Το ερώτημα του τίτλου τίθεται κάθε φορά που ένας διεθνής οργανισμός  διαπιστώνει την πρωτιά της χώρας μας όσον αφορά την περιπλοκότητα και την πολυπλοκότητα των διοικητικών διαδικασιών. Αυτές, ως γνωστόν, αποτρέπουν τους υγιείς επενδυτές, καθυστερούν την απονομή της δικαιοσύνης και δημιουργούν ανασφάλεια στις επιχειρήσεις.

Μάλιστα, η εικόνα αυτή επαναλαμβάνεται κάθε φορά που υπάρχει μια θετική εξέλιξη σε παγκόσμιο/ευρωπαϊκό επίπεδο (πχ.  μείωση των διοικητικών βαρών).

Η χώρα δείχνει να έχει εγγενές πρόβλημα αντιμετώπισης της γραφειοκρατίας. Είναι όμως έτσι;

Σπεύδουμε να πούμε όχι. Και να παραθέσουμε, ευθύς αμέσως, τους βασικούς λόγους για τους οποίους δεν απλουστεύονται οι διοικητικές διαδικασίες στη χώρα μας:

Α) Διότι δεν υπάρχει η πολιτική βούληση για την απλούστευση των περίπλοκων διαδικασιών. Η περιπλοκότητα και η πολυπλοκότητα των διαδικασιών είναι προϋπόθεση της καλής λειτουργίας του πελατειακού συστήματος. Και το δικό μας πολιτικό σύστημα είναι, στο σύνολό του, πελατειακό. Για να κατανοήσουμε, ωστόσο, τη λειτουργία του, η ανάλυση και η μελέτη του πρέπει να επεκταθούν πέραν των ρουσφετολογικών προσλήψεων, τις οποίες ανέδειξαν οι μελετητές της δεκαετίας 1960. Ο πελατειασμός αποτελεί ένα ολοκληρωμένο μοντέλο διοίκησης και οργάνωσης και διαπερνά το σύνολο των τμημάτων του διοικητικού συστήματος (νομοθετικές/κανονιστικές ρυθμίσεις, δομές/υποδομές, προσωπικό, παρεχόμενες υπηρεσίες, προϋπολογισμούς), επεκτείνεται στην οργάνωση και λειτουργία των πολιτικών κομμάτων και σε όλες τις δημόσιες πολιτικές.

Β) Διότι δεν υπάρχει η γνώση για τον τρόπο με τον οποίο αυτό μπορεί να συμβεί. Ο προληπτικός έλεγχος των διαδικασιών και, ειδικότερα των διοικητικών βαρών, μετά από μια (μνημονιακή) περίοδο προσχηματικής εφαρμογής τους και πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ σε διάφορους «ειδικούς», προκειμένου να βρούμε τον «σωστό» δρόμο για την απλούστευσή τους, εγκαταλείφθηκε εντελώς. Έχει απομείνει ο «μίτος», ένα δοχείο ατάκτως ερριμένων κανονιστικών ρυθμίσεων και διαδικασιών, χωρίς καμία επίπτωση στην πορεία νεότερων και παλιότερων περίπλοκων διαδικασιών.

Γ) Διότι δεν υπάρχουν μηχανισμοί εφαρμογής στην κεντρική διοίκηση είτε στην αυτοδιοίκηση για ζητήματα της καλής νομοθέτησης. Η ελληνική γραφειοκρατία εξακολουθεί να είναι μια ναπολεόντεια γραφειοκρατία με βαρύ ιστορικό πολυνομίας και κακονομίας και με εξαιρετικά αρνητική διάθεση και κουλτούρα απέναντι στις διοικητικές μεταρρυθμίσεις, ειδικότερα δε, στην εφαρμογή της καλής νομοθέτησης. Όταν η ψήφιση αλλεπάλληλων ρυθμίσεων που επιχειρούν να εισάγουν μεταρρυθμίσεις που εφαρμοστήκαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν συνοδεύεται από ισχυρούς μηχανισμούς εφαρμογής στο πεδίο, σε συνδυασμό με την ενδημική ασυνέχεια των δημόσιων  πολιτικών, έχουν ως αποτέλεσμα την απονεύρωση, σε πρώτη φάση και, την ακύρωσή τους στη συνέχεια.

Δ) Διότι το νομοθετικό σώμα (Βουλή) έχει μηδενική χειραφέτηση από την εκτελεστική εξουσία και είναι ευεπίφορο στις πιέσεις για ειδικές -και φωτογραφικές-ρυθμίσεις. Όταν η «ευρηματικότητα» της κυβέρνησης που αποτυπώνεται στις πολύ-τροπολογίες, σε μια διαδικασία ουσιαστικής καταστρατήγησης τόσο του Συντάγματος όσο και του Κανονισμού της Βουλής, δεν συναντά την αντίσταση της Βουλής, τότε αυτή μετατρέπεται σε θεραπαινίδα της. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να θεωρείται «φυσιολογικό» η προτείνουσα κυβέρνηση να αποκρύπτει ρυθμίσεις: Μόνο 7 στις 10 διατάξεις εμφανίζονται στην προ-κοινοβουλευτική διαβουλευτική διαδικασία, ενώ οι υπόλοιπες 3 προστίθενται εντός της ολομέλειας.

Ε) Διότι η κουλτούρα του «ράβε-ξήλωνε» καλά κρατεί. Η γραφειοκρατία αντιδρά σε ad hoc προβλήματα εφαρμογής τα οποία επιχειρεί να θεραπεύσει με εμβόλιμες διαδικασίες ή ρυθμίσεις (βλ. «νόμους-κουρελούδες»). Περισσότερες από τις μισές ρυθμίσεις που παράγονται από τον εθνικό νομοθέτη είναι τροποποιήσεις προηγούμενων νόμων. Με δεδομένο ότι στη χώρα μας δεν έχει επικρατήσει η κουλτούρα του στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδιασμού, η διαδικασία εφαρμογής της  ρύθμισης αυτονομείται αντί να υπακούει σ’ αυτή.

ΣΤ) Διότι η παλιά καλή πρακτική των διοικητικών κωδικοποιήσεων έχει εγκαταλειφθεί. Οι ελάχιστες κωδικοποιήσεις που γίνονται δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το νομοθετικό κυκεώνα των ευρωπαϊκών και διεθνών κανόνων που προκύπτουν από τις υποχρεώσεις ενσωμάτωσης της χώρας μας στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια τάξη.

Η απλούστευση των διαδικασιών αποτελεί μια κεντρική πολιτική εκείνων των χωρών που διακρίνονται για τις οικονομικές επιδόσεις τους και αποτελούν σημείο έλξης των επενδυτών.

Η απόδοση της σημασίας της συνιστά αναγκαίο βήμα που θα δείξει στο διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον ότι όντως μας ενδιαφέρει να δούμε τη χώρα μας να διακρίνεται στην προσέλκυση υγιών και βιώσιμων επενδύσεων.

Μέχρι τότε, οι παρελκυστικές κορώνες για πάταξη της γραφειοκρατίας και την ηλεκτρονικοποίησή της δεν εισφέρουν κάτι σημαντικό.

Facebook Comments