Τα σύννεφα πάνω απ’ τις ελληνικές τράπεζες «καίνε» την γ’ αξιολόγηση

Καθόλου τυχαίες δεν είναι οι αφίξεις του Σεπτεμβρίου στην Αθήνα, τόσο από το Παρίσι όσο και από την Ουάσινγκτον. 

Από τη μία μεριά, ο Μακρόν έρχεται εν μέσω της ΔΕΘ και λίγο πριν το Eurogroup της 15ης Σεπτεμβρίου για να υπογραμμίσει την γνωστή γαλλική φιλία-στήριξη προς την Ελλάδα εν όψει και τις έναρξης των διαπραγματεύσεων για την τρίτη αξιολόγηση. 

Άλλωστε νωρίτερα το καλοκαίρι, ο Γάλλος πρόεδρος ήταν μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών που τάχθηκαν υπέρ της περαιτέρω ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, ένα αφήγημα το οποίο φυσικά θα ξαναβγάλει η ελληνική κυβέρνηση από το συρτάρι για να μας προετοιμάσει για τις τυχόν καθυστερήσεις που θα έλθουν (και) στην τρίτη αξιολόγηση καθώς και για την μάχη που ετοιμάζεται να ξαναδώσει ο Τσίπρας ο οποίος θα θυμηθεί το ρητό του «χωρίς ελάφρυνση του χρέους δεν θα εφαρμοστούν τα μέτρα για το 2019-2020». Άσχετο αν αυτά – σε περίπτωση που χρειαστούν – θα εφαρμοστούν μετά το τέλος του προγράμματος, τον Αύγουστο του 2018, όπως επανέλαβε το Eurogroup  τον Ιούνιο…

Από την άλλη, μετά τις γερμανικές εκλογές και στα τέλη του Σεπτεμβρίου, σχεδιάζεται να καταφθάσει στην Αθήνα η διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ με πιο… πολεμικές διαθέσεις. 

Ενώ με το ζήτημα του χρέους όλες οι πλευρές φαίνεται να τα έχουν βρει αφού συμφωνούν στο να συζητηθεί, ένα θέμα οποίο αποτελούσε εδώ και καιρό απαίτηση του ΔΝΤ ενώ και η ΕΚΤ το έχει θέσει και σαν όρο για την ένταξη στο QE, ήρθε η ώρα για το επόμενο επεισόδιο σύγκρουσης, αυτό που αφορά τις ελληνικές τράπεζες.

Το ΔΝΤ θέλει να υπάρξει νέος έλεγχος της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών (AQR), ενώ έχει προειδοποιήσει μέσα από την έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους που δημοσίευσε τον Ιούλιο, ότι οι ελληνικές τράπεζες ενδέχεται να χρειαστούν νέα ανακεφαλαιοποίηση έως και 10 δισ. ευρώ. 

Η επιμονή του Ταμείου στο ΑQR έχει να κάνει με τις εκτιμήσεις του ότι πολλά ρυθμισμένα δάνεια έχουν γίνει πλέον προβληματικά και για τα οποία δεν έχουν ληφθεί προβλέψεις κι έτσι δεν έχει αποτυπωθεί η ακριβής εικόνα των ελληνικών τραπεζών.

Αυτό ακριβώς το στοιχείο είναι που θα οδηγήσει στην ανάγκη για νέα, τέταρτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, πυροδοτώντας έναν νέο κύκλο αβεβαιότητας γύρω από την Ελλάδα αλλά και τα ελληνικά assets όπως οι μετοχές και τα ομόλογα και που φυσικά η κυβέρνηση θέλει πάση θυσία να αποφύγει αφού έτσι καταστρέφεται το σχέδιό της προς μία καθαρή έξοδο από τα μνημόνια το 2018, ενώ μία νέα έξοδος στις αγορές το επόμενο διάστημα θα είναι απαγορευτική υπό αυτές τις συνθήκες. Με λίγα λόγια, είναι ξεκάθαρο πως αν επικρατήσουν οι απαιτήσεις του ΔΝΤ για τις τράπεζες, τότε το τέταρτο μνημόνιο είναι αναπόφευκτο.

Η ΕΚΤ «απάντησε» στο ΔΝΤ ότι «η τραπεζική εποπτεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει αποφασίσει για τις εποπτικές προτεραιότητές της, σχετικά με τις ελληνικές τράπεζες για τους επόμενους 12 μήνες. Είναι γνωστές και περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, επιτόπιους ελέγχους σε συγκεκριμένους τομείς των διάφορων ελληνικών τραπεζών», υπογραμμίζοντας έτσι εμμέσως αλλά σαφώς πως δεν δέχεται ούτε κουβέντα. Σύμμαχο σε αυτό η ΕΚΤ έχει φυσικά την ΤτΕ.

Με τα σημερινά δεδομένα, δεν προβλέπεται να υπάρξει AQR, αν και πολλοί συσχετισμοί μπορεί να αλλάξουν μετά τις γερμανικές εκλογές, ωστόσο η επιμονή του ΔΝΤ δεν αναμένεται αν υποχωρήσει και αυτό το γεγονός συμβολίζει και η παρουσία προσεχώς της Λαγκάρντ στην Αθήνα της οποίας ο λόγος δεν είναι άλλος από το να ξεκαθαρίσει την θέση του Ταμείου απέναντι στο ελληνικό πρόγραμμα, με τις απαιτήσεις για τις τράπεζες να φιγουράρουν δίπλα-δίπλα με αυτές για την ελάφρυνση του χρέους.

Μ’αυτά και μ’αυτά, το φθινόπωρο και η γ’ αξιολόγηση κάθε άλλο παρά «διαδικαστικά» θα είναι όπως έχει φροντίσει να διαδώσει η κυβέρνηση, ενώ και το αφήγημα για την μετά το μνημόνιο εποχή έχει ήδη αρχίσει και μπάζει νερά. 

Άλλωστε ούτε η ίδια η κυβέρνηση δεν μπορεί να πιστεύει πως μέσα στους επόμενους δέκα μήνες θα έχει κλείσει τρεις αξιολογήσεις (όταν για την μία χρειάστηκαν 9 μήνες) και πως σε 12 μήνες από τώρα η Ελλάδα θα έχει μπει σε μία νέα εποχή χωρίς καν την ανάγκη για μία προληπτική πιστωτική γραμμή – μνημόνιο δηλαδή (η οποία να σας πως έχει ήδη αρχίσει να ψήνεται στις Βρυξέλλες…).