«Η μόνη επιζήσασα την έκανε» σαν σήμερα: Κατερίνα Γώγου

Ήταν Κυριακή 3 Οκτωβρίου του 1993 που «έφυγε» μέσα σε ένα ασθενοφόρο, ήταν σε κωματώδη κατάσταση, είπαν, ενώ τη μετέφεραν. Η αλήθεια είναι ότι βρισκόταν σε κωματώδη κατάσταση καιρό, πολύ καιρό, είχε πάψει να κοιτάζει στα μάτια και περπατούσε σκυφτή, είχε ήδη εκκινήσει την αποχώρησή της.

Η Κατερίνα Γώγου, η Κατερινούλα, το Κατερινάκι με το γλυκό χαμόγελο στον ελληνικό κινηματογράφο και τα γλυκύτερα δάκρυα στα ποιήματά της “την έκανε” τελευταία από αυτό τον κόσμο. Πρώτος ο Άσιμος, μετά ο Πρίγκιπας, στο τέλος εκείνη. Οι «Άγιοι των Εξαρχείων» δεν άντεξαν πολύ.

«Έχω ένα παράπονο, άκου το: Ελεύθερος σκοπευτής ήταν ο Νικόλας  Άσιμος. Τον δολοφόνησαν. Τον Παύλο Σιδηρόπουλο, το ίδιο. Η μόνη επιζήσασα εγώ…», φώναζε το 1991.

Δεν τα κατάφερε εδώ, δεν μπόρεσε και δεν προσπάθησε να προσαρμοστεί. Τυπικά αυτοκτόνησε, ουσιαστικά τη σκότωσαν, λένε όσοι τη γνώριζαν.

Γεννήθηκε την 1^η Ιουνίου του 1940. Ήταν παιδί-θαύμα, έπαιζε από 5 ετών σε θιάσους χωρίς να μάθει όμως να υποκρίνεται ποτέ πλην του σανιδιού και του κινηματογράφου. Η γκάμα της ευρεία από επιθεώρηση ίσα με τραγωδία.

«Μοιάζει 4 παρά 20, συννεφόκαμα και νύχτα. Λέγεται πως σαν σήμερα, 1 Ιουνίου, Βασιλεύς Παύλος εγέννησεν Βασιλέα Κωνσταντίνον εκ της Φρειδερίκης. Εμένα η μητέρα μου μου είπε πως οι κανονιές πέσανε για μένα. Όσο για τη Μονρόε, εκτός από την ίδια ημερομηνία γεννήσεως, είναι στη μέση και οι ασφυκτικά πυκνές πλερέζες του θανάτου της.

Οινόπνευμα με χάπια ή περίστροφο με σιγαστήρα, ο ήχος της υπερβολικής δόσης από μοναξιά μου είναι οικείος. Μυστήρια μέρα που είναι η Παρασκευή, ε; Να μην μπορέσω ποτέ να φτιάξω ένα γελαστό βιβλίο… Φρίκη. Ούτε παιδική φωτογραφία δεν έχω γελαστή. Όσους άνδρες ερωτεύτηκα επειδή γελάγανε, αν δεν ήταν ηλίθιοι ή υστερικοί, ήτανε πιο λυπητεροί από τους λυπητερούς. Δεν έχω κανένανε. Δεν έχω να πάω πουθενά. Πουθενά…»

Έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό μέσα από τις ελληνικές ταινίες, όπως το «Ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο» και το «Μια τρελή τρελή οικογένεια», που επέλεγαν να της δίνουν ρόλους επιφανειακών κοριτσιών, αφελών, σχεδόν χαζοχαρούμενων, τόσο κόντρα στην ίδια μα τους ενσάρκωνε τόσο πειστικά.

Η ερμηνεία της στην ταινία «Το Βαρύ Πεπόνι» του άντρα της Παύλου Τάσσιου πήρε το Βραβείο Α΄ Γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και συγκλονίζει μέχρι σήμερα.

Έγινε κομμάτι της ψυχής όσων διάβασαν τα ποιήματά της, ποιήματα διαφορετικά, πρωτόγνωρα για τα ελληνικά δεδομένα και μάλιστα από μία γυναίκα.

Τα ποιήματά της διέθεταν μία ασύλληπτη προφορικότητα και αμεσότητα, οργισμένα με μία ιδιάζουσα τρυφερότητα, ποιήματα-καθρέφτες φτιαγμένα από σπασμένα τζάμια, λέξεις που αν τις ακουμπούσες μάτωνες.

«Εκείνο που φοβάμαι πιο πολύ είναι μη γίνω “ποιητής” Μην κλειστό στο δωμάτιο ν αγναντεύω τη θάλασσα κι απολησμονήσω. Μην κλείσουνε τα ράμματα στις φλέβες μου κι από θολές αναμνήσεις και ειδήσεις της ΕΡΤ μαυρίζω χαρτιά και πλασάρω απόψεις. Μη με αποδεχτεί η ράτσα που μας έλειωσε για να με χρησιμοποιήσει. Μη γίνουνε τα ουρλιαχτά μου μουρμούρισμα για να κοιμίζω τους δικούς μου. Μη μάθω μέτρο και τεχνική και κλειστώ μέσα σε αυτά για να με τραγουδήσουν»

Ήταν αντισυμβατική, απρόβλεπτη, δεν ήθελε ποτέ της να νιώσει βολεμένη, πολλοί της καταλόγισαν ότι δεν έφτασε τόσο ψηλά όσο θα μπορούσε, όσο έφτασαν άλλοι. Τελικά μήπως έφτασε τόσο ψηλά που εμείς δεν μπορούμε να τη δούμε;

Όλη η ζωή της ήταν οι στίχοι της από το βιβλίο της «Τρία κλικ Αριστερά»:

«Πάνω-κάτω. Πάνω-κάτω, η Πατησίων.

Η ζωή μας είναι η Πατησίων.»

Το «λούμπεν» Κέντρο της Αθήνας, όπως το χαρακτηρίζουν όσοι δε γνωρίζουν, φέρει την υπογραφή της, είναι η πατρίδα της.

«Τα σύνορα της πατρίδας μου

Τα σύνορα της πατρίδας μου αρχίζουνε

απ τα ψητοπωλεία του Μινιόν

περνάνε από τα καμένα ξύλα του Περοκέ και πέρα…

Η ζωή από κει παίζει βρώμικο ξύλο με τη ζωή

στριμώγνει τα καλύτερα παιδιά της σε φαγωμένες σκάλες

τους στρώνει στο “Θανάση” σημαδεμένη τράπουλα από χέρι

τους περνάει μπρασελέ και ματωμένους σουγιάδες

και μπότες γυαλιστερές πορτοκαλιές με 10 πόντους τακούνι

Ζόρικο αντριλίκι τα γεννητικά τους όργανα

τα Άγια των Αγίων κι αλλιώτικο φιλότιμο

ώσπου μια μέρα – Παρασκευή μπορεί –

τους ρίχνει από κοντά επιδέξιους κώλους

καρφώνουνε τον αντρισμό τους

τους φέρνει καπάκι

κι ύστερα ευνουχισμένοι με τη γλώσσα κολλημένη στον ουρανίσκο

με το μαντήλι που σκουπίστηκαν

ένα με την καφέ του ρίγα περιθώριο γύρω γύρω

πνίγουν με ισόβια

φωταγωγημένα καράβια εφοπλιστικά κεφάλαια ξωτικές

θάλασσες Παναμαικές σημαίες χρεωμένες τραγουδίστριες

και τα δικά τους ταξίδια στη θάλασσα με καρπουζόφλουδες

το ξεχειλωμένο μαγιώ απ το περίπτερο

και την τσατσάρα – πουτάνα ζωή – μαγκιά τους στο πλάι

– κανείς δεν ξέρει

– κανείς δεν είδε

19 20 21 χρονώ και τέλος.»

Σε ένα από τα τελευταία της ταξίδια έλεγε συνέχεια «Δε βγαίνει», σπάραζε ότι «Δεν της έβγαινε» η ζωή.

«Άσπρη είναι η αρία φυλή

η σιωπή

τα λευκά κελιά

το ψύχος

το χιόνι

οι άσπρες μπλούζες των γιατρών

τα νεκροσέντονα

η ηρωίνη.

Αυτά λίγο πρόχειρα

για την αποκατάσταση του μαύρου.»

«Πάει. Αυτό ήταν.

Χάθηκε η ζωή μου φίλε

μέσα σε κίτρινους ανθρώπους

βρώμικα τζάμια

κι ανιστόρητους συμβιβασμούς.

Άρχισα να γέρνω

σαν εκείνη την ιτιούλα

που σου ‘χα δείξει στη στροφή του δρόμου.

Και δεν είναι που δεν θέλω να ζήσω.

Είναι το γαμώτο που δεν έζησα.

κι ούτε που θα σε ξαναδώ.»