Ο Δρ. Κωνσταντίνος Φίλης, Διευθυντής Ερευνητικών Προγραμμάτων του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και επικεφαλής του Κέντρου Ρωσίας-Ευρασίας & ΝΑ Ευρώπης, μίλησε στο MarketNews.gr για τις επεκτατικές διαθέσεις της Τουρκίας, τη σύλληψη των δύο Ελλήνων στρατιωτικών, την προαναγγελία αποστολής τουρκικού πλωτού γεωτρύπανου στην Ανατολική Μεσόγειο από τον Ερντογάν και το πιθανό «πάγωμα» των ερευνών για τους υδρογονάνθρακες δίχως επίλυση του Κυπριακού. 

Η Τουρκία δείχνει τις επεκτατικές της διαθέσεις. Πώς σχολιάζετε την επιχείρηση στο Αφρίν και τη στάση των ΗΠΑ και της Ρωσίας; 
 
Η Τουρκία κατάφερε με την επικράτηση στο Αφρίν να κερδίσει χώρο στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις. Όμως, κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε ένα πολυσύνθετο ζήτημα με άδηλη την έκβαση της εμπλοκής της. Το Αφρίν σε σχέση με άλλες περιπτώσεις, εφόσον η Τουρκία αποφασίσει να εμβαθύνει την παρουσία της στη Συρία, είναι η πιο εύκολη. Στο μέλλον δεν αποκλείεται να αντιπαρατεθεί είτε στρατιωτικά είτε διπλωματικά με άλλες δυνάμεις που ήδη δρουν στην περιοχή. Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, βρίσκονται μπροστά σε ένα δίλημμα: Από τη μία τους ζητείται να άρουν την υποστήριξη τους στον πιο αξιόπιστο και αξιόμαχο σύμμαχό τους στη Συρία -τους Κούρδους- και από την άλλη εφόσον επιλέξουν να ικανοποιήσουν πλήρως την Τουρκία οι Κούρδοι υποχρεωτικά θα πρέπει να στραφούν προς άλλους «προστάτες». Σχεδόν μοναδικό έρεισμα της Ουάσιγκτον στην περιοχή είναι οι Κούρδοι, ωστόσο και οι τελευταίοι στερούνται εξίσου συμμάχων. Η Ρωσία, βρισκόμενη σε θέση ισχύος, κινείται τόσο στρατηγικά όσο και τακτικιστικά θέλοντας στην παρούσα φάση να πλήξει τη συμμαχική σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας εντός του ΝΑΤΟ. 
 
Η σύλληψη των Ελλήνων στρατιωτικών είναι το κεντρικό θέμα των τελευταίων εβδομάδων. Ποια εκτιμάτε ότι είναι τα κίνητρα της Τουρκίας και ποια η έκβαση της υπόθεσης; 
 
Η Τουρκία εκμεταλλεύεται ένα τυχαίο περιστατικό, προσδίδοντας του πολύ μεγαλύτερη αξία από την αρμόζουσα. Η κατάληξη δεν μπορεί πάρα να είναι θετική, αλλά ταυτόχρονα είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε το ακριβές χρονοδιάγραμμα. Κυρίως γιατί η γειτονική χώρα έχει κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτου ανάγκης αμέσως μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, με αποτέλεσμα την πλήρη αναστολή του κράτους δίκαιου. Άλλωστε, οι πολλαπλές υποθέσεις-πράξεις διώξεων προκαλούν καθυστερήσεις λόγω του όγκου των φακέλων που διαχειρίζονται οι δικαστικοί στην Τουρκία, με συνέπεια αν η Άγκυρα έχει αποφασίσει να κινηθεί γραφειοκρατικά, τότε μόνο μία άνωθεν παρέμβαση μπορεί να επιταχύνει τις εξελίξεις. 
 
Ποσο μπορεί να επηρεάσει τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και τις έρευνες στην Κυπριακή ΑΟΖ η προαναγγελία αποστολής τουρκικού πλωτού γεωτρύπανου στην Ανατολική Μεσόγειο και συγκεκριμένα στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν; 
 
Η Τουρκία μας έχει προϊδεάσει γι αυτή την κίνηση, την οποία, πλην απροόπτου, πρέπει να αναμένουμε τις επόμενες εβδομάδες. Απώτερος στόχος της είναι μέσω της διαρκούς αμφισβήτησης της εθνικής κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας να δημιουργήσει μία τετελεσμένη κατάσταση, εμπλέκοντας εκ των πραγμάτων στις διεργασίες περί την ενέργεια την ίδια. Ένας από τους λόγους που η Τουρκία πιέζει την Ελλάδα κλιμακώνοντας την ένταση είναι η πρόθεση της να κρατήσει την τελευταία μακριά από τα τεκταινόμενα στην κυπριακή ΑΟΖ, υπό την αιωρούμενη απειλή πρόκλησης μιας θερμής κατάστασης στο Αιγαίο. 
 
Προχθές, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου υποδέχθηκε στην Αγκυρα τον αποκαλούμενο «ομόλογό» του στα Κατεχόμενα Κουντρέτ Οζερσάι, ο οποίος είναι και ο κύριος εκφραστής της νέας θέσης που έχει αναπτυχθεί με φορέα το ψευδοκράτος, περί σύνδεσης των διαπραγματεύσεων του Κυπριακού με την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κύπρου. Πρόκειται, εν ολίγοις, για το σενάριο το οποίο προβλέπει «πάγωμα» των ερευνών, δίχως επίλυση του Κυπριακού. Πόσο πιθανό το βλέπετε αυτό; 
 
Διπλωματικά η Τουρκία και η Τουρκοκυπριακή Κοινότητα δεν μπορούν να επιβάλλουν μία τέτοια άποψη. Έχει ξεκαθαριστεί τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από την ΕΕ ότι η επίλυση του Κυπριακού δεν αποτελεί προϋπόθεση. Είναι σαφές ότι η Άγκυρα θα επιχειρήσει το επόμενο χρονικό διάστημα να αλλάξει την εκπεφρασμένη θέση Ουάσιγκτον και Βρυξελλών με αποσταθεροποιητικές ενέργειες, με τη δημιουργία ντε φάκτο τετελεσμένων.
 
Εξάλλου, η γειτονική χώρα, ειδικά τα τελευταία χρόνια, θεωρεί εαυτόν υπεράνω των κανόνων και του διεθνούς δικαίου. Ζητούμενο πλέον είναι η από κοινού απάντηση/αντιμετώπιση της όποιας τουρκικής επιθετικότητας μεταξύ των κρατών της περιοχής αλλά και των ΗΠΑ και της ΕΕ, όλων αυτών δηλαδή που ενδιαφέρονται να δουν την Ανατολική Μεσόγειο να εξελίσσεται σε μία επιπλέον πηγή προμήθειας της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου.

Facebook Comments