Ένα πολύ ενδιαφέρον πολιτικό σκηνικό

Tις τελευταίες εβδομάδες δημοσιεύτηκαν πάνω από δέκα δημοσκοπήσεις με πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα και με ταυτόσημα σχεδόν αποτελέσματα και σίγουρα ταυτόσημα συμπεράσματα.

Επειδή οι έρευνες κινδυνεύουν πάντα από τις αυθαίρετες ερμηνείες, έχει αξία να δούμε τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν. Για κάποια στοιχεία θα επικαλεστώ αποτελέσματα της τελευταίας έρευνας της OPINION POLL.

1. Από πέρυσι το Καλοκαίρι και ιδιαίτερα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την ενεργειακή και οικονομική κρίση ως αποτέλεσμά της συχνά η Αξιωματική Αντιπολίτευση έχει αναγγείλει την κατάρρευση της Κυβέρνησης. Κάτι τέτοιο δεν προκύπτει από πουθενά. Η Ν.Δ προηγείται σταθερά τριαντατέσσερις μήνες με μεγάλες διαφορές που και στις πιο δύσκολες στιγμές για την Κυβέρνηση δεν έπεσαν κάτω του 8%. Μάλιστα στις τελευταίες έρευνες η Ν.Δ δείχνει να καλύπτει φθορές του διαστήματος από τον Φεβρουάριο και μετά και να φτάνει την διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ  από 8%-10.5%. Σύμφωνα με την έρευνα της OPINION POLL η διαφορά είναι της τάξης του 9.5% στην πρόθεση ψήφου. Επομένως μπορεί να υπάρχει ανησυχία για την ακρίβεια και πίεση των νοικοκυριών, μπορεί να υπάρχει αγωνία για το μέλλον ακόμα και δυσαρέσκεια από σημαντικά τμήματα της κοινωνίας , αλλά δέκα μονάδες διαφορά δεν δείχνουν καμία κατάρρευση.

2. Ασφαλώς αυτή είναι μία εικόνα της στιγμής. Καθοριστικό ρόλο στην άνοδο και πάλι των ποσοστών της Ν.Δ φαίνεται να παίζει το πακέτο μέτρων για την μείωση των τιμολογίων ενέργειας. Σε κάποιες έρευνες που έγιναν  μετά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στις Η.Π.Α φαίνεται μάλιστα να δημιουργείται μια ακόμα καλύτερη κατάσταση για την Κυβέρνηση. Από εκεί και πέρα όλα θα καταγραφούν και στο μέλλον. Ας πούμε όμως κάτι απλό. Μπορεί να μιλάμε για μια εικόνα της στιγμής, ωστόσο όταν επί τριάντα τέσσερις μήνες πάνω από 250 έρευνες εταιρειών δείχνουν σταθερό και μεγάλο προβάδισμα της Ν.Δ, μπορούμε να διακινδυνεύσουμε όχι και με μεγάλο ρίσκο ότι η πρωτιά στις επόμενες εκλογές έχει κριθεί. Αυτό που παίζεται ουσιαστικά είναι το ποσοστό και η διαφορά με την οποία θα κερδίσει η Ν.Δ, όπως επίσης και αν θα καταφέρει να συγκεντρώσει ποσοστό στις δεύτερες εκλογές που θα της διασφαλίζουν αυτοδυναμία.

3. Για να κατανοούμε τι βλέπουμε μιας και άλλες εταιρείες δημοσιεύουν κάρτα πρόθεσης ψήφου, άλλες με αναγωγή χωρίς λευκά, άκυρα , αποχή και άλλες δίνουν εκτίμηση ψήφου, τα αποτελέσματα των ερευνών παραπέμπουν σε μια εκτίμηση ψήφου ( με κάποιο ρίσκο βέβαια, αφού η αναγωγή των αναποφάσιστων δεν είναι εύκολη σε συνθήκες έντονης πολιτικής κινητικότητας) που δίνει στην Ν.Δ 34%-36%, στον ΣΥΡΙΖΑ 24%-26%, στο ΚΙΝΑΛ 13%-14% κ.λ.π. Τι δείχνουν αυτά τα ποσοστά; Ότι η αυτοδυναμία που απαιτεί ποσοστό 37.5%-38.5% ανάλογα με το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής δεν είναι μια εύκολη υπόθεση , αλλά δεν είναι και κάτι πολύ μακρινό ως πολιτική προοπτική. Όλα θα εξαρτηθούν από το αν θα καταφέρει η Ν.Δ να πάρει το ποσοστό που φαίνεται να συγκεντρώνει σ΄αυτές τις δημοσκοπήσεις και από την δυναμική που θα αναπτυχθεί μεταξύ πρώτων και δεύτερων εκλογών. Πρόσφατη έρευνα που έθεσε ερώτημα για τις δεύτερες εκλογές έδινε + 2% τόσο στην Ν.Δ , όσο και στο ΣΥΡΙΖΑ. Μάλλον είναι πρόωρο να τίθενται ερωτήματα πρώτων και δεύτερων εκλογών, αλλά σε κάθε περίπτωση δείχνει μια ροπή που θα υπάρχει στις δεύτερες εκλογές. Απλά θυμίζω, ότι μεταξύ των πρώτων και δεύτερων εκλογών του 2012 Ν.Δ και ΣΥΡΙΖΑ  ενισχύθηκαν με 10% το κάθε κόμμα.

4. Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για « Προοδευτική Διακυβέρνηση» με κύριο αποδέκτη το ΠΑΣΟΚ Κίνημα Αλλαγής δεν στερείται μόνο προγραμματικής βάσης, αλλά και ρεαλισμού. Με τα σημερινά δημοσκοπικά ποσοστά ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, ακόμα και αν δεχόταν το δεύτερο – κάτι για το οποίο δεν δείχνει καμία διαθεσιμότητα – δεν μπορούν να συγκροτήσουν Κυβέρνηση Αυτό λένε οι αριθμοί αυτή την στιγμή. Κυβέρνηση με τα σημερινά ποσοστά δεν σχηματίζεται χωρίς την Ν.Δ. Εκτός βέβαια και αν συμμετέχουν και άλλα κόμματα, κάτι που μοιάζει με φαντασίωση.

5. Ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές για την Κυβέρνηση και βέβαια και στις τελευταίες δημοσκοπήσεις , η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι οι πολίτες μπορεί να ασκούν κριτική στην Κυβέρνηση ή να δημιουργείται δυσαρέσκεια. Αλλά πρώτο συνειδητοποιούν κατά βάθος ότι αυτή η Κυβέρνηση έχει αντιμετωπίσει την μία κρίση μετά την άλλη ( προσπάθεια εισβολής στον έβρο, πανδημία, άνοδος πληθωρισμού, εισβολή στην Ουκρανία και διεθνής αναταραχή, τροφοδότηση ενεργειακής, οικονομικής κρίσης κ.λ.π. Κατά δεύτερο δεν πρόκειται για μια κριτική που οδηγεί σε αίτημα «ΦΥΓΕΤΕ» , αλλά σε κριτική « ΠΑΡΤΕ ΜΕΤΡΑ, ΕΣΕΙΣ ΠΑΡΤΕ ΜΕΤΡΑ» .

6. Ο Πρωθυπουργός και η Κυβέρνηση διαθέτουν ακόμα μεγάλο κεφάλαιο. Σύμφωνα με την έρευνα της OPINION POLL, το 50.5% εκτιμά θετικά το έργο του Πρωθυπουργού, ενώ το 28.7% εκτιμά θετικά την δραστηριότητα του Α.Τσίπρα. Το 38.5% επιλέγει τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως καταλληλότερο για Πρωθυπουργό, όταν το 18% επιλέγει τον Α.Τσίπρα, το 7.3% τον Ν. Ανδρουλάκη κ.λ.π , με δεύτερο τον Κανένα με 26.1%. Στην ερώτηση για το ποια Κυβέρνηση μπορεί να τα πάει καλύτερα σε επτά βασικούς τομείς Κυβερνητικής δραστηριότητας, η Κυβέρνηση με κορμό την Ν.Δ και Πρωθυπουργό προηγείται με διαφορές 17% έως και 31.7% μιας Κυβέρνησης με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ και Πρωθυπουργό τον Α. Τσίπρα. Ακόμα και στο δύσκολο για την Κυβέρνηση θέμα της ακρίβειας το σκορ είναι 41%- 24.3, αν δε πάμε στα θέματα εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας γίνεται 50.5%- 18.8%. Είναι προφανές ότι δεν προηγείται μόνο η Ν.Δ με ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό των Βουλευτικών Εκλογών του 2019, αλλά ότι ο Πρωθυπουργός προηγείται περίπου 20% του Α. Τσίπρα στην καταλληλότητα για Πρωθυπουργός , αλλά και σε σειρά ποιοτικών στοιχείων. Αυτό το στοιχείο έχει ιδιαίτρη σημασία αφού ειδικά στις δεύτερες εκλογές μαζί με το θέμα της κυβερνησιμότητας αι της σταθερότητας της χώρας, οι εναλλακτικές λύσεις θα συνοψίζονται στο πολύ απλό δίλημα « Κ.Μητσοτάκης ή Α. Τσίπρας»

7. Η Αντιπολίτευση επομένως και ιδιαίτερα η Αξιωματική Αντιπολίτευση δεν πείθουν ως εναλλακτικές λύσεις. Δέχονται δε πολύ αυστηρή κριτική για την αντιπολιτευτική τακτική τους  όταν για την τακτική του ΣΥΡΙΖΑ ικανοποιημένο δηλώνει μόνο το 13.5% και του ΠΑΣΟΚ το 18%. Ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει να έχει σοβαρό πρόβλημα αξιοπιστίας, πειστικότητας του πολιτικού του λόγου, ενώ η μεσαία τάξη που ήταν και βασικός παράγοντας των δύο ηττών του 2019, δεν δείχνει να αλλάζει πολιτική συμπεριφορά. Έχει χάσει δε και άλλο έδαφος στον πάντα ρυθμιστικό χώρο του Κέντρου. Αν δούμε την πρόθεση ψήφου στις κατηγορίες ιδεολογικού αυτοπροσδιορισμού οι Κεντρώοι φαίνεται να διαμόρφωναν ένα πολιτικό αποτέλεσμα με την Ν.Δ στο 45%, το ΣΥΡΙΖΑ στο 10% , το ΠΑΣΟΚ Κίνημα Αλλαγής 25% κ.λ.π .

8. Ιδιαίτερο ρόλο θα διαδραματίσει η εκλογική επίδοση του ΠΑΣΟΚ. Σ΄αυτή την φάση χάνει 2%-3% σε σχέση με τον Ιανουάριο. Ωστόσο έχει ξεκολλήσει από το δημοσκοπικό ποσοστό 6%-7% στο οποίο ήταν τελματωμένο πάνω από δύο χρόνια και έχει μια αισθητά μια μεγαλύτερη αφετηρία της τάξης του 13%-14% στην εκτίμηση ψήφου. Θα διατηρήσει αυτά τα ποσοστά; Θα φανεί ότι συνεχίσει η πτώση ή ότι βρίσκει τις δυνάμεις και πριν απ΄όλα τον κατάλληλο προγραμματικό λόγο και στίγμα που θα του επιτρέψει να τα ανεβάσει; Αυτό θα φανεί. Σε κάθε περίπτωση η εκλογική του επίδοση στις πρώτες εκλογές και η αντοχή που θα δείξει στην πορεία προς τις δεύτερες θα καθορίσει όχι μόνο τους πολιτικούς συσχετισμούς και την δυνατότητα αυτοδυναμίας της Ν.Δ ή της ανάγκης σχηματισμού μιας Κυβέρνησης συνεργασίας, αλλά και την αρχιτεκτονική του πολιτικού συστήματος μετεκλογικά και των μετεκλογικών διεργασιών.

Αυτά είναι τα βασικά και αδιαμφισβήτητα συμπεράσματα από όλες τις έρευνες.Ωστόσο, υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος , είτε οι εκλογές πραγματοποιηθούν Φθινόπωρο όπως γράφεται είτε την Άνοιξη του 2023 όπως επανειλημμένα έχει δηλώσει ο Πρωθυπουργός. Η Κυβέρνηση πρέπει να ανταποκριθεί σε μια διαρκή τρικυμία δείχνοντας ότι διασφαλίζει προστασία στην κοινωνία απέναντι στις συνεχείς δοκιμασίες, αλλά και η Αντιπολίτευση να βλέπει καθαρά την πραγματικότητα και να διαμορφώσει πειστικές προτάσεις και τακτικές, αν θέλει να βελτιώσει τους συσχετισμούς υπέρ της. Ήδη βρισκόμαστε ουσιαστικά σε προεκλογική περίοδο, το πολιτικό σκηνικό είναι πολύ ενδιαφέρον και ας μην ξεχνάμε: Η πολιτική σχετίζεται με την διαχείριση ρίσκων και του απρόβλεπτου.