Ο άγνωστος «Χ» που ονομάζεται νέα κόκκινα δάνεια, ήταν ο παράγοντας που πίεσε τις μετοχές των ελληνικών τραπεζών – και του Χρηματιστηρίου γενικότερα – στο μεγαλύτερο μέρος του 2020, καθώς δεν υπήρχε καμία ορατότητα για την τύχη των δανείων που μπήκαν σε καθεστώς αναστολής δόσεων. Τη στιγμή που ο τραπεζικός κλάδος είχε μπει στον δρόμο της ομαλότητας προχωρώντας με την εξυγίανση των ισολογισμών, τη μείωση του ρίσκου και τις τιτλοποιήσεις, η πανδημία έφερε τα πάνω-κάτω, καθυστερώντας τα βήματά τους και δημιουργώντας φόβους στους επενδυτές οι οποίοι και επέλεξαν να ρευστοποιήσουν μετά και το ισχυρό ράλι που είχαν βιώσει οι τέσσερις συστημικές τράπεζες το 2019. 

Το 2021 ξεκίνησε με δυσκολίες και πολλές προκλήσεις, καθώς παρά την έναρξη του εμβολιασμού, οι μεταλλάξεις του ιού δημιουργούν νέα δεδομένα παρατείνοντας τα lockdowns. To αίνιγμα των νέων NPEs που θα δημιουργηθούν όταν λήξουν τα μέτρα στήριξης, ταλανίζει συνεπώς τους επενδυτές, τη στιγμή που μάλιστα η λήξη αυτή πλησιάζει.

Οι  ελληνικές τράπεζες έχουν εδώ και καιρό υπολογίσει πως το 15%-20% των δανείων που είναι σε μορατόρια, θα «σκάσουν» εντός του 2021, μετά και την λήξη του μέτρου εντός του α’ τριμήνου, ενώ η Τράπεζα της Ελλάδος έχει επίσης εδώ και καιρό επισημάνει πως βλέπει «φρέσκα» κόκκινα δάνεια ύψους 8-10 δισ. ευρώ.

Με βάση τα τελευταία στοιχεία, τα δάνεια που έχουν μπει σε καθεστώς αναστολής δόσεων φτάνουν τα σε 21 δισ. ευρώ, το 12% δηλαδή του συνόλου των δανείων. Το 34% των δανείων που βρίσκονται σε μορατόρια ανήκει στην κατηγορία με σημαντική αύξηση πιστωτικού κινδύνου (Stage 2).

Από την πλευρά τους, οι διεθνείς αναλυτές και οίκοι, κάνοντας τους δικούς τους υπολογισμούς, στέλνουν ένα καθησυχαστικό μήνυμα στην αγορά, χαρακτηρίζοντας μεγάλη αλλά διαχειρίσιμη την πρόκληση των νέων εισροών μη εξυπηρετούμενων δανείων που θα προκύψουν φέτος μετά τη λήξη του μέτρου της αναστολής δόσεων. Και ο λόγος είναι πως υπάρχουν άλλα μέτρα στήριξης ενώ οι τράπεζες θα προχωρήσουν και σε ιδιωτικές αναδιαρθρώσεις.

Προσπαθώντας να υπολογίσει πόσα εξυπηρετούμενα δάνεια θα «κοκκινίσουν» φέτος, η Bank of America Securities αναλύει τα στοιχεία που έχουν δώσει οι τέσσερις συστημικές τράπεζες και καταλήγει σε τρία βασικά συμπεράσματα: 1) οι ελληνικές τράπεζες εργάζονται με την υπόθεση ότι το 15-20% των δανείων που είναι σε μορατόρια θα «κοκκινίσουν», αλλά με πολυετή ορίζοντα πρόβλεψης. Σε ορίζοντα ενός έτους οι τράπεζες τοποθετούν την αθέτηση στο 10,6%, 2) τα δάνεια σε μορατόρια έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα αθέτησης, διότι φέρουν υψηλότερο συνδυασμό δανείων Σταδίου 2 και 3) η συνολική πιθανότητα αθέτησης για τα εξυπηρετούμενα δάνεια είναι 6,6% σε ετήσια βάση (κοντά στα επίπεδα του 2019)

Ένα άλλο συμπέρασμα που αντλεί η BofA είναι ότι συνολικά οι τέσσερις ελληνικές τράπεζες (σιωπηρά) εκτιμούν πως θα «σκάσουν» δάνεια ύψους 7 δισ. ευρώ (τόσο εγχώρια όσο και δάνεια εκτός Ελλάδας). Ωστόσο, το «μήνυμα» που έχουν δώσει στην αγορά είναι πως το άθροισμα των νέων ακαθάριστων εισροών NPE θα κινηθεί περίπου στα 5 δισ. ευρώ. Ο οίκος πιστεύει ότι αυτή η διαφορά οφείλεται πιθανότατα στο ότι οι τράπεζες αναφέρουν εκτιμήσεις που αφορούν την λήξη στα μορατόρια και αφορούν τα δάνεια εντός Ελλάδας.

Ο οίκος τονίζει πως τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης καθώς και η ευελιξία που έχει δοθεί από τις εποπτικές αρχές έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο στο σχηματισμό NPEs, ενώ η αγορά NPEs έχει αναπτυχθεί στην Ελλάδα, εκτιμά πάντως πως η ΕΚΤ θα ακολουθήσει μια πιο άκαμπτη προσέγγιση σε ότι αφορά την κατηγοριοποίηση των δανείων αυτών.

Με βάση τα παραπάνω υπολογίζει πως οι συνολικές ακαθάριστες εισροές NPEs το 2021 θα διαμορφωθούν στα 10,3 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των εξυπηρετούμενων δανείων εκτός μορατόριουμ και εκτός Ελλάδος). Όπως πάντως προσθέτει, η πανδημία αν και δημιουργεί νέα NPEs, το τέλος στα μορατόρια σημαίνει πως πολλά «παγωμένα» δάνεια που είναι σε ρύθμιση θα γίνουν εξυπηρετούμενα. Έτσι, λαμβάνοντας υπόψη και τις εκροές, τα καθαρά νέα NPEs φέτος αναμένεται να διαμορφωθούν στα 5,5 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με το βασικό σενάριο της BofA, έως το 2023 ο δείκτης NPE στην Ελλάδα μπορεί να υποχωρήσει στο 5-10% αν και ορισμένες τράπεζες ενδέχεται να αναγκαστούν να αντλήσουν κεφάλαια για να το επιτύχουν.

H S&P από την πλευρά της φιλοξένησε στην πλατφόρμα της Market Intelligence, απόψεις αναλυτών για τον αντίκτυπο που θα έχει το τέλος των μορατόριουμ, και όπως καταλήγει αν και η πρόκληση είναι τεράστια, παραμένει διαχειρίσιμη. «Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια διαχειρίσιμη αλλά περίπλοκη κατάσταση», επισήμανε ο Πολ Χολινγκγουόρθ, αναλυτής της SmartKarma, μιας ανεξάρτητης ερευνητικής πλατφόρμα επενδύσεων, τονίζοντας πως το πρόγραμμα «Γέφυρα» θα προσφέρει σημαντική στήριξη στις τράπεζες μόλις λήξουν τα μορατόρια. Στην ανάλυση αναφέρεται πως ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας βρίσκεται στη διαδικασία σχεδιασμού παρόμοιας επιδότησης για την υποστήριξη εταιρειών και έχει ήδη ξεκινήσει συζητήσεις για αυτό με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα.

Πάντως είναι ακόμη νωρίς, κατά την S&P, για να γνωρίζουμε το ακριβές επίπεδο των νέων NPEs. Πολλά εξαρτώνται και από την πρόοδο του εμβολιασμού και την ταχύτητα της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, όπως τονίζει ο Γκόκσενιν Καράγκοουζ, πιστωτικός αναλυτής της S&P Global Ratings. Ο Τζόνας Φλοριάνι, επικεφαλής επενδυτικής τραπεζικής της Axia Ventures, τόνισε πως χρειαστούν ακόμα κάποιοι μήνες για να υπάρξει καλύτερη ορατότητα και τα αποτελέσματα δ’ τριμήνου 2020 ενδέχεται να δώσουν μια σαφέστερη εικόνα.

Η Euroxx σε πρόσφατο σημείωμά της τόνισε πως αναμένει οι νέες ακαθάριστες εισροές NPE το 2021 να διαμορφωθούν στο διαχειρίσιμο επίπεδο των 5,5 δισ. ευρώ, υποστηριζόμενες από κυβερνητικά μέτρα. Όπως σημείωσε, οι ανησυχίες για τα NPEs είναι αυτές που έχουν πιέσει έντονα τις αποτιμήσεις των μετοχών των τραπεζών, ωστόσο θεωρεί ότι η αγορά αγνοεί την ανάκαμψη της κερδοφορίας του κλάδου μετά το 2022 και τις ευκαιρίες που προκύπτουν για την αντιμετώπιση των κινδύνων “κληρονομίας”, όπως οι ευαισθησίες σχετικά με την αναβαλλόμενη φορολογία ή / και τη δημιουργία μιας bad Bank και την επιτάχυνση του Ηρακλή 2.

Από την πλευρά του οίκος Fitch υπογράμμισε ότι ο ελληνικός τραπεζικός κλάδος αν και θα δει νέες εισροές κόκκινων δανείων λόγω της λήξης του μέτρου αναστολής δόσεων, εάν μεταξύ άλλων προχωρήσουν οι τιτλοποιήσεις, θα δει επίσης και τον δείκτη NPEs φέτος να σημειώνει νέα μείωση. Όπως τόνισε, η κληρονομία των NPEs παραμένει ωστόσο σημαντική πρόκληση, με τον δείκτη – αν και έχει μειωθεί το τελευταίο έτος – να κινείται στο 36%, ενώ το 12% του συνόλου των δανείων είναι σε καθεστώς αναστολής δόσεων.

Ο οίκος εκτιμά πως η λήξη στα μορατόρια θα οδηγήσει σε νέες εισροές NPEs, ωστόσο επισήμανε πως οι τιτλοποιήσεις στις οποίες προχωρούν οι ελληνικές τράπεζες αντισταθμίζουν με το παραπάνω τις εισροές NPLs. Επιπλέον, αναμένεται να συνάψουν δικές τους συμφωνίες αναδιάρθρωσης με δανειολήπτες που δεν εμπίπτουν στο πεδίο των κρατικών επιδοτήσεων. Έτσι, κατά την Fitch, το πιστωτικό προφίλ του τραπεζικού κλάδου θα βελτιωθεί.

Εάν οι ελληνικές τράπεζες προχωρήσουν φέτος με τις προγραμματισμένες τιτλοποιήσεις οι οποίες υπολογίζονται στα 25 δισ. ευρώ, και κάνουν χρήση του σχεδίου «Ηρακλής», ο δείκτης επισφαλών δανείων θα βελτιωθεί και θα υποχωρήσει στο 30% φέτος. Όπως εξήγησε ο οίκος, ο δείκτης NPEs, θα υποχωρήσει στο 24%, όμως αναμένεται μία επιβάρυνση της τάξης του 5-6% από τα νέα NPEs που θα δημιουργηθούν με τη λήξη στα μορατόρια. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, την εφαρμογή περαιτέρω  σχεδίων από την ελληνική κυβέρνηση για τη μείωση των κόκκινων δανείων, όπως η λύση της bad bank που προτείνει η Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς και η εφαρμογή του νέου πτωχευτικού πλαισίου, μπορούν να οδηγήσουν σε βελτίωση της αξιολόγησης των ελληνικών τραπεζών.

Facebook Comments