Ίσως η μεγαλύτερη απόδειξη ότι είμαστε γνήσιοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων είναι ότι η πολιτική και οι πολιτικοί μας μας είναι «πατιτούρα» ανθρώπων και καταστάσεων 2.500 χρόνια πριν. Δημαγωγούς και λαϊκιστές είχαμε τότε. Δημαγωγούς και λαϊκιστές έχουμε και τώρα. Λαό που παρασύρεται και αποφασίζει εις βάρος του είχαμε και τότε και τώρα. Όλεθρο είχαμε τότε. Τώρα;

Ο Τσίπρας της ιστορίας μας λέγεται Αρισταγόρας. Ήταν τύραννος της Μιλήτου, στην Ιωνία, τον 5ο π.Χ. αιώνα. Οι ελληνικές αποικίες στα παράλια της Μικράς Ασίας διοικούνταν από τυράννους που είχαν την εύνοια των Περσών, μια που οι Πέρσες ήταν ήταν η κυρίαρχη πολιτική δύναμη στη περιοχή. Θέλοντας να ανεβάσει τις μετοχές του στα μάτια των Περσών, ο Αρισταγόρας πείθει τον Πέρση σατράπη Αρταφέρνη (άρχοντα μιας περιφέρειας της αυτοκρατορίας) για μια εντελώς τυχοδιωκτική εκστρατεία με σκοπό την κατάληψη της Νάξου. Η εκστρατεία αποτυγχάνει παταγωδώς εξαιτίας της κακής συνεργασίας του Αρισταγόρα με τον Πέρση στρατηγό, Μεγαβάτη.

Όμως, αυτά τα λάθη κοστίζουν όταν μπλέκεις με υπερδυνάμεις. Ο Αρισταγόρας κατάλαβε ότι το πολιτικό του, τουλάχιστον, μέλλον τελείωσε. Οι Πέρσες θα τον καθαιρούσαν κι ίσως την αποτυχία την πλήρωνε με το κεφάλι του. Τι του έμενε; Να επαναστατήσει εναντίον τους! Ποιον έπρεπε να πείσει γι’ αυτό; Τον λαό της Μιλήτου. Φυσικά δεν μπορούσε να του πει άλλαξα ένα ημικύκλιο (180 μοίρες) κατεύθυνση (υποθέτω ότι ο Αρισταγόρας ήξερε τη διαφορά ημικυκλίου από κύκλο) για να «σώσω το τομάρι μου». Κάτι «ιδεολογικό» έπρεπε να επινοήσει. Έτσι, ξαφνικά, το μυαλό του καθάρισε και διαπίστωσε ότι η ιδιότητα του τυράννου την οποία μια χαρά ασκούσε μέχρι τότε, δεν είναι καλή. Αποποιήθηκε το αξίωμά του και ανακήρυξε την μετάβαση στη δημοκρατία. Την εποχή εκείνη οι πόλεις της Ιωνίας είχαν υποχρέωση να αποδίδουν φόρους στους Πέρσες – εξαγοράζοντας της «ελευθερία» τους – και στρατό, όταν απαιτούσε η αυτοκρατορία για τις ανάγκες της. Στη πραγματικότητα η ελευθερία ήταν προνόμιο των τυράννων και των οπαδών τους, οι δε πολίτες δυσανασχετούσαν τόσο εναντίον των τυράννων όσο και των Περσών. Άρα, η ελευθερία ακουγόταν όμορφα – θα γλύτωναν και τη φορολογία και τη στράτευση. Μπορούσε όμως μια πόλη να νικήσει μια αυτοκρατορία;

Ο Αρισταγόρας ήθελε συμμάχους. Παρότρυνε και τις υπόλοιπες Ιωνικές πόλεις να κάνουν το ίδιο. Και έτσι προέκυψε αυτό που ξέρουμε ως Ιωνική Επανάσταση. Αλλά ούτε ο ξεσηκωμός των Ιώνων ήταν αρκετός. Χρειαζόταν κι άλλους συμμάχους για να αμυνθεί στη βέβαιη εκδίκηση των Περσών και να αποφύγει τις σφαγές που θα ακολουθούσαν. Οπότε έβαλε πλώρη αμέσως για την Ελλάδα.

Απευθύνθηκε πρώτα στο βασιλιά της Σπάρτης, Κλεομένη. Ο Ηρόδοτος περιγράφει αναλυτικά τη συνάντηση των δύο αντρών και όλα τα τεχνάσματα που ο Αρισταγόρας, ικανότατος δημαγωγός, χρησιμοποίησε για να τον πείσει. Ο Κλεομένης όμως κατάλαβε ότι η πόλη του δεν είχε τίποτα να κερδίσει από τον τυχοδιωκτισμό του Αρισταγόρα και τον έδιωξε.

Ο Αρισταγόρας έφυγε, αλλά δεν πτοήθηκε. Πήγε στην Αθήνα και μιλώντας στην Εκκλησία του Δήμου έδωσε τις ίδιες υποσχέσεις και επιχείρησε να διεγείρει τα ίδια συναισθηματικά ανακλαστικά όπως έκανε με τον Κλεομένη. Αναφέρθηκε στη δημοκρατία, την οποία μέχρι τότε, ως τύραννος είχε στα αζήτητα, στην κοινή καταγωγή Ελλήνων και Ιώνων αλλά και στα πλούτη των Περσών κλείνοντας πονηρά το μάτι στους, πάντα πρόθυμους για πλιάτσικο, Αθηναίους. Ο Δήμος ενθουσιάστηκε! Και αποφάσισε να εκστρατεύσει κατά των Περσών στο πλευρό των Ιώνων.

Δείτε τη διαφορά των θεσμών και το αποτέλεσμα που έχουν. Στη Σπάρτη ο δημαγωγός απευθύνθηκε σε ένα μόνο άτομο που εκπροσωπούσε την πόλη – κράτος. Στην Αθήνα απευθύνθηκε σε όλους τους πολίτες. Οι πιο αφελείς, οι πιο εύπιστοι, οι πιο ενθουσιώδεις, οι πιο παρορμητικοί διαμόρφωσαν πλειοψηφικό ρεύμα. Ο όχλος δεν είχε τις αντιστάσεις που έπρεπε να έχει. Και παρασύρθηκε από την ίδια του την επιθυμία.

Ακριβώς έτσι μίλησε ο Τσίπρας στην νεοελληνική «Εκκλησία του Δήμου», στο «κίνημα των αγανακτισμένων» και αργότερα στο δημοψήφισμα του ΟΧΙ που έγινε ΝΑΙ.  Αλλά δεν είναι ο μόνος που το έκανε αυτό. Όλοι οι πολιτικοί, όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων, προτίμησαν «για να σώσουν το τομάρι τους» να μην πάρουν ουσιαστικές αποφάσεις επίλυσης της κρίσης και να δημιουργήσουν έναν αφιονισμένο πολεμοχαρή όχλο κατασκευάζοντας εχθρούς: την Ευρώπη, τον καπιταλισμό, τις λέσχες, τους διεθνείς τοκογλύφους (με επιτόκιο κάτω από τη μονάδα) ή τους ελάχιστους μυαλωμένους Έλληνες που προειδοποιούσαν για την επερχόμενη καταστροφή. Σε ένα τέτοιο τοξικό περιβάλλον δίνεται η ιδανική ευκαιρία στους δημαγωγούς να δουν τη κρίση ως ευκαιρία και να πάρουν τον όχλο με το μέρος τους. Μα, πώς οι πολίτες πίστεψαν τόσα εξώφθαλμα ψέματα; Τόσα fake news; Πώς πίστεψαν το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, τα σκισίματα των μνημονίων, τα «go back»; Πώς πίστεψαν πως ένας που «σπούδασε» τον ολοκληρωτισμό στα θρανία της ΚΝΕ θα γινόταν ο εγγυητής της δημοκρατίας; Όπως πίστεψαν και οι Αθηναίοι τις κορώνες περί δημοκρατίας του Αρισταγόρα, ενός μέχρι εκείνη τη στιγμή τυράννου, δηλαδή δικτάτορα. Κανένας στην Αθήνα δεν υπολόγισε το πολιτικό του παρελθόν και το τι πραγματικά πρέσβευε. Ο Θουκυδίδης το λέει ξεκάθαρα: «οἱ γὰρ ἄνθρωποι τὰς ἀκοὰς τῶν προγεγενημένων, καὶ ἢν ἐπιχώρια σφίσιν ᾖ, ὁμοίως ἀβασανίστως παρ᾽ ἀλλήλων δέχονται.» (Θουκυδίδης, Ιστορίαι 1.20) (Οι άνθρωποι δέχονται ο ένας για τον άλλο τις φήμες για τα προηγούμενα συμβάντα, ακόμα κι αν αυτά συνέβησαν στην πατρίδα τους, χωρίς κανέναν έλεγχο).

Μήπως θα πρέπει μετά από 2500 χρόνια να αρχίσουμε να «πονηρευόμαστε» για τις προθέσεις όσων μεταφέρουν τις σπουδαίες αποφάσεις στη βάση της δημοκρατίας, δηλαδή στον λαό; Μήπως οι επικλήσεις ωραίων εννοιών όπως «αξιοπρέπεια», «εθνική υπερηφάνεια», «αλληλεγγύη» δεν είναι τίποτε άλλο από μια καλή συσκευασία της προσπάθειας κάποιου να σώσει το πολιτικό του «τομάρι»; Η προσφυγή στο δημοψήφισμα για να πούμε ένα περήφανο ΟΧΙ στους εταίρους, σε σύγκριση με την επανάσταση των Ιώνων απέναντι στους τυράννους και στους Πέρσες έχει, βέβαια, μια ουσιώδη διαφορά. Οι Πέρσες δεν ήταν εταίροι των Ιώνων και δεν τους δάνειζαν με επιτόκιο μικρότερο κι από αυτό που δανειζόντουσαν οι ίδιοι! Όμως έχει και μια ανατριχιαστική ομοιότητα. Αυτός που τους παρέσυρε σε μια τέτοια απερίσκεπτη ενέργεια, είχε στο μυαλό του διαφορετικά πράγματα από αυτά που έλεγε στις λαϊκές συγκεντρώσεις. Ο Αρισταγόρας μόνο ειλικρινής δεν ήταν όταν τους υποσχέθηκε τη μετάβαση στη δημοκρατία. Ήξερε επίσης ότι χωρίς ισχυρή βοήθεια από την Ελλάδα καταδίκαζε τους συμπολίτες του σε θάνατο – και φυσικά δεν ενδιαφέρθηκε στιγμή για το μέλλον τους. Τους ξεσήκωσε ΠΡΙΝ κάνει το ταξίδι στην Ελλάδα για να ζητήσει βοήθεια. ΠΡΙΝ σιγουρευτεί για τις απαντήσεις Σπάρτης και Αθήνας. Δεν ξέρουμε αν έβγαλε έρπη μετά το ΟΧΙ των Σπαρτιατών. Αλλά ξέρουμε ότι οι επαναστατημένοι Ίωνες δεν πρόφτασαν καν να βγάλουν έρπη. Οι Πέρσες έπνιξαν την επανάσταση στο αίμα, αφού οι Αθηναίοι, μετά τις πρώτες επιτυχίες, βλέποντας τα ζόρια επέστρεψαν στην Αθήνα αφήνοντας τους Ίωνες στην τύχη τους. (Μήπως σας θυμίζει και κάτι από το 1922;) Και, επιπλέον, για να τιμωρήσουν του Αθηναίους και τους Ερετριείς που συμμάχησαν με τους Ίωνες έβαλαν στόχο την κατάκτηση της Ελλάδας που θα επιχειρούσαν λίγα χρόνια αργότερα. Ίσως δηλαδή οι Περσικοί Πόλεμοι να μην γινόντουσαν ποτέ αν δεν υπήρχε ο τυχοδιωκτισμός του Αρισταγόρα.

Βεβαια, οι εταίροι δεν πρόκειται να κάνουν το ίδιο. Δεν υπάρχει κανένας λόγος, αφού έχουμε αναλάβει να πνιγούμε μόνοι μας! Με τη θεσμοποίηση της «λογικής των  αγανακτισμένων» και τη συνέχιση της συνταγής που μας οδήγησε στην χρεοκοπία (προσλήψεις στο Δημόσιο, επαναφορές συντάξεων και αυξήσεις μισθών) θα πνιγεί η Οικονομία μας από έλλειψη οξυγόνου, με τους εταίρους παρατηρητές καθώς στις μελλοντικές μας επικλήσεις για οικονομική βοήθεια θα λένε: «Δώσαμε. Κι αντί να χρησιμοποιήσετε τα δανεικά για να στηρίξετε θεσμικές μεταρρυθμίσεις, τα κάνατε πάλι, για νιοστή φορά, μισθούς και συντάξεις του Δημοσίου».

Σήμερα, στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Συντάγματος, ο ΣΥΡΙΖΑ ζητάει να καθιερωθεί μαζικότερη προσφυγή σε δημοψηφίσματα. Αυτό που δε λέει όμως ποιες πρέπει να είναι οι συνέπειες όταν η κυβέρνηση προσφεύγει σε δημοψήφισμα αλλά δεν εφαρμόζει το αποτέλεσμα. Δεν θα πρέπει να υπάρχουν αυστηρότατες κυρώσεις που να προβλέπονται στο Σύνταγμα; Δεν θα πρέπει αυτός που απέκτησε καθαρό μυαλό μετά την επικράτηση του ΟΧΙ, αλλά ήταν προφανώς σε θολούρα όταν το προπαγάνδιζε μερικές ώρες πριν, να κρίνεται τουλάχιστον ακατάλληλος να ηγείται μια χώρας; Δεν προτείνει τίποτε σχετικό ο Τσίπρας, γιατί ποτέ του δεν νοιάστηκε για το πραγματικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, αλλά και κάθε εκπεφρασμένης θέλησης του «λαού». Την επικαλέστηκε και την επικαλείται για να καταλάβει και να διατηρείται απλώς στην εξουσία.

Όμως για να πετύχει ο δημαγωγός θα πρέπει να έχει απέναντι του έναν ευάλωτο συναισθηματικά λαό. Να υποστηρίζει πως «θα μας παρακαλάνε να μας δανείσουν» κι ο λαός (με τη βοήθεια του δημοσιογράφου που σιγοντάρει) να παραληρεί από τη… φοβερή ιδέα! Όταν ο Αρισταγόρας μίλησε στον Κλεομένη εκείνος ζύγισε τα υπέρ και τα κατά και τον ξαπόστειλε. Αν στην Αθήνα δεν μιλούσε στο Δήμο αλλά συναντούσε έναν, τον εκλεγμένο άρχοντα της δημοκρατίας, το πιθανότερο είναι να είχε την ίδια τύχη. Αυτή που είχαν ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης όταν έφευγαν από το κάτω διάζωμα της πλατείας των αγανακτισμένων και πήγαιναν στην Ευρώπη να πουλήσουν επανάσταση (με τα λεφτά των άλλων) σε υπουργούς η αρχηγούς κρατών. Η έκφραση “Adults in the room” της Christine Lagarde δεν είναι παρά η κομψή διατύπωση του «Άντε από δω, ρε παιδαρέλια» που θα έλεγε οποισδήποτε άκουγε τέτοιες παιδαριώδεις ανοησίες.  Είναι ταυτόχρονα ο απόλυτος ξεπεσμός της Ελληνικής ηγεσίας, που κάνει κάθε Έλληνα να ντρέπεται.

Κάθε Έλληνα, εκτός από τις «κόπιες» του Αρισταγόρα. Ο Τσίπρας μιλώντας στους γερμανούς σοσιαλιστές είπε ότι έκανε τη σωστή επιλογή κρατώντας τη χώρα στο ευρώ, αντίθετα με όσα υποστήριζε μέχρι το 2015. Προφανώς θέλει να πουλήσει στο ευρωπαϊκό κοινό μια καινούργια «σοβαρή» εικόνα καθώς βλέπει τα πολιτικά του ψωμιά να τελειώνουν. Όμως, μετά την ιστορία των Α’ και Β’ Παγκοσμίων Πολέμων που πρέπει επειγόντως να μελετήσει για να μην τους μπερδεύει, να πρέπει να μάθει και την τύχη του Αρισταγόρα: αφού εγκατέλειψε την Ιωνία βουτηγμένη στο αίμα και με κάποιους οπαδούς που συγκέντρωσε προσπάθησε να φτιάξει νέα πόλη – αποικία, κοντά στη σημερινή Καβάλα, σκοτώθηκε εκεί.   

Δεν το εύχομαι αυτό για τον Τσίπρα. Δεν υπάρχουν, άλλωστε και πολλές περιοχές για να εξάγει επανάσταση. Η ΕΣΣΔ κατέρρευσε, η Βενεζουέλα κατέρρευσε, η Κούβα ανακαλύπτει την αξία της ελεύθερης οικονομίας και στη Βόρεια Κορέα τύραννος είναι άλλος. Το μόνο που του μένει, αν η Δημοκρατία μας κάποια στιγμή αρχίσει να λειτουργεί, είναι να μαζεύει τους συγκρατούμενους στο προαύλιο και παρουσιάζοντας τους το καινούργιο του σχέδιο διαπραγμάτευσης με τον αρχιφύλακα, να τους λέει: «θα μας παρακαλάν να μας αποφυλακίσουν».

Facebook Comments