Η Ευρωζώνη παίζει στα ζάρια μία νέα κρίση χρέους

Ο μόνος λόγος που θα αποφευχθεί, εάν αποφευχθεί, μία νέα κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, είναι 100% χάρη στην ΕΚΤ και όχι στους ηγέτες ή τους υπουργούς Οικονομικών. Και αυτό υποδηλώνει την αποτυχία για πολλές κυβερνήσεις της περιοχής να βρουν μία κοινή και ισχυρή δημοσιονομική απάντηση στο σοκ που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορωνοϊού σε οικονομία και επιχειρήσεις.

Το γεγονός ότι χρειάστηκαν 16,5 ώρες συζητήσεων οι οποίες ξανάνοιξαν τις μεγάλες διαφορές που υπάρχουν εδώ και χρόνια και από την «γέννηση» του ευρώ, μεταξύ του Βορρά και του Νότου, θολώνουν την αξιοπιστία και το θάρρος του όποιου πακέτου μέτρων ανακοινώθηκε την Πέμπτη το βράδυ μετά από μία συνεδρίαση εξπρές (που σημαίνει ότι λίγα άλλαξαν από τις αρχές της εβδομάδας), το οποίο κατά γενική ομολογία είναι ελάχιστον σε σχέση με την τουλάχιστον τριπλάσια στήριξη που χρειάζεται αυτή τη στιγμή το σύνολο της Ευρωζώνης

Οι πιστωτικές γραμμές του ESM και το πακέτο SURE για την επιδότηση της εργασίας αμοιβαιοποιούν μόνον το κόστος χρηματοδότησης των χωρών για την λήψη αυτών των δανείων, ενώ αφήνουν ουσιαστικά όλο αυτό το χρέος που θα δημιουργηθεί από τα πακέτα στήριξης του Eurogroup, στους ισολογισμούς των ίδιων των χωρών, όπως επισημαίνει η BNP Paribas. Αυτό, όπως προειδοποιεί, αναμένεται να προκαλέσει νέες ανησυχίες για την βιωσιμότητα του χρέους κάποιων χωρών και στην ουσία θολώνει την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία της «απάντησης» του Eurogroup.

Το πακέτο μέτρων του Eurogroup βοηθά αλλά δεν είναι αρκετό, όπως τονίζει η τράπεζα, με το κλειδί να παραμένει το ταμείο για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας του οποίου οι λεπτομέρειες δεν είναι γνώστες (πόσο μεγάλο θα είναι, πώς θα χρηματοδοτηθεί και πώς θα γίνει ο επιμερισμός του βάρους ανά χώρα) και ανάλογα με αυτές έχει την πιθανότητα να αποτελέσει είτε την «αλλαγή του παιχνιδιού» για την Ευρώπη είτε μία μεγάλη απογοήτευση.

Όπως τονίζει η Capital Economics, τα μέτρα ύψους 540 δισ. ευρώ ή 4,5% του ΑΕΠ που προωθεί το Eurogroup, απέχουν πολύ από την κοινή δημοσιονομική ώθηση μεγάλης κλίμακας την οποία ζητούσαν πολλές κυβερνήσεις της Ευρωζώνης και που θα μπορούσε τελικά να περιορίσει την αύξηση του εθνικού δημόσιου χρέους.

Και όλα αυτά την στιγμή που η οικονομία της Ευρωζώνης βρίσκεται αντιμέτωπη με ίσως την βαθύτερη ύφεση από τον Β’ παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ τα μέτρα δημοσιονομικής στήριξης που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις θα εκτοξεύσουν τους δείκτες χρέους και τα ελλείμματα. Οι αναλυτές και η Κομισιόν τοποθετούν την ύφεση στην Ευρωζώνη φέτος στο 9%-10%, ενώ σύμφωνα με την UBS το δημοσιονομικό έλλειμμα στην Ευρωζώνη θα αυξηθεί στο 7% του ΑΕΠ τουλάχιστον, και το δημόσιο χρέος θα εκτοξευθεί κατά 10% και στο 97%. Η Société Générale εκτιμά ότι οι πρόσθετες ανάγκες χρηματοδότησης στη ζώνη του ευρώ λόγω της πανδημίας θα ανέλθουν στα 430 έως 780 δισ. ευρώ και σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.

Οι αναλυτές θεωρούν πως το ισχυρό σήμα προς τις αγορές θα ήταν να υπάρξει κάποια πρόοδος σε σχέση με το κορωνο-ομόλογο, ενώ το ελάχιστο που περίμεναν από το Eurogroup ήταν μία συμφωνία για ένα ταμείο διάσωσης. Ωστόσο, το ταμείο διάσωσης έχει… ανατεθεί στους ηγέτες με ακόμα άγνωστες κρίσιμες λεπτομέρειες. Η αποτυχία εξεύρεσης μίας κοινής στρατηγικής σημαίνει πως οι χώρες της περιφέρειας θα αναγκαστούν να βγουν στις αγορές συσσωρεύοντας χρέος που θα πρέπει να αποπληρωθεί αργότερα, διακινδυνεύοντας έτσι το ξέσπασμα μίας νέας κρίσης χρέους. Και αυτό δεν θα αφορά μόνο το 2020. Τα κατάλοιπα και οι επιπτώσεις θα μείνουν στα δημοσιονομικά των χωρών για δύο ή και περισσότερα χρόνια.

Είναι πολύ ανησυχητικό το γεγονός ότι το Eurogroup δεν μπορεί να καταλήξει σε συμφωνία για κάποια μορφή κοινής χρηματοδότησης δεδομένου ότι δεν πρόκειται για δημοσιονομική ή τραπεζική κρίση σε μια μεμονωμένη χώρα, αλλά για μία κρίση που πλήττει κάθε χώρα και όπου χρειάζεται μία συντονισμένη προσπάθεια, σημειώνει η Danske Bank. για την περιφέρεια».

«Όπως πάντα συμβαίνει στην Eυρωζώνη, τα πράγματα θα πρέπει να γίνουν πολύ χειρότερα πριν οι πολιτικοί αποφασίσουν να προχωρήσουν σε μία ουσιαστική συλλογική δημοσιονομική δράση», σχολιάζει από την πλευρά του ο Μουτζτάμπα Ραχμάν, επικεφαλής Ευρώπης της Eurasia Group.

Προς το παρόν, όπως τονίζει, ανώτεροι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες πιστεύουν ότι ο μόνος τρόπος με τον οποίο η βόρεια Ευρώπη θα συμφωνήσει να κάνει περισσότερα σε ότι αφορά την αμοιβαιοποίηση χρέους θα είναι εάν «διαπιστώσουν δραματικές οικονομικές επιπτώσεις στις οικονομίες τους και δοθεί τέλος στις ελπίδες για ανάκαμψη σχήματος V».

Οι επενδυτές βλέπουν πως η ΕΚΤ είναι μόνη της στην προσπάθεια στήριξης των οικονομιών της πιο ευάλωτης ευρωπεριφέρειας, με τους ηγέτες και του υπουργούς Οικονομικών της περιοχής να μην δείχνουν αποφασιστικότητα. Και το μόνο σίγουρο είναι πως στο μακροπρόθεσμο διάστημα οι αγορές θα χρειαστούν όχι μόνο την στήριξη της ΕΚΤ αλλά και την αμοιβαιοποίηση του κινδύνου, όπως η δημιουργία ενός κοινού ταμείου διάσωσης ή η έκδοση κορωνο-ομολόγων. Το τελευταίο όμως, αποτελεί «ανάθεμα» για Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία και Φινλανδία. Ωστόσο, το στύλωμα αυτό των ποδιών των σκληρών του Βορρά, μπορεί και να «σκοτώσει» το ευρώ. Ήδη στο twitter οι Ιταλοί ζητούν Italexit…