Η Μεγάλη Κατάρρευση!

Αυτές τις μέρες, ένα από τα βασικά ειδησεογραφικά θέματα θα είναι το αγροτικό, καθώς στις 18.11.2015 έχει προγραμματισθεί μεγάλη παναγροτική συγκέντρωση στην Αθήνα. Είναι, λοιπόν, ευκαιρία να δούμε πώς έχει εξελιχθεί η Ελληνική αγροτική παραγωγή τα τελευταία 10 χρόνια.

Γι’ αυτό τον σκοπό, χρησιμοποίησα τα στατιστικά στοιχεία που παρέχει η Eurostatγια το έτος 2004 και για το 2014. Ας δούμε τι εικόνα μπορούμε να σχηματίσουμε για την μεγάλη καλλιέργεια, τις πολυετείς καλλιέργειες, την κτηνοτροφία και τα κηπευτικά.

1.      Μεγάλη Καλλιέργεια

Στα δημητριακά χωρίς το ρύζι βλέπουμε σημαντική (22,7%) μείωση της καλλιεργημένης εκτάσεως, αλλά αύξηση 1,6% της παραγωγής. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν μία αύξηση της παραγωγικότητας κατά 31,4%. Είναι προφανές ότι αυτή προήλθε από την εγκατάλειψη οριακών εδαφών και την βελτίωση της τεχνικής της καλλιέργειας. Στο ρύζι αυξήθηκε η καλλιεργούμενη έκταση κατά 17% και η παραγωγή κατά 34%.

Η έκταση που καλλιεργήθηκε με βιομηχανικά φυτά μειώθηκε κατά 60% μέσα στην δεκαετία, ενώ η έκταση με καπνό κατά 57%. Συνολικώς, η μεγάλη καλλιέργεια έχασε το 37% των εκτάσεων που κατείχε το 2004.

2.      Κτηνοτροφία

Στα βοοειδή, η μείωση των σφαγίων κατά 34,4% και η μείωση παραγωγής κρέατος κατά 26,3%, δείχνει ότι οι κτηνοτρόφοι κρατούν περισσότερο τα ζώα και τα σφάζουν μεγαλύτερα. Η μείωση της παραγωγής αγελαδινού γάλακτος (10,5%) είναι τελείως αντίστοιχη με την μείωση του αριθμού των αγελάδων (10%). Αυτό δείχνει καθαρά ότι η μείωση του ζωικού κεφαλαίου έγινε διότι η τιμή του γάλακτος δεν κάλυπτε το κόστος παραγωγής.Στην κτηνοτροφία, παρατηρούμε μία κατάρρευση της παραγωγής, εκτός από την πτηνοτροφία και το πρόβειο γάλα.

Στην προβατοτροφία, η ελάχιστη 2% μείωση του ζωικού κεφαλαίου συνδυάζεται με την κατά 34% μείωση της κρεοπαραγωγής. Είτε τα σφάγια είναι πλέον πολύ μικρότερα, είτε εδώ είναι εμφανές το πρόβλημα Ελληνοποιήσεων που υπήρχε παλαιότερα.

3.      Πολυετείς καλλιέργειες

Η δενδροκομία είναι ένας κλάδος που δείχνει μία ανάπτυξη. Τα στρέμματα με τους δενδρώνες αυξήθηκαν κατά 12,1%. Η αύξηση προέρχεται κατά 98,5% από την αύξηση των εκτάσεων της ελιάς.

4.      Κηπευτικά

Μέσα σε μία δεκαετία, οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με λαχανικά μειώθηκαν κατά 28% και αντιστοίχως ο όγκος της παραγωγής κατά 26,5%. Με την εξαίρεση της φράουλας, της πιπεριάς και του καρότου, όλες οι άλλες κηπευτικές καλλιέργειες είδαν να μειώνονται σημαντικά, τόσο οι εκτάσεις όσο και η παραγωγή τους.

Ανάλυση

Ασχέτως με τις αναλύσεις επί μέρους θεμάτων, η Ελληνική αγροτική παραγωγή δείχνει μία καταστροφική πορεία την δεκαετία 2004 – 2014. Κάποιοι επί μέρους κλάδοι δείχνουν να αναπτύσσονται, αλλά είναι πολύ λίγοι για να αλλάξουν την μεγάλη εικόνα.

Η αρνητική πορεία εμφανίζεται τόσο σε κλάδους με έντονη επιδότηση, όσο και σε κλάδους με καμία επιδότηση, όπως τα λαχανικά. Οι επιδοτήσεις αυτό που κάνουν είναι απλώς να αποτρέπουν την πλήρη εξαθλίωση των αγροτών.

Η εικόνα που δίνεται στο άσχετο με την αγροτική παραγωγή κοινό, ότι δηλαδή οι αγρότες είναι ένας κλάδος που κερδίζει πολλά από τις επιδοτήσεις μπορεί να ενισχύεται από την τρομακτική ανισοκατανομή των ενισχύσεων, όπως φαίνεται στον επόμενο πίνακα που αφορά στο 2013:

Παρά την μεγάλη εκμετάλλευση των ενισχύσεων από το 1,7% ή το 6,57% των αγροτών που έλαβαν πολύ μεγάλες ενισχύσεις βλέπουμε ότι οι ενισχύσεις βασικώς λειτουργούν στην κατεύθυνση μικρών βοηθημάτων που κρατούν τον κόσμο στην ύπαιθρο.

Συμπεράσματα

Παρά κάποια ειδυλλιακή εικόνα που περνά στους κατοίκους των πόλεων για την γεωργία και παρά τα πιασάρικα θέματα για τεράστιες ενισχύσεις σε τεμπέληδες αγρότες, η πραγματική εικόνα της γεωργίας είναι κακή, πολύ κακή.

Με φωτεινές εξαιρέσεις, η αγροτική παραγωγή καταρρέει, τόσο σε επιδοτούμενους όσο και μη επιδοτούμενους κλάδους.

Οι ενισχύσεις είναι πολύ μικρές για να έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα στους πολλούς αγρότες, τουλάχιστον στο 60% που εισπράττει συνολικώς μέχρι 2.000€ τον χρόνο. Η εικόνα των αγροτών – δημοσίων υπαλλήλων που δήθεν καλλιεργούν για να εισπράττουν ενισχύσεις δεν μπορεί να υποστηριχθεί με νούμερα, τουλάχιστον για το 80,8% των αγροτών που εισπράττουν μέχρι 5.000€.

Είναι σαφές ότι κάτι πάρα πολύ στραβό έχει συμβεί στην γεωργία και συνεχίζεται. Η φορολόγηση των αγροτικών ενισχύσεων, χωρίς απαλλασσόμενο ποσό, απλώς θα ενισχύσει την κατάρρευση της αγροτικής παραγωγής και την έξοδο αγροτών από την παραγωγή και την προσθήκη τους στις ουρές των ανέργων.

Ποιοι ωφελούνται από αυτήν την κατάσταση και υπάρχει τόση πίεση για την συντήρησή της; Δεν είναι θέμα αυτού του άρθρου, αλλά ψάξτε το τόσο στο χονδρεμπόριο αγροτικών προϊόντων, όσο και ανάμεσα στο 1,7% των αγροτών που λαμβάνουν ενισχύσεις μέχρι 200.000€. Αυτοί στις επόμενες κινητοποιήσεις θα φωνάζουν πιο πολύ, οι πολλοί αγρότες θα ασχολούνται με την επιβίωσή τους.