Σε μια αρκετά εντυπωσιακή και συντονισμένη κίνηση, οι Υπουργοί Οικονομικών των πέντε μεγαλύτερων οικονομιών της ΕΕ έστειλαν μια κοινή επιστολή προς τους G20 την περασμένη Πέμπτη 14 Απριλίου για να τους πιέσουν να θέσουν τέλος στην προστασία που απολαμβάνουν διεθνώς οι φορολογικοί παράδεισοι. Πρόκειται για την πιο ηχηρή μέχρι τώρα αντίδραση απέναντι στο σκάνδαλο των Panama Papers, τα οποία δημοσιοποίησαν χιλιάδες ονόματα ανθρώπων που κατάφεραν να αποφύγουν την φορολόγηση μεταφέροντας χρήματα στον Παναμά μέσω offshore εταιρειών.
 
Στην επιστολή τους, οι Υπουργοί Οικονομικών της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Μεγάλης Βρετανίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας ζητούν από τους G20 να δράσουν άμεσα θέτοντας εκτός νόμου τις ενδιάμεσες εταιρείες-ασπίδα, μέσω των οποίων το μαύρο χρήμα ξεπλένεται και κυκλοφορεί μέχρι τους «φιλόξενους» τραπεζικούς λογαριασμούς της Ελβετίας, του Λουξεμβούργου και διαφόρων τροπικών ή μη νησιών ανά τον κόσμο.
 
Πράγματι, φοροκλοπή δεν μπορεί να γίνει αν δεν στεγανοποιηθεί η διαδρομή του χρήματος μέσω εταιρειών-σφραγίδων, οι οποίες εξασφαλίζουν την ανωνυμία των πραγματικών τους μετόχων. Συνεπώς, αρκεί να σπάσει κάπου η αλυσίδα προσφοράς της φοροαποφυγής για να σταματήσει το φαινόμενο της οικονομικής αιμορραγίας των κρατών, που κοστίζει τρισεκατομμύρια στους πολίτες, η απώλεια των οποίων αναπληρώνεται με ακόμα χειρότερη τιμωρία των λαϊκών τάξεων μέσω προγραμμάτων λιτότητας για αντιστάθμιση των απωλεσθέντων δημοσίων εσόδων.
 
Στην επιστολή τους, οι Πέντε προτείνουν την άμεση σύσταση ενός υποχρεωτικού διεθνικού μητρώου για την ταυτοποίηση, από τις φορολογικές διοικήσεις και τις οικονομικές αστυνομίες των κρατών, των πραγματικών δικαιούχων κρυμμένων πίσω από παρένθετα πρόσωπα (συνήθως δικηγόρων ή χρηματοοικονομικών συμβούλων) που φαίνεται να ελέγχουν εταιρείες, ομίλους, ιδρύματα και άλλες νομικές οντότητες.
 
Το G20 έχει ήδη κάνει ένα πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση με μια συμφωνία του 2014 περί κοινών προτύπων, με την οποία έχει γίνει υποχρεωτική η κοινοποίηση δεδομένων που αφορούν περιουσιακά στοιχεία και τραπεζικούς λογαριασμούς σε άλλες χώρες από εκείνες όπου φορολογείται το φυσικό ή νομικό πρόσωπο. Όμως αυτή η συμφωνία είναι καταφανώς ανεπαρκής. Όσοι έχουν πολλά χρήματα μπορούν ακόμα να εκμεταλλευθούν τα παραθυράκια της νομοθεσίας για να αποφύγουν νόμιμα τις φορολογικές υποχρεώσεις τους, αποστραγγίζοντας έτσι τα κράτη από τους απαραίτητους πόρους για την άσκηση κρίσιμων δημόσιων πολιτικών.
 
Το έσχατο όπλο, που επισείουν οι Πέντε, είναι η δημοσιοποίηση μιας «μαύρης λίστας» των χωρών εκείνων που αρνούνται να συνεργαστούν ή κωλυσιεργούν στη δημοσιοποίηση των στοιχείων των πραγματικών δικαιούχων πίσω από τις offshore εταιρείες. Και μόνο η πιθανότητα ενός αποκλεισμού από την Ευρωπαϊκή Ενιαία Αγορά των χρηματοπιστωτικών προϊόντων που προέρχονται από αυτές τις χώρες αποτελεί ισχυρό κίνητρο συμμόρφωσης. Βέβαια, πολλές διεθνείς ΜΚΟ συνεχίζουν να θεωρούν ότι ακόμα και ένα τέτοιο μέτρο δε θα σταθεί αρκετό για την αναχαίτιση της διεθνούς φοροκλεπτοκρατίας, η οποία αυξάνει διαρκώς τις ανισότητες με τη συγκέντρωση πλούτου σε μια ελάχιστη μειοψηφία και με την μαζική φτωχοποίηση στρωμάτων του πληθυσμού, στο μέτρο που δε θα θεσπιστεί διαφάνεια των εταιρικών στοιχείων απέναντι και στην κοινωνία πολιτών και όχι μόνο απέναντι στις φορολογικές αρχές.
 
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα. Αυτό που πραγματικά διακυβεύεται εδώ είναι η ικανότητα πολιτικών συστημάτων (όπως αυτού της ΕΕ, ακόμα περισσότερο δε των ΗΠΑ), που τα τελευταία χρόνια δέχονται αλλεπάλληλα πλήγματα στην αξιοπιστία τους λόγω της άδικης κατανομής των θυσιών μεταξύ των πολιτών, να αντιδράσουν στην κρίση εμπιστοσύνης και να ανταποκριθούν στο αίτημα για δικαιοσύνη των πολιτών τους.
 
Με άλλα λόγια, εδώ το διακύβευμα είναι μείζον: πρόκειται, ούτε λίγο ούτε πολύ, για την απόδειξη ότι τα πολιτικά συστήματα της Δύσης διατηρούν ακόμα την ικανότητα να επιδεικνύουν ανακλαστικά επιβίωσης, ανταποκρινόμενα στα στοιχειώδη αιτήματα της συλλογικής ζωής, και ότι δεν έχουν γίνει οριστικά λεία στα άνομα και μυστικά ιδιωτικά συμφέροντα, στους σύγχρονους Βίκινγκς που λυμαίνονται την παγκόσμια οικονομία.

Facebook Comments