Στάση πληρωμών ή στάση… Φρανκφούρτη; Περάσαμε στο… Plan B;

Από το σενάριο του Grexit μέχρι πριν λίγες μέρες, στο σενάριο του default σήμερα…

Oι επιστολές του Μάριο Ντράγκι και της Κριστίν Λαγκάρντ στην τηλεδιάσκεψη του Eurogroup της περασμένης Τρίτης, όπου δόθηκε το πράσινο φως για την τετράμηνη παράταση της δανεικής σύμβασης της Ελλάδας, είχαν την… άμεση απάντηση της ελληνικής κυβέρνησης.

Οι μεγάλοι αστερίσκοι και οι ηχηρές προειδοποιήσεις των δύο θεσμών – ΕΚΤ και ΔΝΤ – περί τήρησης των δεσμεύσεων από την πλευρά της νέας κυβέρνησης Τσίπρα, δεν έμειναν… ασχολίαστες από τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών, ο οποίος για μία ακόμη φορά απάντησε με…. απειλές στις απειλές, στέλνοντας εμμέσως πλειν σαφώς ένα μήνυμα-βόμβα προς Βρυξέλλες και Βερολίνο.

«Δεν θα έχουμε πρόβλημα όσον αφορά τη ρευστότητα του δημοσίου, αυτό που θα έχουμε πρόβλημα και είναι δεδομένο ότι θα έχουμε πρόβλημα, είναι στην αποπληρωμή των δόσεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου βασικά τώρα και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας τον Ιούλιο», ήταν η ακριβής του φράση-απάντηση.

Εφόσον, όπως ανακοινώθηκε και μετά το Eurogroup της Παρασκευής δια στόματος Γερούν Ντάισελμπλουμ, η χρηματοδότηση προς την Ελλάδα θα αποδεσμευθεί μόνο μετά την έγκριση των λεπτομερών οικονομικών σχεδίων της νέας ελληνικής κυβέρνησης, το μήνυμα που στέλνει ουσιαστικά ο Γ. Βαρουφάκης είναι: Μπορεί Ντράγκι και Λαγκάρντ να θεωρούν ότι υπάρχουν πολλές ασάφειες στην λίστα των μεταρρυθμίσεων και να απαιτούν λίαν συντόμως λεπτομέρειες γύρω από αυτές, αν δεν τις εγκρίνουν, η Ελλάδα θα κηρύξει στάση πληρωμών στο εξωτερικός της χρέος.

Με λίγα λόγια, η κυβέρνηση ξεκινά την νέα διαπραγμάτευση με απειλές που θυμίζουν όλα αυτά που είχαν γραφτεί πρόσφατα για την θεωρία των παιγνίων και την υιοθέτηση της στρατηγικής αυτής από τον Mr. Game Theory, Έλληνα ΥΠΟΙΚ.

Και για μία ακόμη φορά στέλνεται το μήνυμα στις αγορές ότι Ελλάδα ίσον κίνδυνος για τις επενδύσεις, αφού ομολογεί ότι κινδυνεύει με default άμεσα.

Ή μήπως όχι; Μήπως περνάμε στο… Plan B;

Πάντως ο Ντράγκι, ως (πιο) έμπειρος… παίκτης, δεν το άφησε με τη σειρά του αυτό χωρίς απάντηση:

«Η ΕΚΤ θα ξαναδεχθεί ελληνικά ομόλογα όταν η χώρα συμμορφωθεί με το πρόγραμμα», τόνισε μιλώντας στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, σε μία ακρόαση γεμάτη με εντάσεις, εκνευρισμό και την πρόωρη αποχώρηση του επικεφαλής της ΕΚΤ μετά την έντονη κριτική που δέχθηκε για τον χειρισμό της κεντρικής τράπεζας απέναντι στην Ελλάδα.

Και αναφορικά με τις επιστροφές των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα (SMPs), ο Μ. Ντράγκι τόνισε ότι τα όποια κέρδη επιστρέφονται στους προϋπολογισμούς των κρατών της Ευρωζώνης με τη σειρά τους ενισχύουν την Ελλάδα. «Το ευρωσύστημα δεν εμπλέκεται σε αυτή τη διαδικασία» είπε ο Μ. Ντράγκι, δίνοντας τέλος στις όποιες… ελπίδες είχε η ελληνική κυβέρνηση να λάβει τα 2 δισ. περίπου από την ΕΚΤ για να πληρώσει την δόση του ΔΝΤ τον Μάρτιο.

Για μία ακόμη φορά το μπαλάκι αλλάζει συνεχώς γήπεδο και όπως έχουν τα  πράγματα μέχρι στιγμής, για μία ακόμη φορά το «αύριο» της Ελλάδας είναι στα χέρια του Ντράγκι.

Στάση πληρωμών λοιπόν, ή στάση… Φρανκφούρτη;

Σημείωση πρώτη: Τον Σεπτέμβριο του 2014, ο Γιάνης Βαρουφάκης είχε δηλώσει πως «αν οι κόκκινες γραμμές του ΣΥΡΙΖΑ δε γίνουν αποδεκτές, η πρώτη κίνηση αντίδρασης της ελληνικής πλευράς θα πρέπει να είναι η στάση πληρωμών».

Σημείωση δεύτερη: Στο βιβλίο του « Η Γένεση της μνημονιακής Ελλάδας» που κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 2014 και όπου ο Γ. Βαρουφάκης  καταγράφει το χρονικό της κρίσης, σημειώνει χαρακτηριστικά :

«Ναι θα γίνει για ένα διάστημα στάση πληρωμών και θα περάσουμε άσχημα, αλλά η Ευρώπη και η Ευρωζώνη δεν θα αφήσoυν την Ελλάδα να διαλυθεί εφόσον δεν θέλει να διαλυθεί η ίδια. Αν οι Ευρωπαίοι πουν Αλέξη δεν μασάμε , να σκληρύνουμε τη διαπραγμάτευση και γιατί όχι να χρεοκοπήσουμε» .

Σε άλλο σημείο γράφει: «Το μόνο που χρειαζόταν να κάνει ο έλληνας πρωθυπουργός ( Παπανδρέου το 2010) ήταν να ζητήσει από τους εταίρους του να τοποθετηθούν για το τι προτείνουν ως ευρωπαϊκή αντίδραση στην ελληνική πτώχευση, ξεκαθαρίζοντας ότι, εν ανυπαρξία μιας σοβαρής ευρωπαϊκής πρότασης (η οποία θα ελάμβανε υπ’ όψη της τα αντίστοιχα προβλήματα στην υπόλοιπη ευρωζώνη), η Αθήνα θα κήρυττε προσωρινή στάση πληρωμών και θα καλούσε τους πιστωτές της σε σύσκεψη ώστε να αρχίσει η διαπραγμάτευση κουρέματος».

«…αν μια νομισματική ένωση δεν επιτρέπει σε κράτη-μέλη της να πτωχεύσουν (να προβούν δηλαδή σε στάση πληρωμών) τότε δεν μπορεί να επιβιώσει αυτή η νομισματική ένωση. Ο λόγος είναι ότι μια νομισματική ένωση, εξ ορισμού, στερεί από τα κράτη-μέλη της την δυνατότητα έκδοσης νομίσματος και, ως εκ τούτου, επιφυλάσσει για αυτά τον κίνδυνο να αναγκαστούν σε στάση πληρωμών. Αν η ευρωζώνη δεν μπορεί να επιβιώσει σε περίπτωση στάσης πληρωμών ενός κράτους-μέλους της, τότε απλά δεν μπορεί να επιβιώσει!».

Σημείωση τρίτη: Ψάχνοντας στο internet περί Grexit και default έπεσα πάνω σε ένα άρθρο του υπουργού Οικονομικών, στο blog του, από το 2012 με τίτλο: Η στάση πληρωμών ΔΕΝ σημαίνει και Grexit (Greek default does NOT equal Greek exit).

«Ίσως ο μεγαλύτερος εχθρός της ευρωζώνης, στη συγκεκριμένη συγκυρία, είναι μια λανθασμένη υπόθεση: ότι μια ελληνική χρεοκοπία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με μια ελληνική έξοδο από την ευρωζώνη. Το πρόβλημα με αυτή την υπόθεση είναι διττό: Πρώτον, εμποδίζει την Ευρώπη να διαφύγει μια παγίδα την οποία η ίδια έχει φτιάξει. Δεύτερον, είναι λανθασμένη», γράφει ο Γ. Βαρουφάκης.

Όπως επισημαίνει,  «η αναποφασιστικότητα και το αδιέξοδο της Ευρώπης βασίζεται σε ένα λάθος: την απατηλή υπόθεση  ότι η Ευρώπη αναγκάζεται να επιλέξει μεταξύ της οδού της διάσωσης και της εξόδου από το ευρώ,  για την Ελλάδα. Αλλά υπάρχει και ένας τρίτος δρόμος, που είναι λιγότερο δαπανηρός για όλους και δίνει στην Ευρώπη μια ευκαιρία, επιτέλους, να σχεδιάσει μια νέα πορεία εξόδου από την κρίση, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλες τις ελλειμματικές χώρες (καθώς και τον προβληματικό ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα ): Η Ελλάδα πρέπει να κηρύξει στάση πληρωμών εντός της ευρωζώνης!».

Και συνεχίζει, καταλήγοντας: « Η καλύτερη στρατηγική για την Ευρώπη είναι να αφήσει την Ελλάδα να χρεοκοπήσει, για να επιτρέψει στην ελληνική κυβέρνηση να βρει τρόπους να ζήσει από τα φορολογικά έσοδα για ένα περίπου έτος και, ταυτόχρονα, να εξεταστεί μία συνολικής λύση για την κρίση του ευρώ. Μια ελληνική χρεοκοπία θα παρέχει τη σαφήνεια και το χρονικό διάστημα για να γίνει αυτό σωστά. Οι άλλες δύο εναλλακτικές λύσεις (περισσότερες διασώσεις ή μια ελληνική έξοδος) αποτελούν μία σκληρή, περιττή και ασυνήθιστη τιμωρία. Για το σύνολο της Ευρώπης.»

Διαβάζοντας λοιπόν συνεντεύξεις, δηλώσεις και άρθρα του Γ. Βαρουφάκη, φαίνεται πως ίσως τελικά το Plan B υπάρχει, και αυτό είναι η (απειλή με) στάση πληρωμών…