DBRS: Ανθεκτικές οι ελληνικές τράπεζες – Παραμένουν οι μακροοικονομικές προκλήσεις

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν αποδειχτεί ανθεκτικές στις κρίση λόγω της πανδημίας έως τώρα, ωστόσο οι κίνδυνοι είναι υπαρκτοί κυρίως σε ότι αφορά τα δάνεια που έχουν τεθεί σε καθεστώς αναστολής πληρωμών, σημειώνει ο οίκος αξιολόγησης DBRS σε νέα του έκθεση.

Ο αντίκτυπος της επιδείνωσης του λειτουργικού περιβάλλοντος καθώς και οι μακροοικονομικές προκλήσεις γύρω από την ελληνική οικονομία λόγω της πανδημίας, είναι ήδη εμφανή στις οικονομικές καταστάσεις των τεσσάρων συστημικών ελληνικών τραπεζών, σημειώνει η DBRS.

Στα αποτελέσματα εξαμήνου τα παραπάνω έγιναν εμφανή μέσω των υψηλότερων επιπέδων επισφαλειών. Οι δείκτες ποιότητας περιουσιακών στοιχείων παρέμειναν σχετικά ανεπηρέαστοι, αντικατοπτρίζοντας σε μεγάλο βαθμό τα διάφορα μέτρα δημοσιονομικής και χρηματοδοτικής στήριξης που έχουν τεθεί σε εφαρμογή, καθώς και την κατάλληλη εποπτική αντιμετώπιση των δανειολήπτων που επηρεάζονται από την πανδημία. Ωστόσο, τα εγχώρια δάνεια ύψους 18 δισεκατομμυρίων ευρώ που είναι μορατόρια δημιουργούν δυνητικούς αρνητικούς κινδύνους για τις τράπεζες, δεδομένης της αβεβαιότητας σχετικά με την απόδοση αυτών των δανείων μόλις λήξουν.

Ο οίκος θεωρεί ότι οι επιβαρύνσεις από τις επισφάλειες που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα το 2020 δείχνουν διαφοροποιημένες προσεγγίσεις μεταξύ των τραπεζών, με δύο τράπεζες (Εθνική Τράπεζα και Πειραιώς) να φαίνεται ότι έχουν ήδη αναλάβει εμπροσθοβαρώς το πλήρες ποσό. Ωστόσο, οι συνολικές επιβαρύνσεις στο β’ εξάμηνο αναμένονται να κινηθούν σε υψηλά επίσης επίπεδα και ίσως και υψηλότερα σε σχέση με το α’ εξάμηνο λόγω α) των διαφορετικών δυναμικών στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, β) των προβλέψεων που σχετίζονται με την πανδημία και γ) το στάδιο στο οποίο κάθε τράπεζα βρίσκεται στο σχέδιο μείωσης των NPEs δεδομένου του σημαντικού επιπέδου επιβαρύνσεων από τις επισφάλειες που σχετίζονται με τις τιτλοποιήσεις NPLs που βρίσκονται σε εξέλιξη ή που ολοκληρώνθηκαν.

Υπαρκτός ο κίνδυνος εκτέλεσης των τιτλοποιήσεων
Εάν όλες οι προγραμματισμένες συναλλαγές ολοκληρωθούν εντός του β’ εξαμήνου 2020, οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν καταφέρει να μειώσουν το απόθεμά NPE κατά περισσότερα από 20 δισεκατομμύρια ευρώ στο σύνολο του έτους, και αυτό συγκρίνεται με ένα συνδυασμένο απόθεμα NPE περίπου 67 δισεκατομμυρίων ευρώ στο τέλος 2019. Η DBRS θεωρεί ωστόσο, ότι ο κίνδυνος εκτέλεσης είναι υψηλότερος για τις συναλλαγές στις οποίες δεν υπάρχει δεσμευτική συμφωνία, λόγω των ακόμα σχετικά ευμετάβλητων συνθηκών της αγοράς και την  μακροοικονομική αβεβαιότητα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τις αποτιμήσεις.

Τα μορατόρια, το μεγάλο ερωτηματικό πάνω από τον κλάδο
Όπως επισημαίνει ο οίκος, δεδομένου του μεγάλου αποθέματος NPE στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, η πρόοδος στην οργανική μείωση των NPEs παραμένει εξίσου σημαντική. Στο πρώτο και στο δεύτερο τρίμηνο του 2020 οι τράπεζες ανέφεραν χαμηλότερες εκροές NPE σε σύγκριση με τα προηγούμενα τρίμηνα, καθώς το εθνικό lockdown οδήγησε σε χαμηλότερες εισπράξεις αλλά και σε χαμηλότερες εκκαθαρίσεις, δεδομένου του κλεισίματος των δικαστηρίων και της αναστολής των πλειστηριασμών. Είναι σημαντικό, τονίζει η DBRS, ότι ο συνολικός οργανικός σχηματισμός NPE ήταν αρνητικός σε γενικές γραμμές, ωστόσο, ο ρυθμός εισροών στα διάφορα υπο-χαρτοφυλάκια διαφέρει, με ορισμένες τράπεζες να αναφέρουν θετικό σχηματισμό NPE στα βιβλία καταναλωτικών δανείων ή σε άλλα.

Κατά την DBRS, ο περιορισμός των εισροών NPE φαίνεται να οφείλεται σε διάφορους λόγους, όπως η αναστολή πληρωμών που ισχύει, ο αντίκτυπος από τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης, οι νέες προσπάθειες για την είσπραξη μετρητών μετά την περίοδο lockdown και το πιο χαλαρό ρυθμιστικό πλαίσιο λόγω της πανδημίας.

Ωστόσο, μια πιθανή αλλαγή προς μια πιο “συντηρητική” προσέγγιση για τη μεταχείριση των δανείων υπό μορατόρια, θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των δανείων αυξημένου πιστωτικού κινδύνου. Αυτά τα δάνεια, τα οποία θεωρούνται πρώιμοι δείκτες επιδείνωσης της ποιότητας του ενεργητικού, έχουν αυξηθεί μέτρια μόνο κατά 1,1 δισεκατομμύρια ευρώ συνολικά για τις τέσσερις τράπεζες από το τέλος του 2019.

Έτσι αν και η επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού φαίνεται περιορισμένη μέχρι σήμερα, η κατάσταση στα επόμενα τρίμηνα θα μπορούσε να γίνει πιο δύσκολη, προειδοποιεί ο οίκος. Όπως και με άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες, οι ελληνικές τράπεζες έχουν επεκτείνει το μορατόριουμ πληρωμών σε ορισμένους δανειολήπτες που έχουν πληγεί από την πανδημία, με το απόθεμα αυτών των δανείων να κινείται στα 18 δις. ευρώ περίπου.  Στα… θετικά είναι πάντως ότι το ποσοστό εφαρμογής για την αναστολή πληρωμών φαίνεται να μειώνεται από τα τέλη Μαΐου, ωστόσο, το ακόμη δύσκολο μακροοικονομικό περιβάλλον θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόσθετα αιτήματα αναστολής κατά τους επόμενους μήνες.

Αν και έχουν εφαρμοστεί μέτρα στήριξης από την κυβέρνησης όπως το πρόγραμμα Γέφυρα, ωστόσο αυτή τη στιγμή είναι πολύ αβέβαιο να προσδιοριστεί ποιο ποσοστό των δανείων που σήμερα βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής πληρωμών θα είναι σε θέση να συνεχίσει να εξυπηρετείται μόλις λήξει η περίοδος του μορατόριουμ, καταλήγει ο οίκος, τονίζοντας πως μεγαλύτερη ορατότητα αναμένεται να υπάρξεις στο α’ εξάμηνο του 2021.

Κούρταλη Ελευθερία