Αν είναι κάτι να διδαχθούμε από τους λαούς της Άπω Ανατολής είναι η βαθιά ριζωμένη πεποίθηση τους για την δύναμη της συλλογικότητας. Στην Ιαπωνία για παράδειγμα η έντονη έκφραση των συναισθημάτων περιορίζεται ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας και τους στενούς φίλους. Ο,τιδήποτε περισσότερο για την έκφραση συναισθήματος εκτός του στενού οικογενειακού και κοινωνικού περίγυρου θεωρείται ένδειξη αδυναμίας. Το ζητούμενο είναι η δράση και η τήρηση του καθήκοντος στις ώρες κρίσης. Η στάση αυτή έχει τις ρίζες της τόσο στην κοινωνική οργάνωση όσο και τη θρησκεία τους. Το καθήκον προς την κοινότητα και η στωικότητα απέναντι στις δυσκολίες είναι πάνω από την προσωπική τους ευαρέσκεια, δυσαρέσκεια ή  προτίμηση.

Πριν από δυο μήνες οι Κινέζοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με την κρίση του ιού Covid -19. Οι Κινέζοι έχουν μάθει να επιβιώνουν και έχουν γαλουχηθεί με την ιδέα της αβεβαιότητας. Δεν είναι τυχαίο πως οι νόμοι τους αλλάζουν κάθε τόσο για να προσαρμοστούν και να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα. Το ζητούμενο τους είναι η ανθεκτικότητα και η διάρκεια τόσο σε επίπεδο επιχειρηματικό όσο και σε επίπεδο κοινωνικό. Το κλειδί της επιτυχίας τους είναι η ικανότητα διαχείρισης της αβεβαιότητας, επιδεικνύοντας υπομονή και ευελιξία στο αναπάντεχο.

Αν και αρχικά υπήρχε μια κριτική χωρίς αμφιβολία για την μυστικότητα της κυβέρνησης  του Σι Τζιπίγνκ και της λογοκρισίας που επέβαλε για την προστασία της φήμης του κομμουνιστικού καθεστώτος  είναι γεγονός πως η προτεραιότητα του ήταν να προστατεύσει το λαό του. Όταν το πρόβλημα έγινε αρκετά μεγάλο και καθαρό ως προς τη σοβαρότητα του η κινεζική ηγεσία κινήθηκε αστραπιαία και εφάρμοσε δρακόντεια μέτρα για τον έλεγχο των κινήσεων και της συμπεριφοράς των πολιτών. Αυτό απέδωσε και τώρα η Κίνα βρίσκεται σε κατάσταση «ηρεμίας» και απόλυτου ελέγχου της νέας κανονικότητας.

Τώρα μπροστά σε αυτόν τον εφιάλτη για τη δημόσια υγεία και την οικονομία βρίσκεται και ο υπόλοιπος κόσμος. Η παγκοσμιοποίηση έχει βασικό της χαρακτηριστικό τη συνδεσιμότητα και την μεταδοτικότητα τάσεων, ιδεών, αγαθών και τώρα και ιών με αστραπιαία ταχύτητα. Η Ευρώπη και η Αμερική ζουν δραματικές στιγμές με τις μεγαλύτερες απώλειες να μετρά η Ιταλία.

Η διαχείριση μιας κρίσης με τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκε από ένα αυταρχικό καθεστώς δεν θα μπορούσε τόσο εύκολα να αντιμετωπιστεί από δημοκρατικά ευνομούμενες πολιτείες. Και αυτό έχει να κάνει με την συνολική κουλτούρα του δυτικού ανθρώπου, ο οποίος δεν μπορεί να δεχτεί την καταστρατήγηση των ατομικών του ελευθεριών και θα αντιδράσει σε οποιαδήποτε ενέργεια παραβίασης των προσωπικών του κεκτημένων και καλά θα κάνει. Όμως, εδώ υπάρχει ένα μεγάλο κενό ως προς την διεύρυνση της δημοκρατίας και τις ασφαλιστικές δικλείδες αυτοπροστασίας της. Η σπουδαιότητα της ατομικής ευθύνης και η σύνδεση της με την δύναμη της συλλογικότητας. Ο δυτικός πολίτης δεν έχει εκπαιδευτεί στην πράξη ούτε στο ένα ούτε στο άλλο για να υπηρετήσει το κοινό συμφέρον, πόσο δε μάλλον να το κάνει σε ώρες κρίσης.

Οι άνθρωποι μπορεί να επηρεάζονται παρατηρώντας απλώς τη συμπεριφορά των φίλων τους, του κοινωνικού τους περίγυρου εν τέλει.  Η ώρα να μάθουμε από τους Κινέζους αλλά και από όσους επιδεικνύουν ψύχραιμη και καλά οργανωμένη επιχειρησιακά διαχείριση μιας κρίσης έφτασε, έστω και αργά. Το σημαντικό όμως είναι πως η ελληνική κυβέρνηση έδρασε γρήγορα με σχεδιασμό και υπεύθυνα. Πήρε μέτρα αυστηρά για τον περιορισμό διασποράς του ιού στην κοινότητα αλλά απαιτεί και τη δική μας συμβολή σε αυτό. Κανένα μέτρο δεν θα λειτουργήσει αν δεν αναλάβουμε την προσωπική μας ευθύνη σε όλο αυτό. Η προστασία μας βρίσκεται στο νέο μάντρα «Μαζί σε αυτό και ο καθένας χωριστά». Δεν είναι αντιφατικό,  αλλά η ένδειξη της ωρίμανσης μας ύστερα από μια δεκαετή δοκιμασία με μνημόνια και μεγάλο κοινωνικό κόστος.

Τα δημοκρατικά μας αντανακλαστικά δοκιμάζονται και ίσως είναι η στιγμή να επαναπλαισιωθούν μέσω της προσαρμοστικότητας και της ευελιξίας μας απέναντι στην κρίση και την διαχείριση της αβεβαιότητας. Είναι θεμελιώδες για την συνέχεια της ύπαρξης μας. Αν κάτι με έμαθε το κινεζικό παράδειγμα είναι η δύναμη της συλλογικότητας. Καιρός είναι να αναλάβουμε εμπράκτως την ατομική μας ευθύνη.

 

Facebook Comments