Το νομικό πλαίσιο για το ακατάσχετο των τραπεζικών λογαριασμών

Η τρέχουσα δυσμενής οικονομική συγκυρία έχει καταστήσει επιβεβλημένη την νομοθετική θωράκιση των αναγκαίων εισοδημάτων για την διαβίωση των πολιτών, καθιστώντας τα ακατάσχετα για οφειλές τους είτε προς ιδιώτες και πιστωτικά ιδρύματα είτε για οφειλές τους προς το Δημόσιο. Παρακάτω αποτυπώνεται εν συντομία το ισχύον νομικό πλαίσιο σήμερα.

Α. Το Ακατάσχετο για οφειλές προς Πιστωτικά Ιδρύματα και Ιδιώτες

Σύμφωνα με το άρθρο 20 του ν. 4161/2013, καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ και των δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ σε περίπτωση κοινού λογαριασμού.

Ο λογαριασμός για τον οποίο ισχύει το ακατάσχετο προσδιορίζεται με δήλωση του καταθέτη προς ένα εκ των πιστωτικών ιδρυμάτων, όπερ σημαίνει ότι κάθε πρόσωπο δικαιούται να επιλέξει μόνον έναν λογαριασμό σε ένα πιστωτικό ίδρυμα, δηλώνοντας παράλληλα στο πιστωτικό ίδρυμα στο οποίο τηρεί τον λογαριασμό που επιλέγειότιδενέχειδηλώσειάλλονλογαριασμό, του ίδιου ή άλλου πιστωτικού ιδρύματος ως ακατάσχετο.

Σε κάθε περίπτωση, καταθέσεις που αφορούν σε μισθούς ή συντάξεις ή ασφαλιστικές παροχές προσδιορίζονται υποχρεωτικά ως ακατάσχετες και κατά το υπερβάλλον του ποσού που ορίζεται ανωτέρω με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 982 ΚΠολΔ, ζήτημα για το οποίο έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο μας.

Β. Το Ακατάσχετο για οφειλές προς το Δημόσιο

Από την προηγούμενη διάταξη εξαιρείται ως δανειστής το Δημόσιο, για το οποίο ισχύει η διάταξη του άρθρου 31 του ν.δ. Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 4336/2015,με βάση την οποία είναι ακατάσχετοι μισθοί, συντάξεις και κάθε είδους ασφαλιστικά βοηθήματα που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το ποσό αυτών μηνιαίως είναι μικρότερο από χίλια (1.000) ευρώ.

Στις περιπτώσεις που υπερβαίνουν το ποσό των χιλίων (1.000) ευρώ επιτρέπεται η κατάσχεση για τα χρέη προς το Δημόσιο επί του ½ του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων (1.000) ευρώ και μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ, καθώς και επί του συνόλου του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ.

Ο φορολογούμενος δύναται μέσω ειδικής εφαρμογής της Διαδικτυακής Πύλης της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων να δηλώσει τον λογαριασμό στον οποίο κατατίθενται τα ανωτέρω ποσά, δηλώνοντάς τον ως ακατάσχετο με βάση τις προαναφερθείσες διατάξεις.