Το είδος του σκόρδου που καλλιεργείται και καταναλώνεται παγκοσμίως είναι το Allium Sativum. Είναι γνωστό εδώ και χιλιάδες χρόνια για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες και χρησιμοποιείται στη μαγειρική για να ενισχύσει τη γεύση και το άρωμα των τροφίμων.

Ιστορία του σκόρδου

Το σκόρδο καλλιεργείται εδώ και χιλιάδες χρόνια και πιθανότατα προέρχεται από την Ασία. Η μακριά ιστορία του σκόρδου ξεκινάει από τα βάθη της εξωτικής Μογγολίας και καταλήγει στις κουζίνες και τα «φαρμακεία» όλου σχεδόν του κόσμου. Ο Ηρόδοτος πίστευε ότι η πυραμίδα του Χέοπος χτίσθηκε χάρη στην δύναμη που χάριζε η καθημερινή κατανάλωση του σκόρδου στους εργάτες. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες θεωρούσαν ότι πρόκειται για το αγαπημένο μυρωδικό του θεού Άρη και το έτρωγαν καθημερινά ώστε να αποκτήσουν δύναμη. Ο Πλίνιος συνιστά την κατανάλωση του σκόρδου διότι εκτός από νόστιμο έχει την δυνατότητα να θεραπεύσει περισσότερες από 60 ασθένειες. Οι Βυζαντινοί λάτρευαν το σκόρδο και το χρησιμοποιούσαν σε μεγάλες ποσότητες σχεδόν στα περισσότερα φαγητά τους. Στην Αίγυπτο είναι γνωστό εδώ και 5.000 χρόνια και το θεωρούσαν ιερό. Είναι γνωστό ότι οι εργάτες που έχτισαν τις πυραμίδες έπαιρναν το πρωί μια σκελίδα σκόρδο σαν τονωτικό και αντισηπτικό. Στην αρχαία Ελλάδα οι αθλητές έτρωγαν σκόρδο σαν τονωτικό πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Αν και υπάρχουν σκόρδα άσπρα, ροζ και κόκκινα, στη χώρα μας προτιμάμε κυρίως αυτά που έχουν βολβούς λευκού χρώματος, με λεπτούς «χιτώνες» και με λίγες στον αριθμό και μεγάλες στο μέγεθος σκελίδες. Πολύ γνωστά είναι τα σκόρδα Τριπόλεως, που πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις. Στην αγορά σκόρδα βρίσκουμε όλο το χρόνο, ελληνικά ή εισαγωγής από τη Κίνα ή τη Νότια Αμερική. Το μέγεθος των σκελίδων εξαρτάται οπό την ποικιλία και το κλίμα. Όσο περισσότερη ηλιοφάνεια και όσο πιο πολλά θρεπτικά στοιχεία πάρει το σκόρδο κατά την περίοδο ανάπτυξης, τόσο καλύτερη είναι η ποιότητα του. Σε υγρό και δροσερό κλίμα αναπτύσσονται φυτά χαμηλότερης αξίας, γι  αυτό και το σκόρδο εισάγεται συνήθως από νότιες χώρες. Όταν τα φύλλα αποκτήσουν κιτρινωπό χρώμα, γίνεται η συγκομιδή, πλέκεται σε πλεξούδες και αποξηραίνεται σε σκιερό μέρος

Σύσταση του σκόρδου

Τρεις σκελίδες σκόρδου έχουν περίπου 13 θερμίδες, ελάχιστους υδατάνθρακες και σχεδόν καθόλου λίπος, πρωτεΐνη και νάτριο.

  1. Περιέχει μικρές ποσότητες βιταμινών όπως βιταμίνη C, B1, B2, B6 και Β5.
  2. Περιέχει μικρές ποσότητες ιχνοστοιχείων όπως ασβέστιο, σίδηρο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, ψευδάργυρο, σελήνιο και κάλιο.  

Αυτό που χαρακτηρίζει το σκόρδου σε τρόφιμο με φαρμακευτικές ιδιότητες όμως δεν είναι τα παραπάνω θρεπτικά συστατικά. Στο σκόρδο βρίσκονται αρκετές φυτοχημικές ενώσεις που έχουν ως βάση το χημικό στοιχείο του θείου (S). Συγκεκριμένα, συναντάμε τις ενώσεις αλιίνη, μεθιίνη, αλλινάση και σουλφίδια όπως το διάλλυλο δι- και τρισουλφίδιο καθώς και το μεθυλοάλλυλο τρισουλφίδιο.

Όταν το σκόρδο θρυμματίζεται ή πολτοποιείται οι ενώσεις αλιίνη και μεθιίνη αντιδούν μεταξύ τους και με τη βοήθεια του ενζύμου αλλινάση παράγουν την αλλισίνη. Η αλλισίνη έχει πολλές θεραπευτικές ιδιότητες όπως να δρα ως αντιπηκτικό του αίματος, να καταπολεμά τα καρκινικά κύτταρα και να μειώνει τα επίπεδα της χοληστερόλης και της πίεσης του αίματος. Η αλλισίνη επομένως δεν βρίσκεται φυσικά, στις ανέπαφες σκελίδες του σκόρδου και για να παραχθεί πρέπει είτε να τεμαχιστεί, είτε να συνθλιβεί, είτε να πολτοποιηθεί η σκελίδα του σκόρδου.

Επίσης, λόγω του γεγονότος ότι η αλλισίνη είναι θερμοευαίσθητη ένωση, καταστρέφεται μερικώς ή ολικώς κατά το μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες. Παρ όλα αυτά, ακόμη και μετά την καταστροφή της μετατρέπεται σε μια σειρά από σουλφίδια που επίσης έχουν θεραπευτικές ιδιότητες.

Έτσι λοιπόν, όλες αυτές οι φυτοχημικές ενώσεις του σκόρδου μαζί με τα φλαβονοειδή και τις πολυφαινολικές ενώσεις που επίσης περιέχει, ευθύνονται για όλο το φάσμα των φαρμακευτικών ιδιοτήτων του φυτού. 


Τι προσφέρει στην υγεία

  • Αντιοξειδωτική προστασία
  • Αντινεοπλασματική δραση
  • Αντιυπερτασική δράση
  • Μείωση στα επίπεδα των λιπιδίων του αίματος
  • Αντιβιοτική δράση
  • Αντιφλεγμονώδη δράση
  • Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
  • Ενίσχυση της εγκεφαλικής λειτουργίας
  • Επιμήκυνση της διάρκειας ζωής  
  • Προσπαθήστε να το συμπεριλάβετε στη διατροφή σας ωμό ή μαγειρεμένο. 

Θεραπευτική δράση

Ο βολβός του σκόρδου χρησιμοποιείται για φαρμακευτικούς σκοπούς. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί φρέσκο, αφυδατωμένο, ή ως εκχύλισμα. Το σκόρδο έχει υψηλή συγκέντρωση σε ενώσεις θείου, οι οποίες αποτελούν τις ενεργές ουσίες. Οι κυρίες ουσίες που περιέχει το σκόρδο είναι η αλιίνη και η αλιινάση.

Οι δύο αυτές ουσίες βρίσκονται στο σκόρδο ξεχωριστά και δεν είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους. Όταν το σκέλος του σκόρδου σπάσει, οι δύο αυτές ουσίες ενώνονται και δημιουργείται η αλλισίνη.

Η αλλισίνη είναι η ουσία που προσδίδει στο σκόρδο την χαρακτηριστική οσμή και γεύση. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο το σκόρδο να συνθλίβεται πριν την προσθήκη του στο φαγητό, προκειμένου να απελευθερωθεί η δραστική αλλισίνη.

Σύμφωνα με έρευνες, η αλλισίνη είναι τοξική για τα καρκινικά κύτταρα. Ωστόσο, τα οξέα του στομάχου και η θερμότητα εμποδίζουν την ενζυμική δράση της αλιινάσης, με αποτέλεσμα να σχηματίζεται μικρότερη ποσότητα αλλισίνης και κατά συνέπεια, το σκόρδο σε μαγειρεμένη μορφή να έχει λιγότερο ισχυρή θεραπευτική δράση.

Οι αντιμικροβιακές, αντιθρομβωτικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες του σκόρδου, καθώς και η ιδιότητά του να μειώνει τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα, έχουν αποδοθεί στην ουσία αλλισίνη. Οι αντινεοπλασματικές ιδιότητες είναι πιθανόν να οφείλονται στις ενώσεις θείου ή σε άλλα συστατικά αγνώστου χημικής σύστασης και δομής.

Facebook Comments