Οι… “ενέσεις” της ΕΚΤ στον ασθενή της οικονομίας από Covid

Οι οδυνηρές οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού αντιμετωπίστηκε με δύο τρόπους: Με επιθετική δηλαδή επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και με χαλαρή δηλαδή επεκτατική νομισματική πολιτική.

Οι κυβερνήσεις πρωτίστως αύξησαν τις δημόσιες δαπάνες τους και δευτερευόντως μείωσαν τους φόρους, ενώ οι κεντρικές τράπεζες αύξησαν την ποσότητα χρήματος στις οικονομίες, προσφέροντας περισσότερο χρήμα.

Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ – Κεντρικές Τράπεζες άλλων χωρών: 1-0!

Σε σύγκριση με τις κεντρικές τράπεζες άλλων χωρών, η Fed δηλαδή η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ αναδείχθηκε πρωταθλήτρια στην αύξηση της ποσότητας χρήματος καθώς αύξησε την προσφορά χρήματος μέσα κατά 17,53% (στοιχεία ΟΟΣΑ). Δηλαδή η ποσότητα χρήματος στην  αμερικανική οικονομία ήταν 17,53% μεγαλύτερη σε σύγκριση με το 2019.

Αντίθετα η ΕΚΤ (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) αύξησε την προσφορά χρήματος μόλις κατά 8,16%. Το ακόλουθο διάγραμμα δείχνει τι συνέβη σε 15 χώρες: 

Η αύξηση της προσφοράς χρήματος στην ελληνική οικονομία

Σημαντική ήταν η αύξηση της προσφοράς χρήματος μέσα στην ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος το Δεκέμβρη του ’19 η ποσότητα χρήματος ήταν 186 δις. περίπου για να αυξηθεί το Δεκέμβρη του ’20 στα 208,42 δις, μια άνοδος της τάξης του 12% περίπου.

Οι ελληνικές τράπεζες πολλαπλασιάζουν ολοένα και λιγότερο το χρήμα

Ωστόσο αρνητικό είναι το γεγονός ότι ο πολλαπλασιαστής χρήματος έχει υποχωρήσει σημαντικά όπως και ο πολλαπλασιαστής καταθέσεων και ο πολλαπλασιαστής δανείων.

Πιο συγκεκριμένα, ο πολλαπλασιαστής χρήματος έχει κατρακυλήσει από 7,39 που ήταν το 2011 σε 4,26 το 2019, ενώ το 2020 έπεσε στο 3,06.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι ένα ευρώ ρευστών διαθεσίμων που κρατούν σαν απόθεμα νοικοκυριά, επιχειρήσεις και τράπεζες γινόταν 7,39 ευρώ μέσα στην οικονομία ενώ τώρα πλέον γίνεται μόλις 3,06 ευρώ.

Αυτό είναι βλαπτικό για την οικονομία και οφείλεται σε δύο λόγους:

1^ον Τα άτομα πλέον κρατούν περισσότερα χρήματα σαν κέρματα και χαρτονομίσματα στα χέρια τους και αφήνουν λιγότερα χρήματα μέσα στις τράπεζες ως καταθέσεις – Συγκεκριμένα το ποσοστό μετρητών ήταν 12,47% το 2011 ενώ το 2020 σκαρφάλωσε στο 20,77% – Δηλαδή τα άτομα κρατούν πλέον 1 στα 5 ευρώ τους σαν ρευστά διαθέσιμα εκτός τραπεζών με αποτέλεσμα οι τράπεζες να έχουν λιγότερες καταθέσεις για να διαθέσουν ως δάνεια στεγαστικά, επιχειρηματικά και καταναλωτικά σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις με συνέπεια να μη βοηθάται η ιδιωτικά κατανάλωση και η ιδιωτική επένδυση, άρα η συνολική ζήτηση στην οικονομία

2^ον Οι τράπεζες πλέον κρατούν σαν απόθεμα δηλαδή ρευστά διαθέσιμα μεγαλύτερο ποσοστό – Συγκεκριμένα από 2,75% το 2011 το ποσοστό αποθέματος των τραπεζών ανέβηκε σε 18,75% το 2020 – Οπότε οι τράπεζες από το ήδη λιγότερο χρήμα που έχουν ως καταθέσεις κρατούν μεγαλύτερο απόθεμα (‘καβάτζα’ λαικιστί) με συνέπεια να προσφέρουν λιγότερες χορηγήσεις, λιγότερα δάνεια