«Συγνώμη, έκανα λάθος»

«Συγνώμη, έκανα λάθος». Πόσες φορές το ακούτε; Σπάνια έως καθόλου ε; Πόσες φορές το λέτε; Μήπως επίσης σπάνια;

Κι όμως, είναι τόσο μεγαλειώδες! Στα μάτια μου οι άνθρωποι που αναγνωρίζουν τα λάθη τους και ζητάνε συγνώμη, ανεβαίνουν πολλά πατώματα στην ιεραρχία της εκτίμησης.

Κι όμως, αυτή την τόσο σύντομη αλλά σημαντική φράση, η πλειοψηφία δυσκολεύεται να την ξεστομίσει. Ακόμα και για απλά «παραπτώματα» ή για αθώες αβλεψίες, το πρώτο που σκέφτονται οι περισσότεροι είναι να πετάξουν το μπαλάκι των ευθυνών από πάνω τους. Και όταν τα λάθη τους είναι πραγματικά τόσο μα τόσο αυταπόδεικτα, μικραίνουν επικίνδυνα.

Στη δική μας κοινωνία δυστυχώς οι ανευθυνοϋπεύθυνοι περισσεύουν και έχουν την εύκολη κριτική για τους άλλους ψωμοτύρι.

Πείτε με βλάκα, αφελή ή ό,τι άλλο νομίζετε αλλά αρνούμαι. Δεν θέλω να σκέφτομαι και να συμπεριφέρομαι έτσι. Θεωρώ ότι προσπαθώ με μανία να μην ανήκω σε αυτή την πλειοψηφία που τα ξέρει όλα, που κριτικάρει αρνητικά τους πάντες και που ζει με τη ψευδαίσθηση ότι δεν φταίει ποτέ και για τίποτα.

Ομολογώ πως κι εγώ τη φράση «συγνώμη, έκανα λάθος», δεν θα την πω ευχάριστα. Για κανέναν δεν είναι ευχάριστο να κάνει λάθη αλλά είναι απλώς αναπόφευκτο. Όλοι κάνουμε λάθη. Μικρά, μεγάλα, σοβαρά, αθώα, μοιραία, με συνέπειες ή χωρίς συνέπειες. Σίγουρα ωστόσο το πρώτο βήμα για να τα διορθώσουμε και να μην τα επαναλάβουμε στο μέλλον, είναι να τα αναγνωρίσουμε.

Είναι όμως και τα λάθη του διπλανού. Ναι, αυτά που σπεύδουν πολλοί να καταγγείλουν εξαπολύοντας πύρινες βολές.

Πόσοι προσπαθούν να μπουν στα παπούτσια του άλλου πριν τον καταδικάσουν;

Για παράδειγμα, βλέπω με πόση μεγάλη ευκολία πολλοί περνούν από γενεές δεκατέσσερις τους πολιτικούς. Δεν χάνουν λεπτό να τους «κατασπαράξουν».. Ξεχνούν ότι κάποτε έγιναν εκλογές και αν τελικά δώσαμε το τιμόνι του τόπου σε ανθρώπους που δεν κάνουν γι’αυτό, κάποια ευθύνη θα την έχουμε, δεν νομίζετε;

Στα λεγόμενα «μνημονιακά» χρόνια βαρέθηκα να έρχομαι σε αντιπαράθεση συζητώντας για το ποιος έφταιξε. Ήρθε βλέπετε η ώρα του λογαριασμού και «άναψε» η κουβέντα για τις ευθύνες μας και τις ευθύνες των πολιτικών. «Πώς μας κατάντησαν», «τα καθάρματα οι 300»,  «να καεί το .. η Βουλή», «γερμανοτσολιάδες».. Κάποιοι πίστεψαν και πιστεύουν πως για όλα έφταιγαν οι πολιτικοί… Που έφταιγαν δηλαδή για πολλά αλλά ρε αδέρφια, ποτέ κανείς δεν φταίει για όλα.

Εσείς, εμείς, εγώ, εσύ προκύψαμε ξαφνικά σε αυτή την κοινωνία;

Και σήμερα, στην τραγική εποχή του covid-19, με τον ίδιο τρόπο σκέφτονται και συμπεριφέρονται ορισμένοι… Παρατηρώ με πόση ευκολία όλοι μας – κι εγώ μαζί – σπεύδουμε να πούμε την ..αποψάρα μας για τις αποφάσεις που λαμβάνει η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Και καλά κάνουμε! Προφανώς είναι δικαίωμα του καθενός, γούστο του και …καπελαδούρα του, να έχει άποψη και να την διατυπώνει. Ευτυχώς έχουμε Δημοκρατία και είμαστε απόλυτα ελεύθεροι να εκφράζουμε τις θέσεις μας για οτιδήποτε. Είναι όμως άλλο αυτό και άλλο να μη σέβεσαι την άποψή του άλλου. Εννοείται αυτή η κυβέρνηση δεν τα έχει κάνει όλα σωστά και φυσικά δεν είναι υπεράνω κριτικής. Αλλά δεν τα έχει κάνει και όλα λάθος.

Για μπες στα παπούτσια εκείνων που λαμβάνουν τις αποφάσεις – είτε πρόκειται για τους γιατρούς που τις εισηγούνται, είτε για τους πολιτικούς που την υιοθετούν – να σε δω. Κι αν πάλι διαφωνείς, όπως για παράδειγμα εγώ με το κλείσιμο των σχολείων, πες το αλλά με σεβασμό στην αντίθετη άποψη. Γιατί καλέ μου άνθρωπε, ακόμα και αν έχεις το απόλυτο δίκιο, σκέψου πώς θα ήθελες να σου φερθούν όταν δεν θα είναι έτσι τα πράγματα και τα λάθη θα βαραίνουν τη δική σου πλάτη..

Είπαμε όμως. Εύκολη η κριτική και ανέξοδη και δύσκολο να πει κανείς τη μαγική φράση «συγνώμη, έκανα λάθος». Δύσκολο, για όλες και για όλους. Από τον τελευταίο πολίτη, μέχρι τον Μητσοτάκη ο οποίος παρεμπιπτόντως την έχει πει δημόσια τρεις – τέσσερις φορές απ’ όταν ανέλαβε πρωθυπουργικά καθήκοντα στο Μαξίμου. Πρέπει να επιστρέψω κάποια χρόνια πίσω για να βρω προκάτοχό του ο οποίος αντίστοιχα αναγνώριζε δημόσια λάθη του…

Δεν θα έλεγα το ίδιο για τον τέως πρωθυπουργό και σημερινό αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, για τον οποίο η συγκεκριμένη φράση είναι μάλλον γραμμένη σε άγνωστη γλώσσα. Δυσκολεύτηκε να την πει ακόμα και για την περιβόητη ιστορία με το σπίτι στο Σούνιο, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να κρύψει τον εκνευρισμό του..

Αλήθεια, προσπάθησα να μπω και στα δικά του παπούτσια. Και όσο κι αν το πάλεψα από εδώ και από εκεί, κατέληξα στο ίδιο συμπέρασμα. Θα ήταν πολύ καλύτερη η δημόσια εικόνα του αν έσπευδε να δηλώσει «συγνώμη, έκανα λάθος»…