Θα ξεχειμωνιάσουμε με την αξιολόγηση και με… σούπερ-ντούπερ νέα μέτρα

Το φθινόπωρο που θα έκλεινε η αξιολόγηση, θα γίνει χειμώνας όπως εξελίσσονται τα πράγματα και αρχίζω και ανησυχώ για την κυβέρνηση γιατί κινδυνεύει να ξεμείνει από αφηγήματα πλέον. Αλλά το έχει η μοίρα της. Εκεί που στήνει ένα ωραίο και φωτεινό σκηνικό, κάτι γίνεται και… χαλάει. Έτσι, το ευκολάκι της γ’ αξιολόγησης ξαφνικά αρχίζει και μετατρέπεται σε… μεγάλο πονοκέφαλο.

O Τσίπρας υποσχέθηκε μέρισμα στα ευάλωτα κοινωνικά στρώματα από την ΔΕΘ, σε περίπτωση υπεραπόδοσης του φετινού (εύκολου) στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα, και το ΥΠΟΙΚ προσγειώνει τα πράγματα διευκρινίζοντας πως ο όποιος… μποναμάς δεν θα πάει στους χαμηλό-συνταξιούχους όπως πέρσι – γεγονός το οποίο εξαγρίωσε τους δανειστές, αλλά θα κατευθυνθεί κυρίως στην χρηματοδότηση της ανάπτυξης και στην πληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους δημοσίου, που αποτελεί άλλωστε και μνημονιακό όρο.

Ο Τσίπρας διαμήνυσε ταχύτατη ολοκλήρωση της αξιολόγησης, και το ΥΠΟΙΚ δηλώνει ελπίδες για ολοκλήρωσή της έως τον Ιανουάριο.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε από τη ΔΕΘ ότι η τρίτη αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί άμεσα και χωρίς νέα μέτρα, και το ΥΠΟΙΚ εμφανίζεται να ανησυχεί για τις απαιτήσεις του ΔΝΤ και την πιθανή αστοχία στο πρωτογενές πλεόνασμα του 2018, γεγονός που θα οδηγήσει σε νέα μέτρα. 

Παράλληλα, το ΥΠΟΙΚ δηλώνει ότι δεν δέχεται την απαίτηση του ΔΝΤ για νέους ελέγχους ενεργητικού στις ελληνικές τράπεζες (κάτι που δεν επιθυμούν ούτε οι Βρυξέλλες), γεγονός  το οποίο προϊδεάζει για έντονες και μακρές διαπραγματεύσεις προσεχώς με την επιστροφή του συνθήματος «έξοδος του ΔΝΤ», το οποίο θυμόταν κάθε φορά που βρισκόταν αντιμέτωπη  με δυσκολίες η κυβέρνηση, να επιστρέφει, αφού το έδαφος έχει ήδη αρχίσει να στρώνεται από την επίσκεψη μακρόν στην Αθήνα.

Έως σήμερα η κυβέρνηση μιλούσε για έξοδο στις αγορές ακόμα και τον Οκτώβριο και σίγουρα πριν το τέλος του έτους, και τώρα το ΥΠΟΙΚ «ανοίγει» τον ορίζοντα και μιλά για προσπάθεια άντλησης κεφαλαίων από τις αγορές μέσα στους επόμενους έξι με επτά μήνες. Δηλαδή έως τον… Απρίλιο.

Η προσγείωση στην οποία προχωρά το ΥΠΟΙΚ γίνεται για προφανείς λόγους. Άλλωστε εδώ και λίγο καιρό ο κ. Τσακαλώτος εμφανίζεται πιο «μαζεμένος» σε σχέση με το τι γίνεται και το τι θα γίνει με τις διαπραγματεύσεις και αποφεύγει τα πολύ μεγάλα λόγια, σε αντίθεση με τον κ. Τσίπρα. Οι λόγοι δεν είναι άλλοι από την… πραγματικότητα. Η αλήθεια έχει φανεί από καιρό και παρά τα φουσκωμένα λόγια για… διαδικαστικού χαρακτήρα γ’ αξιολόγηση, από τον Ιούλιο έχει αρχίσει και φαίνεται ότι τα πράγματα δεν θα είναι καθόλου εύκολα. Αφενός υπάρχουν ακόμη πολλά προαπαιτούμενα ανοιχτά, από τα οποία αρκετά παραμένουν δύσκολα, αφετέρου το ΔΤΝ έχει δείξει εδώ και μήνες τα δόντια του θέτοντας θέμα τραπεζών και ανάγκης νέας κεφαλαιοποίησης. Επίσης είναι άγνωστοι οι συσχετισμοί που θα δημιουργηθούν μετά τις γερμανικές εκλογές.

Με τον κίνδυνο να περάσει το φθινόπωρο αλλά και ο χειμώνας περιμένοντας πάλι το κλείσιμο της αξιολόγησης, το σενάριο και το στοίχημα της καθαρής εξόδου από τα μνημόνια τον Αύγουστο του 2018, που αποτελεί το τελευταίο μεγάλο αφήγημα του Τσίπρα – εκτός από το νέο ανέκδοτο υπέρ των επενδύσεων-  μοιάζει ολοένα και πιο χλωμό.

Αυτή την εβδομάδα η Citigroup προειδοποίησε για νέες εντάσεις μεταξύ Αθήνας και δανειστών εν όψει της ολοκλήρωσης της γ’ αξιολόγησης, ενώ πριν δύο περίπου εβδομάδες η BofA Merrill Lynchείχε εκτιμήσει ότι οι συζητήσεις για την τρίτη αξιολόγηση του προγράμματος θα είναι πολύ δύσκολες και εάν καθυστερήσουν και η αξιολόγηση παραταθεί και το επόμενο έτος, τότε η ατζέντα είναι πιθανό να επεκταθεί στις λεπτομέρειες της ελάφρυνσης του χρέους και στην συζήτηση του νέου καθεστώτος που θα ισχύσει στην Ελλάδα μετά το τέλος του προγράμματος στα μέσα του 2018, δηλαδή ένα νέο μίνι-μνημόνιο.

Η ελληνική κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά πως πρέπει να βγει ξανά στις αγορές αλλά πρέπει να το κάνει σε καλό timing αλλιώς η κίνηση θα αποδειχτεί μπούμερανγκ. Όσο η γ’ αξιολόγηση μένει ανοιχτή κάτι τέτοιο δεν μπορεί να προχωρήσει, ωστόσο ένα άλλο «εξωτερικό» εμπόδιο που προβάλλει είναι το ότι εάν κλείσει η αξιολόγηση προς το α’ τρίμηνο του 2018, θα έχει μπει σε εφαρμογή το tapering του QE της ΕΚΤ θα έχει δημιουργηθεί ένα περιβάλλον risk-off στην Ευρώπη και την ευρωζώνη, που δεν ευνοεί τις τοποθετήσεις σε ελληνικά ομόλογα τα οποία θεωρούνται υψηλού ρίσκου.

Με λίγα λόγια, η κυβέρνηση βλέπει μπροστά της την πιθανότητα εγκλωβισμού και κατάρρευσης των ελπίδων για clean exit. Αλλά φυσικά δεν θα μας το πει. Αντίθετα διαμηνύει ότι θα έχουμε… σούπερ-ντούπερ ανάπτυξη στο γ’ τρίμηνο, πριν την απογοήτευση που θα (ξανα)ζήσουμε στη συνέχεια…