Πλησιάζει το τέλος της λιτότητας στην Ευρώπη;

Τα πράγματα αλλάζουν στην Ευρώπη. Η λιτότητα, η οποία για μεγάλο διάστημα θεωρούνταν ως το πλέον κατάλληλο φάρμακο για τις υπερχρεωμένες οικονομίες, χάνει γρήγορα την… αίγλη της, με την αύξηση των παραχωρήσεων που προσφέρονται από τους φορείς χάραξης πολιτικής της Ευρώπης σε χώρες σχετικά με τις αποπληρωμές των δανείων και τη μείωση του ελλείμματος.

H Ελλάδα έγινε αυτήν την εβδομάδα, η τελευταία χώρα που προχώρησε σε συμφωνία με την τρόικα για την αναθεώρηση του προγράμματος λιτότητας.

Εν τω μεταξύ, η Ισπανία ζήτησε περισσότερο χρόνο από την ΕΕ για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες.

Κυβερνητική πηγή δήλωσε στο Reuters την περασμένη εβδομάδα ότι η χώρα θα αυξήσει τώρα 2013 το στόχο του ελλείμματος στο 6% του ΑΕΠ και βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για περισσότερο χρόνο για να μειώσει δημοσιονομικό έλλειμμα της στο 3% του ΑΕΠ, για το οποίο ο στόχος μέχρι σήμερα ήταν το 2014.

Το αίτημα έρχεται αφού οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι συμφώνησαν την περασμένη εβδομάδα να επιτραπεί στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία παράταση επτά ετών για να ξεπληρώσουν τα δάνεια διάσωσης τους.

Η Ισπανία αναμένεται να κληθεί να επιταχύνει το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα σε αντάλλαγμα για περισσότερο χρόνο από την ΕΕ και η ισπανική κυβέρνηση θα πρέπει να παρουσιάσει το σχέδιο σταθερότητας και μεταρρυθμίσεων στην ΕΕ, πριν από το τέλος του μήνα.

Η ατζέντα χάραξης πολιτικής του 2013 στη ζώνη του ευρώ δεν είναι η ίδια με αυτήν του 2011, ή ακόμα και του 2012. Οι «αμαρτωλές χώρες» των ελλειμμάτων λαμβάνουν περισσότερο χρόνο. Οι λήξεις των bail-out δανείων επεκτείνονται. Και, το κυριότερο, η κρίση έχει εξαπλωθεί στον πυρήνα του μπλοκ, θέτοντας σε αμφισβήτηση τη συναίνεση υπέρ της λιτότητας, τονίζει ο Nick Spiro, επικεφαλής της Spiro Sovereign Strategy.

Oι χαράσσοντες πολτική στην ευρωζώνη έχουν είναι έτοιμοι για περαιτέρω οπισθοδρομήσεις, όπως προσθέτει ο αναλυτής. Οι ενέργειές τους κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών δείχνουν το βαθμό στον οποίο η εστιασμένη στην λιτότητα ατζέντα έχει υπονομευθεί και αποδυναμωθεί από το φόβο της ολικής κατάρρευσης.

Η ζώνη του ευρώ εξακολουθεί να είναι κολλημένη ανάμεσα σε μια αντιπαράθεση μεταξύ μιας ομάδας κρατών υπό την ηγεσία της Γερμανίας αρνούνται να μοιραστούν περισσότερους κινδύνους και μιας ομάδα με γαλλική ηγεσία που είναι δύσπιστοι όσον αφορά την ανταλλαγή περισσότερης εθνικής κυριαρχίας, καταλήγει ο Spiro.

O Peer Steinbrueck, πρώην Γερμανός υπουργός Οικονομικών ο οποίος είναι επικεφαλής του κεντροαριστερού Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, επισημαίνει πως οι πολιτικές λιτότητας δεν θα αντικατασταθούν μεν, αλλά όλα είναι σχετικά. Αυτή τη στιγμή, σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, βλέπουμε έναν φαύλο κύκλο υπερβολικής λιτότητας, χαμηλότερης ανάπτυξης και αύξησης της ανεργίας. Σε ορισμένες χώρες , η ανεργία των νέων βρίσκεται πάνω από το 50%, τα φορολογικά έσοδα είναι χαμηλότερα, οι οίκοι αξιολόγησης έρχονται και υποβαθμίζουν τις χώρες και ο φαύλος κύκλος ξεκινά και πάλι, όπως προσθέτει.

Είναι πολύ σημαντικό το ευρώ να παραμείνει ενωμένο, αλλά πρέπει να υπάρξει ένα φάρμακο που να μην είναι θανατηφόρο, και θα πρέπει να συνοδεύεται από οικονομικά κίνητρα, μέτρα κατά της ανεργίας των νέων και πιο σκληρή ρύθμιση των τραπεζών, διότι σε ορισμένες χώρες, είμαστε δεν υπάρχει κρίση του χρέους, αλλά στην Ιρλανδία, την Κύπρο και την Ισπανία, η κρίση είναι τραπεζική.

Η συζήτηση για την ανάπτυξη σε σχέση με λιτότητα θα είναι το κεντρικό θέμα του G20 αυτή την εβδομάδα. Θα εξεταστεί μια πρόταση για τη μείωση του δημόσιου χρέους μακροπρόθεσμα – αρκετά κάτω από το 90% του ΑΕΠ, ανέφερε το Reuters κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου.

Η ΕΕ, όμως, έχει ένα πιο φιλόδοξο ανώτατο όριο του χρέους στο 60% του ΑΕΠ για τα 27 μέλη της, ένας στόχος που σήμερα μοιάζει φιλόδοξος υπόψη του βουνού του χρέους των περισσότερων ευρωπαϊκών οικονομιών.

Ελευθερία Κούρταλη