικονομίας και των ελλειμμάτων των προϋπολογισμών καθώς και τις νέες εκδόσεις χρέους, τα οποία και οδηγούν σε εκτόξευση των δεικτών χρέους. 

Σύμφωνα με την Citigroup η EKT, η τρέχουσα κατάσταση απαιτεί μια ισχυρή «δήλωση προθέσεων», έτσι ώστε οι επενδυτές να καθησυχαστούν. Έτσι, το PEPP θα πρέπει να διπλασιαστεί στα 1,5 τρισ. ευρώ.

Ο εβδομαδιαίος ρυθμός αγορών της ΕΚΤ υπό το PEPP, όπως σημειώνει η Citigroup, έχει ήδη μειωθεί από περίπου 30 δισ. ευρώ την πρώτη εβδομάδα σε περίπου 20 δισ. ευρώ για τις δύο τελευταίες. Ωστόσο, ο μέσος ημερήσιος ρυθμός έχει μειωθεί από περίπου 6 δισεκατομμύρια ευρώ σε περίπου 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Με τον τρέχοντα μέσο ημερήσιο ρυθμό, το PEPP θα εξαντληθεί στα μέσα Οκτωβρίου. Η επιστροφή του στα 6 δισ. ευρώ θα σήμαινε ότι θα τελειώσει γύρω στα τέλη Σεπτεμβρίου, ενώ μία άνοδος των ημερήσιων αγορών στα 7 δισ. ευρώ (35 δισ. ευρώ / εβδομάδα) σημαίνει ότι η έχει περιθώριο «ζωής» μόνο μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου.

Και η Barclays εκτιμά ότι το πρόγραμμα πρέπει να διπλασιαστεί στο 1,5 τρισ. ευρώ καθώς όπως τονίζει τα έως τώρα μέτρα έχουν αποτύχει να περιορίσουν τα spreads των ομολόγων τα οποία παραμένουν διευρυμένα.

Τα ασφάλιστρα κινδύνου ομόλογα της ευρωπεριφέρειας αυξήθηκαν σταδιακά τις τελευταίες εβδομάδες μετά από μια αρχική ανακούφιση μετά την παρέμβαση της ΕΚΤ τον Μάρτιο. Παρά τις μεγάλες αγορές ομολόγων της ΕΚΤ, τα ασφάλιστρα κινδύνου παραμένουν αρκετά αυξημένα, αντικατοπτρίζοντας την υψηλή οικονομική αβεβαιότητα και το νέο κύμα εκδόσεων ομολόγων από τις κυβερνήσεις για τη χρηματοδότηση των πακέτων διάσωσης και των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού. Σύμφωνα με την βρετανική τράπεζα, η ΕΚΤ θα μπορούσε να διπλασιάσει τον όγκο του προγράμματος PEPP από τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ επί του παρόντος, και τα παρεχόμενα backstops, συμπεριλαμβανομένης της πιστωτικής γραμμής του ESM, θα είναι έτσι επαρκή για την κάλυψη του υψηλότερου από το αναμενόμενο δημοσιονομικού κόστους με προσιτά επιτόκια.

Κατά την Capital Economics, το νέο QE θα πρέπει να αυξηθεί στα 2 τρισ. ευρώ τουλάχιστον για να ηρεμήσουν οι ανησυχίες των αγορών. Σύμφωνα με τους αναλυτές της, το μέγεθος του των 750 δισ. ευρώ αποδεικνύεται ανεπαρκές για να οδηγήσει χαμηλότερα των spreads των ομολόγων. Αρχικά, το πρόγραμμα πέτυχε το επιθυμητό αποτέλεσμα, οδηγώντας τις αποδόσεις των ομολόγων σε ραγδαία πτώση. Ωστόσο οι αποδόσεις και τα spreads αυξήθηκαν εκ νέου, επιστρέφοντας σε πολλές περιπτώσεις  στα υψηλά του Μαρτίου και πριν την ανακοίνωση του έκτακτου προγράμματος από την ΕΚΤ. Έτσι, η ΕΚΤ θα πρέπει να αυξήσει σημαντικά τον ρυθμό των αγορών, αλλά και να διπλασιάσει ή και να τριπλασιάσει το ύψος του προγράμματος αγοράς ομολόγων. Ενώ η αύξηση του προγράμματος φαίνεται πιθανή εντός του 2020, το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα συμβεί το 2021, καθώς το πρόγραμμα λήγει τον προσεχή Δεκέμβριο.

Παράλληλα, σε δημοσκόπηση του Reuters στο περιβάλλον 50 οικονομολόγων διεθνώς, πάνω από τα τρία τέταρτα δήλωσαν ότι η ΕΚΤ δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει την πολιτική χαλάρωσης. Οι περισσότεροι προβλέπουν ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει τις υπάρχουσες αγορές περιουσιακών στοιχείων. Μερικοί δήλωσαν ότι θα έπρεπε τελικά να αρχίσει να αγοράζει μετοχές, όπως κάνει σήμερα η Τράπεζα της Ιαπωνίας.

Η πλειοψηφία των οικονομολόγων δήλωσε ότι η ΕΚΤ θα εξαντλήσει τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ του έκτακτου QE και τα 120 δισ. ευρώ του «κλασσικού» QE μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, ενώ αναμένουν ότι θα αυξήσει το μέγεθος και των δύο αυτών προγραμμάτων παρά να τα τελειώσει.

Σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg σε στελέχη τραπεζικών και επενδυτικών οίκων, αναμένεται ότι η ΕΚΤ θα προσθέσει αργά ή γρήγορα άλλα 500 δισ. ευρώ στα προγράμματα αγοράς ομολόγων που ήδη «τρέχει». Ένας στους τέσσερις ερωτηθέντες θεωρεί ότι η ΕΚΤ μπορεί ακόμη και την ερχόμενη Πέμπτη να αποφασίσει την αύξηση του έκτακτου προγράμματος PEPP κατά την τακτική  συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της. Οι περισσότεροι ερωτηθέντες εκτιμούν ότι αυτή η αύξηση θα γίνει το αργότερο ως τον Σεπτέμβριο.

Όπως δηλώνει χαρακτηριστικά στο Bloomberg ο Alastair Winter, οικονομικός σύμβουλος της Global Alliance Partners, «η ΕΚΤ πρέπει με κάποιο τρόπο να κρατήσει ψηλά τη σημαία του ευρώ. Είναι ένα μήνυμα ότι δεν υπάρχει λόγος για πανικό (ενώ πραγματικά υπάρχει)». Αξιωματούχοι της ΕΚΤ από τις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, έχουν δεσμευθεί τις τελευταίες ημέρες ότι θα αυξηθούν τα τονωτικά μέτρα, εάν αυτό χρειασθεί.