Και ξάφνου η συζήτηση επανήλθε στο τι μέλλον μπορεί να έχει η Ε.Ε. με τις δομές που διαθέτει και πως ποιο διοικητικό μοντέλο θα πρέπει να κινηθεί. Ο Μακρόν με ευκαιρία το ταξίδι του στην Ελλάδα, από το βήμα της Πνύκας και με φόντο την Ακρόπολη επιχείρησε να αναδείξει το σκεπτικό του για τις ανάγκες δημοκρατικής ενδυνάμωσης της Ε.Ε.

Το ίδιο διάστημα ακούγονται όλο και πιο έντονα οι προτάσεις για την δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου ή την μετεξέλιξη του ESM σε ένα τέτοιο θεσμό. Θεμιτή λοιπόν και απολύτως δικαιολογημένη η ανησυχία του Μακρόν. Χρήσιμη και πιθανότατα επιβεβλημένη η ισχυροποίηση των οικονομικών οργάνων. Το πλαίσιο όμως είναι τόσο πολύπλοκο που το μόνο που χρειάζεται αυτή την στιγμή είναι η επιδείνωση της αναποτελεσματικότητας με την προσθήκη νέων δομών. Αν κάτι πρέπει να αναζητηθεί είναι ο πλήρης ανασχεδιασμός του.

Είναι γεγονός ότι η Ε.Ε. σε όλη την περίοδο της κρίσης τρέχει πίσω από τα γεγονότα αδύναμη να αντιληφθεί εγκαίρως τις επιπτώσεις της αναποφασιστικότητας, δίχως ψήγμα διορατικότητας άφηνε διαρκώς τις εξελίξεις να την προλαβαίνουν γιγαντώνοντας τα αρνητικά αποτελέσματα. Οι επικαλυπτόμενες δομές, η κοντόφθαλμη θεώρηση των γεγονότων, η έλλειψη νομισματικής ευελιξίας και αναπτυξιακού σχεδίου αρκούσαν για να μετατρέψουν την Ε.Ε. στον αδύναμο, παγκόσμιο οικονομικό κρίκο παρότι η ρίζα του “κακού” βρίσκονταν στην χρηματοπιστωτική ανευθυνότητα της άλλης πλευράς του Ατλαντικού.

Μετά από όσα χρόνια κρίσης, με την αποτελεσματικότητα των αποφάσεων της Ε.Ε. σε όλα τα επίπεδα (οικονομικό, μεταναστευτικό, απασχόληση) να τίθεται σε διαρκή αμφισβήτηση, η οποιαδήποτε άμεση προσφυγή στην λαϊκή εντολή για το μέλλον των Ευρωπαϊκών δόμων το μόνο που θα κατόρθωνε θα ήταν η αποτύπωση των συσσωρευμένων αρνητικών διαθέσεων. Άλλωστε αυτό αποδείχθηκε περίτρανα τόσο με το Brexit όσο και την εκλογική των ευρωσκεπτικιστών σε όλη την Ευρώπη.

Πριν αποδειχτεί πρακτικά, και με τρόπο που θα είναι κατανοητός από τους πολίτες, ότι η Ε.Ε. μπορεί να μετατραπεί σε έναν οργανισμό λιγότερο γραφειοκρατικό και περισσότερο αποδοτικό, πλέον η διεύρυνση της δημοκρατικής νομιμοποίησης πιθανότατα θα επιφέρει την διάλυση της. Αν δεν μπορεί να αποδείξει ότι εκπροσωπεί κάτι παραπέρα από μια απλή οικονομική αγορά κι έναν χώρο ατελείωτων κανονισμών απροσάρμοστων στην κατά κατά καιρούς πραγματικότητα, τότε το μέλλον της είναι απολύτως αβέβαιο.

Αμοιβαιοποίηση μέρους του χρέους υπό συγκεκριμένους όρους, στενότερος έλεγχος της χρηματοπιστωτικής αυθαιρεσίας, νομισματική ευελιξία, ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού, μεταρρυθμιστικό σχέδιο για ευέλικτο δημόσιο τομέα κι ένα πιο ελκυστικό επενδυτικό περιβάλλον, δημοσιονομική σταθερότητα αλλά σε συνδυασμό με εκτεταμένες αναπτυξιακές πολιτικές ως αντιστάθμισμα στήριξης της απασχόλησης, λιγότερες κεντρικές δομές με πιο συγκεκριμένες αρμοδιότητες. Ένα μικρό δείγμα των βασικών αρχών πάνω στις οποίες θα μπορούσε να στηριχτεί το νέο Ευρωπαϊκό πρότυπο.

Στόχος για τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να είναι η εμπέδωση της εντύπωσης ότι κάτι ουσιαστικό αλλάζει στην Ε.Ε. διορθώνοντας χρόνιες αγκυλώσεις. Με την δημοκρατία ως επίφαση επιβολής ενός Ευρωπαϊκού Λεβιάθαν και νέους θεσμούς όπως το ΕΝΤ να έρχονται αποκλειστικά για να ενισχύσουν τις δεδομένες προτεραιότητες, η αμφισβήτηση της ίδιας της ύπαρξης του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος θα αγγίζει τα όρια του ολοκληρωτικού μηδενισμού. Και τότε θα είναι πολύ αργά για οποιαδήποτε διορθωτική παρέμβαση.

Facebook Comments