Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις το 70% περίπου του εκλογικού σώματος επιθυμεί η χώρα να παραμείνει στο Ευρώ και την διατήρηση της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας μας ζωντανή. Αυτό έρχεται σε αντίθεση σε μεγάλο βαθμό, με το γεγονός ότι στην κυβέρνηση ( αλλά όχι μόνο σε αυτή), δεν είναι αμελητέος ο αριθμός των πολιτευτών που θεωρεί θελκτική την επιλογή της δραχμής. Πραγματικά όμως, οφείλουμε να απαντήσουμε την ερώτηση, γιατί θέλουμε την Ευρώπη; Τι μπορεί να μας προσφέρει; Ειδικά έναντι του αφηγήματος της δραχμής που έστω και απλοϊκά και ψευδώς κατά την γνώμη μου,  δίνει την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής για πολλούς.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ένας λόγος για τον οποίο θέλουμε την Ευρώπη είναι πολιτισμικός. Η ίδια η ιστορία της χώρας μας, αποτελεί μια από τις θεμέλιους λίθους του ασαφούς έστω, ευρωπαϊκού πολιτισμού. Ακόμα και η «επιλογή» της παλιγγενεσίας το 1821, δεν ήταν τίποτα άλλο, παρά η απόφαση των προγόνων μας να ανήκουν στον πολιτισμό της Ευρώπης και όχι της ανατολής.

Αλλά ας φτάσουμε στο σήμερα και ας δούμε ρεαλιστικά γιατί θέλουμε την Ε.Ε.. Δυστυχώς, μετά την μεγάλη εθνική προσπάθεια της εισόδου της χώρας μας στην Ευρωζώνη, επήλθε η εποχή της χαλάρωσης και της πολιτικής οκνηρίας. Εκεί που θα έπρεπε να αποφασίσουμε πώς θα συμπεριφερθούμε μέσα σε αυτή την Ένωση, αποφασίσαμε να μην αποφασίσουμε τίποτα και να απολαύσουμε τις ροές χρημάτων, άνευ ελέγχου και σκοπού.

Με την απότομη προσγείωση στην πραγματικότητα μετά το ξέσπασμα της κρίσης η κοινωνία μας υπέστη ένα πραγματικό σοκ. Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, μια ολόκληρη γενιά, θα βρισκόταν σε χειρότερη κατάσταση από την προηγούμενη της. Εξαιτίας του πόνου που προκάλεσε η κρίση πλήθυναν οι φωνές που μας ζητούσαν ως έθνος να «γυρίσουμε πίσω στην δραχμή». Κατά μια μεταφορική έννοια θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ζητούσαν να κρυφτούμε πάλι στο καβούκι μας, στην απομόνωση, λόγω του βίαιου «χτυπήματος» που δεχτήκαμε. Συχνά βέβαια η επιλογή της δραχμής δεν είναι αθώα, καθώς συνοδεύεται ακόμα και με (κρυφές) σκέψεις για συνολική αλλαγή του πολιτεύματος και του τρόπου ζωής μας.

Πασιφανώς το «ευρωπαϊκό οικοδόμημα», δεν είναι τέλειο. Τουναντίον έχει πολλά και σοβαρά δομικά προβλήματα. Είναι άλλωστε τόσο σύνθετο και περίπλοκο το εγχείρημα που το περίεργο θα ήταν να μην υπήρχαν επιπλοκές κατά την δημιουργία του. Και φυσικά είναι σαφές ότι αντιμετώπισε με πολλά λάθη την Ελληνική οικονομική κρίση και πως παραμένει μια Ένωση με οικονομικές ανισότητες.

Όμως ξεχνάμε μια λεπτομέρεια. Είναι μια Ευρώπη που σε ένα βαθμό έστω, συναποφασίζουμε για αυτήν μέσα από τα θεσμικά της όργανα ( Eurogroup, Ευρωβουλή κλπ). Με όλα της τα προβλήματα, παραμένει ένας χώρος γεωπολιτικής σταθερότητας, και ακόμα και τώρα, στην εποχή της κρίσης, στην Ένωση, τα ανθρώπινα, τα εργατικά δικαιώματα και η κοινωνική ελευθερία, είναι ασυγκρίτως σε καλύτερο επίπεδο από οποιαδήποτε άλλη γειτονική περιοχή. Όσοι δε παρακολουθούν τις εξελίξεις, βλέπουν ότι η Ένωση έστω και με ραθυμία, προσπαθεί να βελτιωθεί (ποσοτική χαλάρωση, πακέτο Γιούνκερ κλπ).

Όμως οι παραπάνω απαντήσεις κακά τα ψέματα δεν επαρκούν, θα πρέπει να δούμε  τι ρόλο θέλουμε να έχουμε εμείς σε αυτή την Ένωση; Θέλουμε απλώς να υπάρχουμε στην περιφέρεια αυτής και να φυτοζωούμε; Πώς μπορούμε άραγε να αντιμετωπίσουμε τα σοβαρά δομικά προβλήματα που έχουμε και την απαράδεκτα υψηλή ανεργία;

Πρέπει να πιστεύω λοιπόν να ξανα ανακαλύψουμε την Ευρώπη και τις δυνατότητες που μας δίνει για ουσιαστική οικονομική ανάπτυξη και εκ παραλλήλου να πιστέψουμε στις δικές μας δυνάμεις. Έτσι και αλλιώς η Ελλάδα είτε εντός Ευρώπης  είτε εκτός θα χρειαστεί να γίνει παραγωγική και ανταγωνιστική, αυτό είναι ένα δεδομένο που πολλοί αποφεύγουν να συζητήσουν. Ότι δηλαδή το παραγωγικό μας μοντέλο οφείλει να αλλάξει, ανεξαρτήτως νομίσματος.

Με αυτή την σκέψη, ας συνειδητοποιήσουμε ότι ένα ασθενές νόμισμα δεν θα μας προσφέρει παρά ελάχιστα οφέλη σε ένα παγκοσμιοποιημένο σύστημα όπου πάντα θα βρίσκονται φθηνότερα εργατικά χέρια και με λίγες πρακτικά πρώτες ύλες. Δεν έχουμε καν το γεωφυσικό περιβάλλον που να ευνοεί μαζική αγροτική παραγωγή μεγάλης κλίμακας ώστε να έχουμε φτηνές αγροτικές εξαγωγές. Αντιθέτως, μια ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, μπορεί να μας προσφέρει πρόσβαση σε τεχνολογία, σε τεχνογνωσία, αλλά και σε κεφάλαια. Η Ε.Ε. παραμένει μια τεράστια αγορά που αν θέλουμε μπορούμε να την αξιοποιήσουμε. Είναι εύκολα προσβάσιμη και με μικρή σχετικά γραφειοκρατία. Αλλά το σημαντικότερο, η χώρα μας μέσα στην Ε.Ε. έχει μεγαλύτερο γεωοικονομικό βάρος, διότι μπορεί να αποτελέσει εάν το επιθυμεί, το λιμάνι ολόκληρης της Ένωσης και σημαντικότατο διαμετακομιστικό κέντρο εμπορευμάτων και ενέργειας. Το διαμετακομιστικό εμπόριο εάν αξιοποιηθεί σωστά,  δύναται να μετατραπεί σε έναν πολλαπλασιαστή για την οικονομία μας, είναι μάλιστα ένας τομέας, που ταιριάζει απόλυτα με την επιχειρηματική κουλτούρα της χώρα μας.

Πέρα όμως από το διαμετακομιστικό εμπόριο, βιομηχανίες στις οποίες έχουμε ήδη ισχυρή βάση, όπως η πετροχημική και η φαρμακοβιομηχανία μπορούν και αυτές να λειτουργήσουν πολύ πιο αποδοτικά εντός Ευρώ και Ευρώπης . Αλλά ακόμα και ο αγροτικός τομέας, έχει πολύ μεγαλύτερες προοπτικές εντός Ε.Ε. παρά εκτός. Αρκεί να επικεντρωθεί σε ποιοτικά προϊόντα, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπου η τιμή θα παίζει μικρότερο ρόλο. Όμως και στην υψηλή τεχνολογία, με τις νέες παραγωγικές μεθόδους η Ελλάδα, θα μπορούσε να είναι υποκατασκευαστής πολλών συστημάτων που αναπτύσσονται στην Ένωση και να αναπτύξει έτσι σταδιακά μιας νέας μορφής βιομηχανία.

Τα παραπάνω που σταχυολογούνται εδώ ενδεικτικά, δείχνουν το προφανές, ότι δηλαδή η Ε.Ε. αν θέλουμε, προσφέρει την  προοπτική της ασφαλούς ανάπτυξης και της αληθινής ελπίδας. Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι αυτά που μπορεί να προσφέρει η Ε.Ε.  δεν διατυπώνονται τόσο απλά όσο οι λαϊκιστικές ρητορείες της δραχμής οι οποίες υπόσχονται μαγικές λύσεις που θα πραγματοποιηθούν εν μια νυκτί.  Ταυτόχρονα η επιλογή της Ευρώπης απαιτεί μεθοδική δουλειά τόσο από το πολιτικό προσωπικό, όσο και από τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας μας κάτω από ένα αναπτυξιακό πλάνο.

Γυρνώντας λοιπόν στο αρχικό ερώτημα, το ερώτημα δεν είναι αν θέλουμε την Ευρώπη. Είναι αν θέλουμε όραμα, μέλλον και πραγματική παραγωγική ανασυγκρότηση. 

Facebook Comments