Η Ευρωζώνη ανακαλύπτει ξανά την «άτσαλη» δημοσιονομική πολιτική

Η Ευρωζώνη ανακαλύπτει ξανά την «άτσαλη» δημοσιονομική πολιτική. Οι πολιτικοί στόχοι υποκαθιστούν τη σύνεση. Αυξάνονται σταθερά τα μέλη του κλαμπ των δημοσιονομικών επαναστατών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε την Ισπανία ότι θα χάσει τον στόχο για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος το 2016 στο 2,8% του ΑΕΠ λόγω των αισιόδοξων προβλέψεων για ανάπτυξη. Η Ιρλανδία ανακοίνωσε δημοσιονομικές δαπάνες 1,5 δισ. ευρώ για το επόμενο έτος. Η Ιταλία βασίζει τον προϋπολογισμό της σε ένα υψηλότερο έλλειμμα το 2016, παρά το γεγονός ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι υψηλότερος του αναμενομένου. Η ιταλική οικονομία αναμένεται να βαδίσει σε ρυθμό ανάπτυξης 0,9% το 2015 και 1,6% το 2016, δηλαδή υψηλότερα απ’ ό,τι προβλεπόταν αρχικά.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει συμβάλει στην ανάπτυξη της Ευρωζώνης, διατηρώντας το κόστος δανεισμού σε χαμηλά επίπεδα. Σε εξέλιξη βρίσκεται, παράλληλα, και ένας κύκλος πολιτικών εξελίξεων.

Η ισπανική κυβέρνηση προσπαθεί να καταπολεμήσει τις τάσεις απόσχισης της Καταλωνίας και το ριζοσπαστικό κόμμα των Ποδέμος στις εκλογές του Δεκεμβρίου. Στην Ιταλία, ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι πρέπει να κερδίσει την εύνοια των πολιτών της χώρας ενόψει δημοψηφίσματος για την πολιτική μεταρρύθμιση της χώρας. Η ιρλανδική κυβέρνηση προσπαθεί να προσελκύσει ψηφοφόρους, καθώς θα πραγματοποιηθούν εκλογές μέσα στο επόμενο έτος.

Τα υψηλότερα του αναμενομένου δημοσιονομικά ελλείμματα δεν είναι από μόνα τους ανησυχητικά. Τα ελλείμματα, ξεκινώντας από το 3,3% του ΑΕΠ που προβλέπεται για την Ισπανία, είναι χαμηλά με βάση τα ιστορικά δεδομένα. Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ιρλανδίας αναμένεται να περιοριστεί στο 2,1% το 2014 και στο 1,2% το 2016. Μέχρι το 2016, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ισπανίας προβλέπεται να έχει μειωθεί στο 2,8% του ΑΕΠ.

Πέραν τούτου, η ανάκαμψη στην Ευρωζώνη διανύει ακόμη πρώιμο στάδιο και δεν έχει εξαντληθεί η δυναμική της. Οπότε οι κυβερνήσεις έχουν ακόμη χρονικά περιθώρια για να μειώσουν τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα σε βραδύτερους ρυθμούς.

Αυτό που είναι ανησυχητικό είναι το πώς θα αξιοποιηθούν αυτά τα ελλείμματα. Από τα μέτρα που υιοθετούνται, δεν φαίνεται να δίνεται βάρος στη μακροπρόθεσμη προοπτική ανάπτυξης αυτών των οικονομιών, υιοθετώντας φοροαπαλλαγές που θα βοηθήσουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας ή θα ενθαρρύνουν επενδύσεις στις υποδομές. Αντ’ αυτού, οι κυβερνήσεις επιθυμούν να ενισχύσουν την άμεση ρευστότητα των ψηφοφόρων τους, επιχειρήσεων και νοικοκυριών.

Η Ισπανία είναι αντιμέτωπη με υψηλότερες του αναμενομένου δαπάνες στο κράτος κοινωνικής πρόνοιας, ενώ, παράλληλα, μειώνει τους φόρους εισοδήματος. Η Ιταλία, παράλληλα, επιθυμεί τη μείωση των φόρων στα ακίνητα, μια κίνηση που έχει μικρό οικονομικό όφελος. Ταυτόχρονα, οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις εμφανίζουν σημεία επιβράδυνσης, ιδιαίτερα στην Ισπανία.

Ενώ ορισμένες κυβερνήσεις που έχουν εξέλθει από την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη περιορίζουν τα μέτρα λιτότητας, η Γερμανία δεν τα εγκαταλείπει προκειμένου να επιτύχει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό για δεύτερο συναπτό έτος. Αυτό είναι πολύ σκληρό για τους δημοσιονομικούς επαναστάτες, επειδή η χαμηλή ζήτηση στον Βορρά επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη στον Νότο.

Η μεταναστευτική κρίση μπορεί να προκαλέσει έλλειμμα στον προϋπολογισμό της Γερμανίας και η επιβράδυνση των αναδυόμενων αγορών μπορεί να δημιουργήσει πρόσφορο έδαφος για πρόσθετα μέτρα δημοσιονομικής στήριξης. H γενναιοδωρία, τελικά, μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στη δημοσιονομική ειρήνη της Ευρωζώνης.