Ψηφίστηκε το νέο πλαίσιο προστασίας των ζώων συντροφιάς

Μετά από θυελλώδεις συνεδριάσεις και έντονες διαφωνίες το Νέο Πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – πρόγραμμα Άργος υπερψηφίστηκε επί της αρχής από την κυβερνητική πλειοψηφία. Ωστόσο, αρκετά από τα άρθρα υπερψηφίστηκαν και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. 

Στο νομοσχέδιο τοποθετήθηκαν πολλοί βουλευτές τόσο του κυβερνώντος κόμματος όσο και της αντιπολίτευσης. Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσαν οι απόψεις της εισηγήτριας του Μέρα25, καθώς η κ. Αδαμοπούλου τάχθηκε κατά της οριζόντιας στείρωσης στα αδέσποτα ζώα γιατί φοβάται μήπως αρχίσουν να στειρώνονται και οι ανεπιθύμητοι άνθρωποι.

Τόσο η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώτα Πούλου, όσο και η εισηγήτρια του ΚΙΝΑΛ, Ευαγγελία Λιακούλη, όπως και η βουλευτής του ΚΙΝΑΛ, Νάντια Γιαννακοπούλου, και φυσικά η κ. Αδαμοπούλου κινήθηκαν στο παρόμοιο μήκος κύματος καταγγέλλοντας την μεταφορά αρμοδιότητας από το υπουργείο Αγροτικής στο υπουργείο Εσωτερικών και κάνοντας λόγο για κατακερματισμό των κτηνιατρικών υπηρεσιών. Επίσης, έκαναν λόγο για παράνομη διακίνηση ζώων στο εξωτερικό και τράφικινγκ. 

Αίσθηση προκάλεσε η τοποθέτηση του πρώην υφυπουργού Εσωτερικών, Θοδωρή Λιβάνιου, ο οποίος προχώρησε σε μία ομιλία εφ όλης της ύλης σχετικά με το νομοσχέδιο και αποσπώντας τα θετικότερα σχόλια από την φιλοζωική κοινότητα. Ο κ. Λιβάνιος εξήγησε πώς έφτασε στη σύνταξη του νομοσχεδίου και διέψευσε αρκετές τοποθετήσεις των τελευταίων ημερών. 

Ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Στέλιος Πέτσας, πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου προχώρησε εκ νέου σε παρουσίασή του και απάντησε σε διάφορους ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης. 

Οι 22 νομοτεχνικές που κατατέθηκαν το πρωί 

22 νομοτεχνικές βελτιώσεις κατέθεσε στη Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών «Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Πρόγραμμα «ΆΡΓΟΣ». 

Οι νομοτεχνικές βελτιώσεις που κατατέθηκαν το πρωί προβλέπουν ότι τα φιλοζωικά σωματεία δεν υποχρεούνται να έχουν καταφύγια, όπως ζητούσαν στην πλειοψηφία τους αν και με το νέο νομοσχέδιο είναι πολύ απλούστερη η δημιουργία νόμιμου καταφυγίου. 

Στο μητρώο παραβατών εγγράφονται όσοι έχουν κακοποιήσει οποιοδήποτε είδος ζώου, όχι μόνο ζώο συντροφιάς. 

Οι δήμοι θα έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε δωρεάν σήμανση και στείρωση όχι μόνο των δεσποζόμενων ζώων των ευπαθών ομάδων αλλά και των σκύλων φύλαξης ποιμνίων, δηλαδή των τσοπανόσκυλων. Επίσης, οι κηδεμόνες του σε περίπτωση που δεν προχωρήσουν σε στείρωση υποχρεούνται κανονικά να δώσουν δείγμα DNA χωρίς ωστόσο να πληρώσουν το παράβολο των 150 ευρώ. 

Εξαιρετικά σημαντικό είναι ότι επανέρχεται η δυνατότητα παράστασης κάθε φιλοζωικού σωματείου ή φιλοζωικής οργάνωσης μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που δραστηριοποιείται σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο και είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο Φιλοζωικών Σωματείων και Οργανώσεων του ΕΜΖΣ, ανεξάρτητα αν έχει υποστεί περιουσιακή ζημία, προς υποστήριξη της κατηγορίας και μόνο.

Όπως επίσης, αλλάζει η σύνθεση της πενταμελούς επιτροπής και πλέον οι εκπρόσωποι των φιλοζωικών σωματείων θα είναι δύο ενώ του δήμου μόλις ένας. 

Ειδική προσθήκη γίνεται στο άρθρο 23 (Απαγόρευση συμμετοχής ζώων σε κάθε είδους θεάματα και άλλες συναφείς δραστηριότητες): «Απαγορεύεται αυστηρά η κακοποίηση και η σφαγή ζώων στο πλαίσιο αυτό. Στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδάφιου εφαρμόζεται το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 34. Εκδήλωση με συμμετοχή ζώου ή ζώων αδειοδοτείται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του δήμου όπου θα τελεστεί η εκδήλωση. Ο επιβλέπων κτηνίατρος συντάσσει έκθεση προ της εκδήλωσης, η οποία κατατίθεται στο δημοτικό συμβούλιο πριν την έγκριση της εκδήλωσης και η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του δημοτικού συμβουλίου. Ο επιβλέπων κτηνίατρος συντάσσει νέα έκθεση μετά το πέρας της εκδήλωσης στην οποία επιβεβαιώνει ότι δεν παραβιάστηκε η ευζωία του ζώου ή των ζώων που συμμετείχαν στην εκδήλωση». Σημειωτέον ότι απαγορεύεται να μπαίνει οποιοδήποτε είδους ζώου σε λοταρία, είτε είναι συντροφιάς είτε όχι. 

Οι δήμοι υποχρεούνται να εφαρμόσουν το νομοσχέδιο εντός έξι μηνών. Σημειωτέον ότι υπάρχει για πρώτη φορά έλεγχος στους δήμους με την Ειδική Επιτροπή Παρακολούθησης του υπουργείου Εσωτερικών με τη δυνατότητα να επιβάλει ποινή παρακράτησης αυτοτελών πόρων μέχρι και δύο μήνες. 

Επιπλέον, οι εκθέσεις με τα ζώα συντροφιάς υποχρεούνται να έχουν κατά τη διεξαγωγή τους κτηνίατρο.

Οι νομοτεχνικές βελτιώσεις που κατατέθηκαν αναλυτικά είναι: 

• Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 2 η φράση «και αναφέρεται» αντικαθίσταται από τη φράση «ή αναφέρεται».
• Στο τέλος του δεύτερου εδαφίου της περ. 7 του άρθρου 2 μετά τη φράση «που εγγράφονται στο σχετικό υπομητρώο της παρ. 23» διαγράφεται η φράση «και διαθέτουν αδειοδοτημένα καταφύγια ή καταφύγια που πληρούν τις προδιαγραφές των άρθρων 28 και 29».
• Στο τέλος του πρώτου εδαφίου της περ. 24 του άρθρου 2 διαγράφεται η λέξη «συντροφιάς».
• Στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 4 μετά τις λέξεις «ή του φιλοζωικού σωματείου ή φιλοζωικής οργάνωσης μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα» διαγράφεται η φράση «που διαθέτει αδειοδοτημένο καταφύγιο ή καταφύγιο που πληροί τις προδιαγραφές των άρθρων 28 και 29».
• Στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 13 του άρθρου 4 μετά τις λέξεις «σε ευαίσθητες και ευπαθείς κοινωνικές ομάδες» προστίθενται οι λέξεις «καθώς και οι ιδιοκτήτες σκύλων που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τη φύλαξη ποιμνίων (ποιμενικών)».
• Στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 16 του άρθρου 4 οι λέξεις «τριών (3) ετών» αντικαθίστανται από τις λέξεις «πέντε (5) ετών» και οι λέξεις «3 + χρόνια χωρίς σημεία ζωής» από τις λέξεις «5 + χρόνια χωρίς σημεία ζωής».
• Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 7 μετά την παρένθεση «(δημοτικό ή διαδημοτικό ή φιλοζωικού σωματείου ή οργάνωσης μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή ιδιώτη φιλόζωου)» και πριν το σημείο στίξης «,» προστίθεται η φράση «ή που διαμένει σε ανάδοχο».
• Στην περ. (β) της παρ. 10 του άρθρου 8 οι λέξεις «δεκαέξι (16) εβδομάδων» αντικαθίστανται από τις λέξεις «δώδεκα (12) εβδομάδων».
• Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 6 του άρθρου 10 μετά τις λέξεις «και φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα» διαγράφεται η φράση «που διαθέτουν αδειοδοτημένα καταφύγια ή καταφύγια που πληρούν τις προδιαγραφές των άρθρων 28 και 29».
• Στην περ. (α) της παρ. 8 του άρθρου 10 οι λέξεις «Ένα (1) μέλος» αντικαθίστανται από τις λέξεις «Δύο (2) μέλη, η φράση «που ορίζεται» αντικαθίσταται με τη φράση «που ορίζονται» και στην περ. (δ) της παρ. 8 του άρθρου 10 οι λέξεις «Δύο (2) εκπρόσωποι» αντικαθίστανται από τις λέξεις «Ένας (1) εκπρόσωπος», η φράση «που ορίζεται» αντικαθίσταται από τη φράση «που ορίζονται» και η φράση «με τους αναπληρωτές τους» αντικαθίσταται από τη φράση «με τον αναπληρωτή του».
• Στο άρθρο 10 προστίθεται παρ. 14 ως εξής: «Οι δήμοι οφείλουν να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις του παρόντος άρθρου εντός έξι (6) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος.».
• Στην παρ. 2 του άρθρου 14 προστίθεται τρίτο εδάφιο ως εξής: «Οι ιδιοκτήτες σκύλων που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για φύλαξη ποιμνίων (ποιμενικών) απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του παραβόλου της παρούσας».
• Στο τρίτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 22 μετά τις λέξεις «Η παρουσία κτηνιάτρου» διαγράφονται οι λέξεις «ή επαγγελματία εκπαιδευτή σκύλων».
• Στο τέλος της παρ. 2 του άρθρου 23 προστίθενται πέντε εδάφια ως εξής: «Απαγορεύεται αυστηρά η κακοποίηση και η σφαγή ζώων στο πλαίσιο αυτό. Στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδάφιου εφαρμόζεται το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 34. Εκδήλωση με συμμετοχή ζώου ή ζώων αδειοδοτείται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του δήμου όπου θα τελεστεί η εκδήλωση. Ο επιβλέπων κτηνίατρος συντάσσει έκθεση προ της εκδήλωσης, η οποία κατατίθεται στο δημοτικό συμβούλιο πριν την έγκριση της εκδήλωσης και η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της απόφασης του δημοτικού συμβουλίου. Ο επιβλέπων κτηνίατρος συντάσσει νέα έκθεση μετά το πέρας της εκδήλωσης στην οποία επιβεβαιώνει ότι δεν παραβιάστηκε η ευζωία του ζώου ή των ζώων που συμμετείχαν στην εκδήλωση».
• Στην παρ. 5 του άρθρου 23 διαγράφεται η λέξη «τρωκτικών» και το σημείο στίξης (κόμμα) πριν από αυτή.
• Στην παρ. 2 του άρθρου 24 μετά τη λέξη «απαγορεύονται» προστίθενται οι λέξεις «η κατοχή» και το σημείο στίξης «,».
• Στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 28 μετά τις λέξεις «τα καταφύγια» προστίθεται η λέξη «αυτά», μετά τη φράση «να απέχουν» διαγράφονται οι λέξεις «από διακόσια (200) μέτρα» και μετά τις λέξεις «από το άκρο του οικισμού» διαγράφεται η φράση «ή να απέχουν πεντακόσια (500) μέτρα από κατοικίες, σχολεία και νοσοκομεία».
• Στην παρ. 6 του άρθρου 34 η λέξη «αυθημερόν» αντικαθίσταται από τις λέξεις «εντός δέκα (10) ημερών»
• Στο άρθρο 34 προστίθεται παρ. 7 ως εξής: «Στις περιπτώσεις εγκλημάτων του παρόντος νόμου, μπορεί να παρίσταται αυτοτελώς και κάθε φιλοζωικό σωματείο ή φιλοζωική οργάνωση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που δραστηριοποιείται σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο και είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο Φιλοζωικών Σωματείων και Οργανώσεων του ΕΜΖΣ, ανεξάρτητα αν έχει υποστεί περιουσιακή ζημία, προς υποστήριξη της κατηγορίας και μόνο. Η σχετική δήλωση μπορεί να γίνει τόσο κατά την προδικασία όσο και στο ακροατήριο, σύμφωνα με το άρθρο 84 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ν. 4620/2019, Α’ 96)».
• Στην παρ. 6 του άρθρου 45 μετά τις λέξεις «Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών» προστίθενται οι λέξεις «που εκδίδεται εντός τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος».
• Στο τέλος της παρ. 9 του άρθρου 45, μετά τις λέξεις «του άρθρου 14» προστίθενται οι λέξεις «και να διευρύνονται οι κατηγορίες ιδιοκτητών ζώων συντροφιάς που υποχρεούνται να αποστείλουν δείγμα γενετικού υλικού του ζώου τους στο ΕΦΑΓΥΖΣ».
• Στην παρ. 6 του άρθρου 46 προστίθεται τρίτο εδάφιο ως εξής: «Καταφύγια που έχουν αδειοδοτηθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος εξακολουθούν να λειτουργούν σύμφωνα με τους όρους των αδειών που τους έχουν χορηγηθεί».

Οι 12 άξονες του νομοσχεδίου:

• Οι “Πέντε Ελευθερίες των Ζώων”: Περιλαμβάνονται πλέον ρητά στον νόμο οι 5 διεθνώς αναγνωρισμένες ελευθερίες των ζώων.
• Η Ελλάδα αποκτά Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς: Δεσποζόμενα και αδέσποτα, ζώα προς υιοθεσία, φιλοζωικά σωματεία και οργανώσεις, κτηνίατροι, εκτροφείς, καταφύγια και η Δημόσια Διοίκηση, για πρώτη φορά, σε μια ενιαία επίσημη πλατφόρμα συνεργασίας.
• Ηλεκτρονικό βιβλιάριο: Τα ζώα συντροφιάς αποκτούν ψηφιακό φάκελο υγείας μέσω του Εθνικού Μητρώου Ζώων Συντροφιάς.
• Υπεύθυνη ιδιοκτησία: Περιγράφονται αναλυτικά οι υποχρεώσεις των ιδιοκτητών ζώων συντροφιάς.
• Κατοχυρώνεται ο θεσμός του ερασιτέχνη εκτροφέα.
• Ιδρύεται εργαστήριο φύλαξης και ανάλυσης DNA ζώων συντροφιάς που θα τηρείται στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ότι ακόμα και εάν εγκαταλειφθεί ένα μη σημασμένο ζώο συντροφιάς, θα είναι εύκολο να βρεθεί ο γεννήτοράς του και κατ’ επέκταση ο ιδιοκτήτης του, ο οποίος θα έχει όλες τις προβλεπόμενες διοικητικές και ποινικές κυρώσεις. Παράλληλα, σε επόμενο χρόνο, θα μπορεί να δώσει στους επιστήμονες όλο το αναγκαίο υλικό, ώστε να πραγματοποιούν έρευνες τόσο σε σχέση με τις ασθένειες των ζώων, όσο και σε σχέση με τη μελέτη κληρονομικών ασθενειών.
• Διευρύνεται ο κατάλογος των πράξεων που περιλαμβάνονται ρητά στη διάταξη περί κακοποίησης, εισάγονται πρόστιμα για τις νέες παραβάσεις και αυστηροποιούνται τα υπάρχοντα πρόστιμα για σημαντικές παραβάσεις.
• Πρόγραμμα «Άργος» – πόροι & υποχρεώσεις δήμων: Ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης αδέσποτων από κάθε δήμο. Παράλληλα, εξασφαλίζουμε τους αναγκαίους πόρους και τις διαδικασίες για την επιτυχή υλοποίηση του προγράμματος.
• Στήριξη και κίνητρα στους πολίτες – ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς: Θέσπιση κινήτρων από τους δήμους, ώστε οι πολίτες – ιδιοκτήτες ζώων να φροντίζουν καλύτερα τα κατοικίδιά τους.
• Πλαίσιο Εποπτείας: Θεσπίζεται ένα συνεκτικό και αντιπροσωπευτικό πλαίσιο εποπτείας, με τη συμμετοχή επιστημόνων, εκπροσώπων της ΚΕΔΕ, του Συνηγόρου του Πολίτη και των φιλοζωικών οργανώσεων.
• Βελτίωση της Εκπαίδευσης & Ενημέρωσης για την προστασία των ζώων συντροφιάς: Εκπαιδευτικά προγράμματα και ενημερωτικές δράσεις σε τοπικές και εκπαιδευτικές κοινότητες.
• Ψηφιακή Εφαρμογή και Ιστοσελίδα Καταγγελιών: Ανάπτυξη ψηφιακής εφαρμογής και ιστοσελίδας καταγγελιών για περιστατικά κακοποίησης ζώων και κάθε παράβαση του νομικού πλαισίου για την προστασία των ζώων συντροφιάς.

Στόχος του νομοσχεδίου

Όπως αναφέρει το αρμόδιο πλέον υπουργείο, “βασικός στόχος του νέου πλαισίου είναι, όχι μόνο η διασφάλιση της ευζωίας όλων των ζώων, αλλά και ο περιορισμός του πληθυσμού των αδέσποτων ζώων, μέσω ενός νέου αποτελεσματικού συστήματος υιοθεσίας και μέσω ενός νέου πλαισίου αναπαραγωγής με κανόνες”. Όπως τονίζει το υπουργείο Εσωτερικών, το νομοσχέδιο αποβλέπει στη θεσμοθετημένη συνεργασία μεταξύ κράτους, τοπικής αυτοδιοίκησης, επιστημόνων, φιλοζωικών οργανώσεων και πολιτών για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ζώων συντροφιάς και την προστασία των αδέσποτων ζώων. Έτσι, δεσποζόμενα και αδέσποτα, ζώα προς υιοθεσία, φιλοζωικά σωματεία και οργανώσεις, κτηνίατροι, εκτροφείς, καταφύγια και η Δημόσια Διοίκηση, για πρώτη φορά, εντάσσονται σε μια ενιαία επίσημη πλατφόρμα συνεργασίας.

Στείρωση ή DNA

Το νομοσχέδιο είχε τεθεί σε διαβούλευση στις αρχές Μαΐου και είχε συγκεντρώσει δεκάδες χιλιάδες σχόλια. Το άρθρο που συγκέντρωσε τα περισσότερα ήταν αυτό σχετικά με τη στείρωση ως υποχρέωση του δεσποζόμενου ζώου με τις φιλοζωικές οργανώσεις να μάχονται για την θεσμοθέτησή της στη συντριπτική τους πλειοψηφία και ερασιτέχνες εκτροφείς κυρίως να διαφωνούν.  Έτσι, διατηρήθηκε τόσο το πλαίσιο για τις γέννες όπως είχε παρουσιαστεί στο υπουργικό συμβούλιο αλλά παράλληλα δόθηκε η δυνατότητα αποστολής δείγματος γενετικού υλικού στο εργαστήριο φύλαξης και ανάλυσης DNA ζώων συντροφιάς που θα τηρείται στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών για όσους δεν επιθυμούν να στειρώσουν τον σκύλο ή τη γάτα τους. Πιο συγκεκριμένα, πλέον ένας κηδεμόνας οφείλει είτε να στειρώσει το ζώο του -θα δοθούν voucher και κίνητρα για τη στείρωση- είτε να αποστείλει δείγμα DNA το οποίο στοιχίζει 150 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση μπορεί να ζευγαρώσει το σκύλο του μόνο μία φόρα και αυτό, αφού πρώτα πάρει άδεια από την αρμόδια Επιτροπή, την οποία οφείλει επίσης να ενημερώσει για την πορεία της γέννας ιδίως ως προς την περίθαλψη και εν γένει φροντίδα των νεογέννητων.

Γέννες με άδειες και όρια για όλους

Όσον αφορά τους ερασιτέχνες εκτροφείς μπορούν να αναπαράγουν έως δύο θηλυκούς σκύλους ή θηλυκές γάτες μία φορά ανά έτος και αφού πρώτα έχουν πάρει προηγούμενη άδεια από τον Κυνολογικό Όμιλο Ελλάδας ή τον Σύλλογο Ερασιτεχνών Εκτροφέων Σκύλων Ελλάδας Ελλάδας (αν πρόκειται για σκύλο) ή από τον Ελληνικό Όμιλο Γάτας ή τον Σύλλογο Εκτροφέων Γάτος Ελλάδος (αν πρόκειται για γάτα). Προϋπόθεση για τη χορήγηση της άδειας είναι ο έλεγχος, κατά περίπτωση, από τον Κυνολογικό Όμιλο Ελλάδας ή τον Σύλλογο Ερασιτεχνών Εκτροφέων Σκύλων Ελλάδας ή τον τον Ελληνικό Όμιλο Γάτας ή τον Σύλλογο Εκτροφέων Γάτας Ελλάδος σχετικά με την πορεία της προηγούμενης γέννας που αιτήθηκε ο ερασιτέχνης εκτροφέας ιδίως ως προς την περίθαλψη και εν γένει φροντίδα των νεογέννητων. 

Πότε αφαιρείται η άδεια κυνηγού 

Καθόλη τη διάρκεια της διαβούλευσης πλήθος φιλοζωικών σωματείων και μεμονωμένων ενεργών εθελοντών δημοσίευαν στα κοινωνικά δίκτυα επισημαίνοντας τις σελίδες του Κυριάκου Μητσοτάκη, του Θοδωρή Λιβάνιου και του Στέλιου Πέτσα εικόνες από εγκαταλελειμμένα και κακοποιημένα σκυλιά, κυρίως κυνηγόσκυλα. Το νομοσχέδιο επισημαίνει ότι αφαιρείται για δύο έτη η άδεια κυνηγιού από κυνηγό, του οποίου ο σκύλος που χρησιμοποιείται στο κυνήγι δεν έχει σημανθεί, καταχωρηθεί στο ΕΜΖΣ και στειρωθεί ή για τον οποίο δεν έχει αποσταλεί δείγμα γενετικού υλικού στο Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων Συντροφιάς του άρθρου 13. Ομοίως, η άδεια κυνηγιού αφαιρείται οριστικά αν ο κυνηγός έχει εγκαταλείψει ζώα που βρίσκονται στην ιδιοκτησία του ή άμεσους απογόνους αυτών. 

Αύξηση και εισαγωγή νέων προστίμων 

Συνολικά παρατηρείται αύξηση των προστίμων, εισαγωγή νέων προστίμων ενώ φυσικά παραμένει κακούργημα ο βασανισμός και η φόνευση ζώου ενώ καθίσταται κακούργημα και η εγκατάλειψη νεογέννητων σκυλιών και γατιών.

Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς

Σύμφωνα με το άρθρο 7, δημιουργείται Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς. Σύμφωνα με το άρθρο 8, απαγορεύεται η πώληση σκύλων και γατών από ηλεκτρονικά καταστήματα, εκτός αν αυτά ανήκουν σε νομίμως λειτουργούσες επιχειρήσεις εκτροφής, αναπαραγωγής και εμπορίας ζώων συντροφιάς, όπως και οι διαδικτυακές, έντυπες ή άλλες αγγελίες «για ζευγάρωμα» ζώων συντροφιάς αλλά και οι αγγελίες ή διαφημίσεις για πώληση σκύλων και γατών σε έντυπα, φυλλάδια, τοιχοκολλήσεις, ιστοσελίδες. 

Νομιμοποίηση καταφυγίων εθελοντών μετά από δεκαετίες

Εξαιρετικά σημαντικό για όσους διατηρούν καταφύγια είναι ότι επιτέλους μπορούν να νομιμοποιηθούν βάσει του νέου νομοσχεδίου (άρθρο 29). Μέχρι σήμερα παρέμεναν έκθετες όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις που στην πραγματικότητα με τους νόμους που είχαν θεσπίσει δεν μπορούσε καμία φιλοζωική να έχει νόμιμο καταφύγιο. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε όλη την χώρα μόλις τρεις φιλοζωικές έχουν νόμιμο καταφύγιο! Ενώ τα φιλοζωικά σωματεία είναι εκατοντάδες. Σχετικό ζήτημα είχε ανακύψει ακόμη και με το καταφύγιο της Ζωοφιλικής Ένωσης Ηλιούπολης.

Σχέδιο διαχείρισης φυσικών καταστροφών

Οι καταστροφικές πυρκαγιές του Αυγούστου απέδειξαν πόσο αναγκαίο είναι να υπάρχει μέριμνα για την εκκένωση καταφυγίων αλλά ξενοδοχείων ζώων. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, πλέον α καταφύγια, οι χώροι εκτροφής, καθώς και κάθε άλλο ενδιαίτημα ζώων οφείλουν να έχουν εκπονήσει σχέδιο διαχείρισης φυσικών καταστροφών και ιδίως πυρκαγιών και ασφαλούς απομάκρυνσης των φιλοξενούντων ζώων το οποίο επικαιροποιείται υποχρεωτικά κάθε έτος. 

8ωρη παρουσία και υποχρεωτικό επισκεπτήριο στα κυνοκομεία

Εισάγονται επιπλέον κανόνες λειτουργίας, τους οποίους πρέπει να τηρούν τόσο τα δημοτικά όσο και τα μη δημοτικά καταφύγια. Κάθε καταφύγιο διατηρεί, προφανώς, την υποχρέωσή του να έχει κατάλληλες εγκαταστάσεις και συμβεβλημένο κτηνίατρο, ενώ πρέπει να διαθέτει και το απαραίτητο προσωπικό για την καθαριότητα και φροντίδα των ζώων. Ορίζονται υποχρεωτικά τουλάχιστον 8 ώρες επισκέψεων στα καταφύγια, καθημερινές και Σαββατοκύριακα, ώστε να είναι προσβάσιμα από όλους, Οι επισκέπτες πρέπει να μπορούν να βλέπουν κάθε ζώο που είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του καταφυγίου, όπως επίσης και η υποχρέωση τήρησης ενημερωμένης ιστοσελίδας, με όλες τις πληροφορίες για τα ζώα που φιλοξενούνται σε αυτά. Παράλληλα, το μητρώο καταφυγίων εξασφαλίζει τη διαφάνεια  και τη λογοδοσία όλων (συμπεριλαμβανομένων των δήμων) όσοι λειτουργούν καταφύγια. Οι εικόνες ντροπής δημοτικών κυνοκομείων σε όλη την Ελλάδα έχουν κάνει το γύρο του κόσμου.

Τα καταφύγια οφείλουν να τηρούν απαρέγκλιτα τον αριθμό ζώων που μπορούν να φιλοξενήσουν. Σε περίπτωση που περισυλλέγουν ένα ζώο μπορούν να το κρατήσουν μέχρι 3 μήνες για να υιοθετηθεί και να λάβει την απαραίτητη περίθαλψη και φροντίδα. Διαφορετικά, το ζώο είτε πρέπει να επανενταχθεί είτε πρέπει να μείνει για πάντα στο καταφύγιο μέχρι να υιοθετηθεί, καταλαμβάνοντας έτσι μία θέση. Επιπλέον, όποιο ζώο φθάνει στο καταφύγιο πρέπει να καταχωρείται εντός 48ωρών στην ιστοσελίδα, ακόμη κι αν δεν έχει σημανθεί ηλεκτρονικά.

Ο ρόλος του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης

Ιδιαίτερα βάρος πλέον έχει και το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης το οποίο θα διαχειρίζεται το Εθνικό Μητρών Ζώων Συντροφιάς ενώ για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση περιστατικών κακοποίησης δύναται να αναπτυχθεί ψηφιακή εφαρμογή και ιστοσελίδα στη Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. 

Σύγχρονα μητρώα

Το νομοσχέδιο αξιοποιεί πλήρως τις νέες τεχνολογίες και φέρνει ένα νέο πληροφοριακό σύστημα: Το Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ) το οποίο περιλαμβάνει:

• Υπομητρώο Καταγραφής και Παρακολούθησης Ζώων Συντροφιάς.
• Υπομητρώο Φιλοζωικών Σωματείων και Οργανώσεων όπου καταγράφονται όλα τα αναγνωρισμένα και νομίμως λειτουργούντα φιλοζωικά σωματεία και οι φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με έδρα στην Ελλάδα ή με έδρα σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.
• Υπομητρώο Καταφυγίων Ζώων Συντροφιάς όπου καταγράφονται όλα τα καταφύγια ζώων συντροφιάς που διατηρούν οι δήμοι, οι διαδημοτικοί σύνδεσμοι δήμων και οι διαδημοτικές συνεργασίες, τα φιλοζωικά σωματεία και οι φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα του υπομητρώου της περ. (β), καθώς και ιδιώτες φιλόζωοι, εφόσον τα καταφύγια είναι αδειοδοτημένα ή πληρούν τις προδιαγραφές των άρθρων 28 και 29.
• Υπομητρώο Επαγγελματιών και Ερασιτεχνών Εκτροφέων όπου καταγράφονται οι επαγγελματίες και ερασιτέχνες εκτροφείς σκύλων και γατών.
• Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς όπου καταχωρούνται όλα τα αδέσποτα προς υιοθεσία ζώα με το όνομα, τη φωτογραφία, την περιγραφή, τα στοιχεία του υπεύθυνου προς υιοθεσία και λοιπά στοιχεία.
• Υπομητρώο Εθελοντικής Αιμοδοσίας Ζώων Συντροφιάς όπου καταγράφονται οι ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς που επιθυμούν εθελοντικά να συνεισφέρουν στις Τράπεζες Αίματος που λειτουργούν για τα ζώα, καθώς και τα ζώα συντροφιάς που διαθέτουν για εθελοντική αιμοδοσία.
• Αποθετήριο διαβατηρίων που διανέμονται από τον Πανελλήνιο Κτηνιατρικό Σύλλογο στους εξουσιοδοτημένους κτηνιάτρους με σκοπό τη διάθεσή τους στους ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς. 24.
• «Μητρώο παραβατών»: το ηλεκτρονικό μητρώο που τηρείται στην Εισαγγελία Αθηνών, το οποίο ενημερώνεται με μέριμνα των κατά τόπο Εισαγγελέων και στο οποίο καταγράφονται όσοι έχουν τελεσίδικη ποινική καταδίκη για παράβαση των διατάξεων που αφορούν στην εγκατάλειψη και την κακοποίηση ζώων συντροφιάς. Το μητρώο αυτό διαλειτουργεί με το ΕΜΖΣ και η εγγραφή του παραβάτη σε αυτό αποκλείει τη δυνατότητα καταχώρησής του στο ΕΜΖΣ ως ιδιοκτήτη ή αναδόχου ζώου ή υπεύθυνου ευζωίας ζώου για λογαριασμό νομικού προσώπου.

Οι υποχρεώσεις των δήμων

Οι δήμοι υποχρεούνται να διαθέτουν ολοκληρωμένο επιχειρησιακό πρόγραμμα διαχείρισης των αδέσποτων ζώων: την περισυλλογή, την παροχή κτηνιατρικής περίθαλψης, την ηλεκτρονική σήμανση και την καταγραφή στο ΕΜΖΣ, τη στείρωση, την εύρεση αναδόχου και την υιοθεσία τους. Δύναται, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, να συνεργάζεται, συνάπτοντας σχετική έγγραφη συμφωνία, με φιλοζωικά σωματεία και φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχουν έδρα στην Ελλάδα ή σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι καταχωρημένες στο Υπομητρώο Φιλοζωικών Σωματείων και Οργανώσεων του ΕΜΖΣ. Επίσης, τα φιλοζωικά σωματείο ή οι φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα δύνανται να επιχορηγηθούν από τους οικείους τους δήμους. 

Συνεχής αξιολόγηση για τους δήμους

Στο νομοσχέδιο κεντρικό ρόλο στη διαχείριση του προγράμματος των δεσποζόμενων και αδέσποτων ζώων έχουν οι δήμοι της χώρας, που μέχρι σήμερα αν και αρμόδιοι απεδείχθησαν στην πλειοψηφία τους ακατάλληλοι. Στόχος του ΥΠΕΣ είναι να ανατραπεί αυτό. Το νομοσχέδιο θα δημιουργήσει ένα νέο περιβάλλον συνεχούς αξιολόγησης του προγράμματος των ζώων συντροφιάς ενώ αναμένεται να δρομολογηθούν μέσω ΑΣΕΠ προσλήψεις νέων επιστημόνων στο Υπουργείο Εσωτερικών, οι οποίοι θα απασχοληθούν αποκλειστικά με τα θέματα των ζώων συντροφιάς.

Χρηματοδότηση για εξοπλισμό, στειρώσεις και τσιπ

Μέσω του νέου προγράμματος «Άργος» χρηματοδοτείται η παροχή του απαραίτητου εξοπλισμού (όπως οχήματα περισυλλογής αδέσποτων) και η κάλυψη του κόστους σήμανσης και στειρώσεων των αδέσποτων. Δηλαδή, εξασφαλίζει και τους απαραίτητους πόρους, διευκολύνει τη δημιουργία νέων σύγχρονων υποδομών και εξορθολογίζει τις διαδικασίες ώστε κανένας δήμος να μην έχει δικαιολογία για να εφαρμόσει μια ολοκληρωμένη πολιτική για τα ζώα συντροφιάς. Παράλληλα, για πρώτη φορά εισάγονται δείκτες απόδοσης, οι οποίοι είναι δημόσια αναρτημένοι ώστε να υπάρχει η απαραίτητη λογοδοσία για την αποτελεσματικότητα του προγράμματος αλλά και της διαχείρισης του δημόσιου χρήματος. 

Συγκεκριμένα, μέσω του προγράμματος «Άργος», προγραμματίζεται η χρηματοδότηση των δήμων με 40 εκατ. ευρώ για την κατασκευή καταφυγίων και την προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού, καθώς και πρόσθετη χρηματοδότηση 15 εκατ. ευρώ, ετησίως, από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους, για θέματα που σχετίζονται με την κτηνιατρική φροντίδα των ζώων συντροφιάς, τη σήμανση και τη στείρωση των αδέσποτων και συναφείς δράσεις. Μπαίνει τέλος στην αυθαιρεσία των δήμων καθώς οι δήμοι -για πρώτη φορά- καλούνται να καταρτίζουν πλήρες επιχειρησιακό σχέδιο, με μετρήσιμους ποσοτικούς στόχους, ως προς τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, ενώ το Υπουργείο Εσωτερικών μπορεί να επιβάλλει «πέναλτι» σε όσους δήμους δεν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους. Αρχικά στο υπουργικό συμβούλιο είχε αναφερθεί παρακράτηση αυτοτελών πόρων μέχρι και 6 μήνες αλλά σύμφωνα με το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή φτάνει μέχρι και τους 2 μήνες.

Ειδική Επιτροπή Παρακολούθησης για τους Δήμους

Οι δήμοι πλέον δεν είναι ανεξέλεγκτοι. Έτσι, ορίζεται Ειδική Επιτροπή Παρακολούθησης με πενταετή θητεία, με δυνατότητα ανανέωσης, και απαρτίζεται από τον Πρόεδρο που είναι πρόσωπο εγνωσμένου κύρους και 6 ακόμη τακτικά μέλη ως εξής: 1 εκπρόσωπο του Πανελληνίου Κτηνιατρικού Συλλόγου, 1 εκπρόσωπο φιλοζωικών σωματείων ή φιλοζωικών οργανώσεων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που είναι εγγεγραμμένα στο Υπομητρώο Φιλοζωικών Σωματείων και Οργανώσεων της παρ. 23 του άρθρου 2 και έχουν πολυετή δράση και αναγνωρισμένη προσφορά, 1 εκπρόσωπο του Συνηγόρου του Πολίτη, 2 εκπροσώπους της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (Κ.Ε.Δ.Ε.) και τον προϊστάμενο του Τμήματος Προστασίας Ζώων Συντροφιάς της Διεύθυνσης Οργάνωσης και Λειτουργίας Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών.

Αρμοδιότητες της Επιτροπής είναι:

• Η παρακολούθηση της εφαρμογής του παρόντος.
• Η επιστημονική υποστήριξη των αρμοδίων αρχών για την εφαρμογή και τον έλεγχο της εφαρμογής της νομοθεσίας για την προστασία των ζώων συντροφιάς, με την εκπόνηση μελετών και τη σύνταξη προτάσεων σε περιοδική βάση ή κατόπιν συγκεκριμένου αιτήματος.
• Η εκπόνηση μελετών, αναφορών και εκθέσεων, καθώς και τη σύνταξη προτάσεων προς τις αρμόδιες αρχές για την υιοθέτηση του κατάλληλου επιχειρησιακού σχεδιασμού, την εφαρμογή των απαραίτητων διαδικασιών, πρωτοκόλλων και των βέλτιστων διεθνών πρακτικών, και την εν γένει εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων επίλυσης προβλημάτων στον τομέα της προστασίας των ζώων συντροφιάς.
• Η παροχή γνώμης προς τις αρμόδιες αρχές για μεμονωμένα ζητήματα που άπτονται της προστασίας ζώων συντροφιάς.
• Η υποβολή προτάσεων προς το Υπουργείο Εσωτερικών και κάθε άλλο αρμόδιο υπουργείο για την αξιολόγηση και βελτίωση του παρόντος.

Ο νέος θεσμός του αναδόχου

Ενδιαφέρον είναι ένας νέος θεσμός που εισάγει το νέο νομοσχέδιο, αυτό του αναδόχοι. Πιο συγκεκριμένα, ένας πολίτης μπορεί να το κρατήσει είτε προσωρινά (ως ανάδοχος) είτε μόνιμα (ως ιδιοκτήτης μετά από υιοθεσία) ένα αδέσποτο ζώο, ενημερώνοντας, όμως, πρώτα, μέσω του δήμου του ή της φιλοζωικής ή του συμβεβλημένου με αυτούς κτηνιάτρου το ΕΜΖΣ.  Όπως, επίσης, μπορεί να οριστεί ανάδοχος ενός ζώου που βρίσκεται σε καταφύγιο και να το φροντίζει μέχρι την υιοθεσία του. Ο θεσμός του αναδόχου αποσκοπεί στην καλύτερη διαβίωση του ζώου συντροφιάς μέχρι την υιοθεσία του. Και οι ανάδοχοι δικαιούνται την παροχή ζωοτροφής και φαρμάκων από τους δήμους.

Απαγόρευση του δεσίματος για περισσότερες από 2 ώρες

Παρά τις έντονες αντιδράσεις αρκετών φιλοζωικών σωματείων μετά τις τελευταίες πυρκαγιές που πολλά σκυλιά απανθρακώθηκαν δεμένα, δεν απαγορεύθηκε το δέσιμο των σκύλων σε 24ωρη βάση αλλά όπως αναφέρεται ο ιδιοκτήτης οφείλει να φροντίζει να μη μένει μόνιμα δεμένος ο σκύλος του, και πάντως όχι πάνω από 2 ώρες την ημέρα, εντός της ιδιοκτησίας του, ακόμα και αν η αλυσίδα ή το σκοινί είναι μακρύ. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Εσωτερικών στο MarketNews.gr, επισημαίνεται ότι το δέσιμο είναι μόνο για εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν γίνονται εργασίες στο χώρο και η πόρτα είναι ανοιχτή. 

Απαγορεύεται το παστούρωμα

Τι γίνεται σε περίπτωση που κάποιος θέλει να αποχωριστεί το κατοικίδιό του

Σε περίπτωση που επιθυμεί να το αποχωριστεί, και εφόσον δεν έχει βρει νέο ιδιοκτήτη, υποχρεούται να γνωστοποιεί την πρόθεσή του αυτή στην αρμόδια υπηρεσία του δήμου του τόπου της μόνιμης κατοικίας του προκειμένου, με μέριμνα του δήμου, να αναρτηθεί προς υιοθεσία στην Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς για χρονικό διάστημα 2, εφόσον πρόκειται για σκύλο ή γάτα. Ακολούθως, και εφόσον δεν βρεθεί νέος ιδιοκτήτης, το παραδίδει αποκλειστικά στην αρμόδια υπηρεσία του δήμου αυτού με την υπογραφή σχετικής υπεύθυνης δήλωσης και καταβολή ποσού 300 ευρώ για την παράδοση, εφόσον είναι σκύλος ή εκατό 100 ευρώ, εφόσον είναι γάτα ή άλλο ζώο συντροφιάς. Ιδιοκτήτης που αποχωρίζεται το ζώο συντροφιάς του και το παραδίδει στον δήμο, στερείται της δυνατότητας απόκτησης άλλου ζώου συντροφιάς για χρονικό διάστημα 3 ετών. Ωστόσο, αίτημα των δήμων είναι η πληρωμή των εξόδων του ζώου μέχρι να υιοθετηθεί.

Υιοθεσίες εξωτερικού

Σχετικά με τις υιοθεσίες εξωτερικού αναφέρει: “Προς τον σκοπό της υπεύθυνης υιοθεσίας αδέσποτου ζώου στο εξωτερικό, οι δήμοι καθώς και φιλοζωικά σωματεία και φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχουν καταχωρηθεί στο ΕΜΖΣ μπορούν να συνεργάζονται με αντίστοιχα σωματεία και οργανώσεις με έδρα σε άλλα κράτη. Για την υιοθεσία αδέσποτου ζώου συντροφιάς από ενδιαφερόμενο νέο ιδιοκτήτη, φυσικό πρόσωπο ή φιλοζωικό σωματείο, που δεν είναι μόνιμος κάτοικος της Ελλάδας ή δεν έχει την έδρα του στην Ελλάδα, η υιοθεσία πραγματοποιείται στην Ελλάδα με τη σύναψη σύμβασης υιοθεσίας και την παράδοση του ζώου στον ενδιαφερόμενο νέο ιδιοκτήτη ή σε νόμιμο εκπρόσωπό του ή σε πληρεξούσιό του και η πληρεξουσιότητα αποδεικνύεται από έγγραφο με βέβαιη χρονολογία. Ο υπεύθυνος για 15 την υιοθεσία ενός ζώου στο εξωτερικό μεριμνά για την ενημέρωση του ΕΜΖΣ με την ένδειξη ότι υιοθετήθηκε και τη χώρα προορισμού. Για την υιοθεσία ζώου στο εξωτερικό, το οποίο φιλοξενείται σε καταφύγιο, η έκδοση πιστοποιητικού μέσω του συστήματος TRACES προϋποθέτει την τήρηση των οριζόμενων στον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/429 και στον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/2035. Ως τόπος προέλευσης του ζώου αναφέρεται η έδρα του καταφυγίου. Για την υιοθεσία ζώου στο εξωτερικό, το οποίο φιλοξενείται σε ανάδοχο, στο πιστοποιητικό που εκδίδεται μέσω του συστήματος TRACES αναγράφεται ως τόπος προέλευσης του ζώου η διεύθυνση κατοικίας του. Απαγορεύεται η καταβολή αντιτίμου για την πραγματοποίηση υιοθεσιών, εξαιρουμένων των εξόδων μετακίνησης του ζώου και τυχόν δαπανών σίτισης και ιατρικής φροντίδας, τα οποία έχει αποδεδειγμένα πραγματοποιήσει ο υπεύθυνος για την υιοθεσία και τα οποία αναρτώνται στην Πλατφόρμα της παρ. 1”.