Θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί η «Σφαγή του Μονάχου»;

Επί δέκα ημέρες οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Μονάχου το 1972 ήταν μια γιορτή ειρήνης. Η Δυτική Γερμανία στα καλύτερά της και τότε χτύπησε η τρομοκρατία του Μαύρου Σεπτέμβρη. 45 χρόνια μετά αναζητείται απόδοση ευθυνών.

Μια γιορτή της χαράς και της ειρήνης ήθελαν οι διοργανωτές να γίνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Μονάχου το 1972. Σχεδόν μισό αιώνα από τους τελευταίους της ναζιστικής Γερμανίας το 1936 στο Βερολίνο, μιας Γερμανίας που λίγα χρόνια αργότερα αιματοκύλισε την Ευρώπη, οι Γερμανοί  ήθελαν να δείξουν ένα άλλο πρόσωπο στην παγκόσμια κοινότητα, πιο δημοκρατικό, πιο σύγχρονο.

Κομφούζιο αρμοδιοτήτων

Δέκα ημέρες αργότερα, τα χαράματα της 5ης Σεπτεμβρίου, 8 μέλη της παλαιστινιακής οργάνωσης Μαύρος Σεπτέμβρης εισέρχονται στο Ολυμπιακό Χωριό, στο οίκημα που διέμενε η ισραηλινή ολυμπιακή ομάδα και πιάνουν  9 ομήρους. Αίτημά τους, η απελευθέρωση  232 Παλαιστινίων αιχμαλώτων από τις ισραηλινές φυλακές, των δύο γερμανών τρομοκρατών Αντρέας Μπάαντερ και Ουλρίκε Μάινχοφ και του Ιάπωνα επίσης τρομοκράτη Κόζο Οκαμότο. Ο επίλογος γράφτηκε το βράδυ εκείνης της ημέρας στο αεροδρόμιο του Μονάχου με το θάνατο 18 ανθρώπων, εκ των οποίων οι 11 ισραηλινοί αθλητές, μετά από επέμβαση της γερμανικής αστυνομίας. Στην ιστορία έμεινε ως «η σφαγή του Μονάχου» και αστυνομική επέμβαση ως «ολοκληρωτικό φιάσκο».

Ο τότε αστυνομικός διευθυντής του Μονάχου Μάνφρεντ Σράιμπερ παραδέχτηκε ότι η υπηρεσία του δεν ήταν προετοιμασμένη για μια τέτοια τρομοκρατική επίθεση. Και το ερώτημα που τίθεται 45 χρόνια μετά είναι εάν θα μπορούσε άραγε να είχε αποφευχθεί; «Όλες οι μυστικές υπηρεσίες, από την Αμερική μέχρι την Ασία, έλεγαν ότι είχαν πληροφορίες ότι κάτι θα συνέβαινε», λέει σήμερα στη DW ο Γκέοργκ Ζίμπερ, που ήταν τότε ψυχολόγος της αστυνομίας. «Δεν είναι αλήθεια, όποιος ισχυρίζεται ότι δεν ήξερε, ότι δεν άκουσε τίποτα. Αλλά ακόμη κι αν δεν είχε ακούσει, θα μπορούσε να το σκεφτεί ο ίδιος».

Καμιά παραίτηση

Ο 82χρονος σήμερα Ζίμπερ ξιφουλκεί κυρίως εναντίον του τότε αστυνομικού διευθυντή γιατί όπως λέει, αγνόησε όλες τις προειδοποιήσεις με το επιχείρημα ότι «εάν επεξεργαστούμε όλες τις προειδοποιήσεις, τότε οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν θα γίνουν ούτε 20 χρόνια». Ο ιστορικός Ματίας Ντάλκε θεωρεί την ελλιπή ανταλλαγή πληροφοριών και τις  δαιδαλώδεις συνθήκες αρμοδιοτήτων ανάμεσα στις υπηρεσίες ως τα βασικότερα εμπόδια. «Βασικά η ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στα διάφορα επιτελεία ήταν πολύ κακή. Αλλά και οι αρμοδιότητές τους ήταν απροσδιόριστες. Υπήρχε το πολιτικό επιτελείο, το αστυνομικό επιτελείο αλλά κι άλλες ομάδες που δημιουργήθηκαν ad hoc που έπαιζαν συμβουλευτικό ρόλο. Όλο αυτό γίνονταν χωρίς να υπάρχει κανένα σχέδιο».  

Εκτός όμως από την ελλιπή επικοινωνία που ήταν ο βασικός λόγος που οδήγησε στο φιάσκο της αστυνομίας και τα ΜΜΕ συνέβαλαν αρνητικά. Οι δημοσιογράφοι μετέδιδαν ζωντανά από το Ολυμπιακό Χωριό με αποτέλεσμα να γίνουν πηγή ενημέρωσης για τους τρομοκράτες. Κανείς δεν σκέφτηκε να κόψει την ηλεκτροδότηση. Αλλά το χειρότερο είναι ότι δεν αποδόθηκαν ευθύνες, κανείς δεν παραιτήθηκε. Το περιοδικό Der Spiegel έγραφε το 2012 ότι το γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών,  από την 7η Σεπτεμβρίου  έδωσε οδηγία να αποφευχθούν αλληλοκατηγορίες και η αυτοκριτική.